VÀI CHUYỆN NHỎ

TRONG

MỘT NHÀ DƯỠNG LÃO

​

tặng các bạn già để cùng sùi sụt cho…vui.

 

    Đầu tháng Tư vừa qua tôi lại có dịp trở lại thị trấn Magnolia, chủ yếu là duyệt xét lại các hồ sơ thuế khóa hàng năm cho bà Anita trước khi bà gởi cho sở thuế Liên Bang. Mongolia là một thị trấn nhỏ, có dân số khoảng 2000 người, ở ngoại ô thành phố Houston, cách downtown độ 60 dặm về hướng Tây bắc. Từ hai, ba năm trở lại đây, Mongolia như là một cô bé nhà quê, mặt mũi, áo quần nhếch nhác, bỗng vươn vai trở thành một thiếu nữ đang xuân, quần là áo lượt, phấn son đỏng đảnh. Trong cái thay da đổi thịt của toàn thị trấn thì căn nhà dưỡng lão của bà Anita là một bước thụt lùi thấy rõ. Mỗi ngày thêm già nua, héo úa. Bên trong căn nhà thì những tuổi đời càng ngày càng chồng chất thêm cao là lẽ thường, không ai sửa đổi được. Nhưng bên ngoài căn nhà thì dù người có rời xa nó cả trăm năm thì vẫn nhận ra nó. Tấm bảng gỗ long đinh, nước sơn đã tróc gần hết, người ta phải vừa đọc vừa đoán mới nhận ra hàng chữ The First Family Health Care. Tấm bảng treo giữa một bụi cây rậm ở đầu con đường hẹp trải hắc ín dài chừng 200 thước dẫn vào cửa trước của nhà dưỡng lão. Con đường tróc lở, nhiều ổ gà, rộng vừa đủ cho một chiếc xe hơi. Như tên gọi, đây là nhà dưỡng lão đầu tiên trong vùng, có số tuổi trên năm mươi. Và đây cũng đúng là một gia đình có nhân số chưa quá mười người trong căn nhà trệt hơn 5000 feet vuông, lỗ chỗ những vết nứt trên tường vôi, lần lần bị che mất bởi những ngôi nhà cao.

​

    Thật sự thì tôi đã từng đến đây trong 9 năm qua, mỗi năm ít nhứt là một lần vào đầu tháng Tư. Đến nhà dưỡng lão lần nầy tôi thấy có vài chuyện muốn được chia sẻ cùng quí đọc giả. Tôi biết chắc chẳng bao lâu cơ sở nầy sẽ phải đóng cửa vì thua lỗ. Sức người có hạn. Lòng người cũng có hạn. Và những người tôi sắp nhắc đến sẽ không còn. Thời gian soi mòn hết, từ vật đến người. Kể cả tình người!

 

1. Chuyện Người Giám Đốc Không Giống Ai.

 

    Tôi biết bà Anita Coleman từ hơn 15 năm nay. Lần đầu tôi gặp bà tại một văn phòng khai thuế của công ty H&R Block mà tôi là một nhân viên làm việc bán thời gian. Tôi là người phụ trách hồ sơ của bà hôm ấy. Từ đó mỗi năm cứ vào mùa thuế là tôi lại gặp bà. Sự thân thiện của chúng tôi cũng tăng hàng năm. Lúc ấy bà Anita đang làm y tá trưởng cho một bịnh viện lớn trên đường Fannin, đồng thời bà còn làm thêm tại một vài bịnh viện khác nữa. Lợi tức hàng năm của bà không năm nào là dưới trăm ngàn. Vậy mà một hôm cách đây 9 năm, bà Anita cho tôi hay bà sẽ bỏ hết công việc ở đây để về vùng Magnolia chăm sóc một nhà dưỡng lão do mẹ bà làm chủ từ mấy chục năm nay. Nay bà mẹ già yếu chính bà cũng cần được chăm sóc. Từ đó hồ sơ thuế của bà Anita và cơ sở của bà do một văn phòng dịch vụ tài chánh khác đảm trách. Có lẽ sau nhiều năm quen biết, Bà Anita dành cho tôi một chút tin tưởng nào đó nên bà chỉ yêu cầu tôi mỗi năm ghé lại nhà dưỡng lão của bà vào thượng tuần tháng Tư để lược xét hồ sơ trước khi gởi đi. Dịch vụ nầy tôi chỉ tính tiền với gía tượng trưng lần đầu, sau đó thì hoàn toàn miễn phí vì cơ sở của bà Anita càng ngày càng lỗ lã. Sự thua lỗ nầy đã có từ nhiều năm trước do mẹ bà Anita vừa là chủ vừa là quản lý. Không phải là cơ sở bất vụ lợi nên không có một trợ giúp nào về tài chánh từ chánh phủ hay từ tư nhân. Cơ sở được điều hành với tính cách gia đình, tuỳ tiện, không có những luật lệ về tài chánh bó buộc. Người già cần nơi an dưỡng thì cứ đến, sẽ được ân cần đón tiếp. Những chuyện tiền nong hay chuyện có bảo hiểm sức khỏe hay không là thứ yếu. Người ta không ngạc nhiên khi biết bà Anita đã dành phần lớn lợi tức của bà phụ với mẹ làm cho cơ sở đứng vững. Từ khi bà Anita trực tiếp quản lý cơ sở thì hàng đêm bà phải dành 4 tiếng đồng hồ làm việc tại 1 bịnh viện trong vùng để góp vào chi phí điều hành. Ban ngày thì bà túc trực đích thân lo cho bịnh nhân cùng với một y sĩ  đến khám bịnh khi cần. Cũng có vài người hưu trí thay phiên đến giúp bà từ chuyện văn phòng đến việc nấu nướng và quét dọn vệ sinh. Sở dĩ có tình trạng thua lỗ vì những người đến đây đa số là người vô gia cư hay những di dân bất hợp pháp từ vùng Nam Mỹ. Cũng có người Việt Nam lớn tuổi sang Mỹ theo diện đoàn tụ, không có một chương trình bảo hiểm nào, được con cháu đưa vào đây nhờ giúp đỡ.

​

    Việc làm của gia đình bà Anita quả là điều lạ trong một xã hội yêu chuộng tiền tài vật chất và trong một đất nước có chi phí y tế phi mã.

​

    Người ta thi nhau làm giàu qua dịch vụ y tế, sức khỏe, thì bà Giám Đốc Anita đang tiếp bước mẹ mình lội ngược dòng. Bà Anita mỗi ngày phải tốn nhiều công sức và tiền bạc của chính mình kiếm được qua những đêm mất ngủ để làm tốt dịch vụ nầy. Đấy chẳng phải là điều lạ sao? Không biết thế giới nầy có mấy người với trái tim lớn như bà Anita?

 

2. Chuyện Người Di Tản Buồn

 

    Tôi viết những dòng này vào đầu tháng Năm, vài ngày sau cái móc Ba Mươi Bảy Năm đánh dấu ngày làn sóng trên một trăm năm mươi ngàn người đầu tiên ồ ạt bỏ nước ra đi sau ngày Miền Nam đổi chủ. Dù đã ba mươi bảy năm qua, người di tản buồn thì vẫn buồn. Người di tản khỏi đất nước mình dù có bám trụ bám rễ trên đất người thì vẫn là lưu vong. Người lưu vong thì làm sao mà vui cho được, phải không? Từ cái ngày đó, người-di-tản-buồn thì ta có thể gặp bất cứ ở đâu, ở chính mình và ở những đồng hương. Cho nên viết về câu chuyện người đồng hương đang sống những ngày tàn trong một nhà dưỡng lão hẻo lánh cũng là dịp để nhắc nhở mình, rằng có những người đã ra đi, cũng như có những người vẫn đang bám đất ở quê nhà không làm sao tránh được những nỗi buồn. Cô đơn cũng là nỗi buồn. Những nỗi buồn nầy chỉ có thể đem giấu vào cái chết mà thôi.

​

“Đó là bác Trần. Bác vào đây được ba tháng rồi”, bà Anita chỉ người đàn ông đang ngồi trên xe lăn ở cuối hành lang, đầu ngoẹo sang một bên, miệng há hốc. Trên đoạn đường ngắn đi về phía bác Trần tôi đã gặp 3 người khác cũng ngồi xe lăn. Người mà tôi đoán là ít tuổi nhứt chắc cũng không dưới bảy mươi. Khi tôi đi ngang qua, họ quờ quạng đưa những cánh tay khẳng khiu tìm tay tôi, mắt thì mở trừng trừng mà như không thấy gì, miệng thì ú ớ những tiếng không ai hiểu được. Có một người một tay cầm dĩa thức ăn gồm có bắp hột trộn với nuôi, một tay cầm cái nĩa kiên nhẫn lùa từng hột bắp vào miệng. Cả hai tay đều run nên không có một hột bắp hay một con nuôi nào vào miệng được. Đến gần bác Trần tôi mới thấy rõ chất nước vàng vàng chảy thành dòng từ cái miệng há hốc của bác đang say ngủ. Lúc tôi sửa lại thế ngồi cho bác Trần thì bác thức giấc. Bác Trần nhìn tôi với cái nhìn mà đã gần tháng nay tôi không quên được. Cái nhìn vừa thân thiện, vừa sợ hãi, vừa vui mừng, vừa buồn bã. Tôi nhớ hình như mình đã từng gặp nhiều lần, thật nhiều lần, những tia mắt như vậy ở đâu đó quanh tôi. Thân người bác nhỏ thó ngồi thẳng dậy như cố vươn ra khỏi chiếc ghế quá rộng. Đôi mắt bác mở lớn mà hai khóe miệng thì căng ra, hơi thở dồn dập, đôi tay nắm chặt thành ghế. Mười ngón tay không khác gì mấy que cây khô, có thể gãy bất cứ lúc nào. Áng chừng mươi giây đồng hồ sau khi nghe tôi nói lời chào, bác Trần mới định thần, khẽ gục gặc đầu. Sau đó tôi nói thêm vài câu thăm hỏi rồi giả từ bác ra về. Gặp nhau lần đó bác Trần không muốn nói nhiều. Những lần sau thì khác. Gặp tôi bác vui như gặp người thân. Bà Anita nói sau lần bác gặp tôi lần đầu, bác Trần gần như  ngày nào cũng ngồi xe lăn ra cửa chánh, có ý chờ tôi đến. Lúc trước, khi mới được con cháu đưa vào đây, ngày nào bác Trần cũng mong họ đến. Họ đến thêm được một vài lần nữa rồi thôi. Biết như vậy nên bác Trần chỉ muốn ngồi ở cuối hành lang, ngủ gà ngủ gật, hay chơi với con chó Lyly để khỏi phải mong ngóng. Từ ngày gặp tôi, bác Trần có vẻ vui hơn, cởi mở hơn. Bị một lần tai biến mạch máu não, bác Trần nói năng có khó khăn nhưng tôi nghe hiểu được tâm sự của bác. Suốt những lần tâm sự, không một lần bác trách cứ một người nào, ngược lại bác đã tự trách mình là đã sang đây để làm phiền con cháu. Chỉ đôi ba lần gặp gỡ, tôi rất thông cảm cho người nông dân Miệt Thứ, cả đời chỉ biết có ruộng đồng, cá mắm; sang đây với một ý muốn độc nhứt là gần gũi con cháu; chớ bác đâu hiểu được những khó khăn, những trắc trở ngoài sự tưởng tượng của bác. Bác nhớ quá cái nón mê, cây phãng bén ngót và những cốc rượu đế cà kê dê ngỗng với thằng Ba, chú Tám…Hai cái tên của hai thằng cháu nội, dù đã méo mồm, uốn lưỡi…thiếu điều muốn trẹo bảng họng mà bác cũng chưa lần nào gọi cho trúng! Bây giờ thì quên phứt các cháu tên gì rồi. Chắc cũng chẳng đứa nào còn nhớ rằng chúng đang còn grandpa ở đâu đó!

​

    Bác Trần là người thứ hai tôi gặp tại nhà dưỡng lão nầy. Người thứ nhứt là bà Hai, tục gọi là bà Hai Vàm Láng, vốn là người hàng xóm của nhà tôi hồi ở vàm Láng. Năm năm trước bà rời nhà rồi quên lối về.  Cảnh sát tìm được bà sau 2 ngày đi lạc. Tuần sau sự việc lại xảy ra tương tự. Con gái khóa cửa, bà Hai ngồi trong nhà, khóc suốt ngày. Do sự hướng dẫn của tôi, chị con gái út của bà Hai đưa bà vào đây. Bà Hai có đủ quyền lợi về bảo hiểm sức khỏe của chánh phủ, các con cháu không phải trả một phí khoản nào. Bà Hai bị bịnh mất trí nhớ, và không thể tự mình lo cho mình được, mà con cháu thì “không rảnh” để lo cho bà. Có điều lạ là bà Hai không quên những chuyện lúc còn ở quê nhà. Gặp chúng tôi bà có dịp nhắc lại bao nhiêu chuyện cũ. Có chuyện vợ tôi còn nhớ nên cùng góp chuyện với bà làm bà thêm hào hứng, nói hoài không biết mệt. Cũng vẫn những chuyện ấy bà Hai cứ lặp lại mỗi lần chúng tôi đến thăm. Có một điều rất tốt cho bà Hai là hình như bà đã quên hẳn các con cháu nên bà chẳng hề nhớ rằng đã từ lâu các con cháu không đến thăm bà. Cái quên nầy thật là cần thiết, tiết kiệm được mấy giọt nước mắt già nua! Chỉ có một lần tôi thấy bà vò đầu con Lyly mà tưởng rằng mình đang vò đầu thằng cháu ngoại, bà đớt đát nói với con chó: “Sao lâu quá rồi ngoại hỗng thấy ba má con vô thăm ngoại?” Nghe thấy vậy nhà tôi phải quay mặt về hướng khác, chậm nước mắt. Sau đó chừng non một tháng thì bà Hai mất. Không biết trước khi nhắm mắt bà Hai có gặp được đứa con, đứa cháu nào không. Hay chỉ một mình con Lyly bên cạnh?

​

    Bà Hai đã ở đây và đã ra đi từ 4 năm trước. Bây giờ là bác Trần. Bác Trần chắc cũng không còn ở đây bao nhiêu ngày nữa. Tôi ước ao trong những ngày còn lại bác Trần sẽ như bà Hai, quên hẳn những gì bây giờ để chỉ nhớ chuyện xưa, chẳng hạn như chuyện dặm cù bắt chuột, chuyện đặt trúm giăng câu của những ngày bác còn là nông dân ở Miệt Thứ.

 

    Ba mươi bảy năm rồi vết thương cũ vẫn còn mưng mũ. Và những vết thương mới bỗng xuất hiện như một nỗi đau ngậm ngùi. One Thousand Tears Falling. Tựa 1 cuốn sách của một đồng hương Bang Thạch. Lệ vẫn rơi ngàn giọt trên phận người ly xứ! Rơi trên mặt, rơi trong lòng.

 

3. Chuyện Con Lyly

 

    Ở phần trên tôi có vài lần nói phớt qua về con chó Lyly trong nhà dưỡng lão của bà Anita bạn tôi. Thật sự thì khi nghĩ tới đề tài để viết chuyên mục Quanh Cuộc Sống Chúng Ta cho số tạp chí kỳ nầy, tôi muốn chỉ viết về con chó Lyly thật độc đáo nầy. Nhưng triều suy nghĩ của tôi bỗng gặp phải một người Mỹ tốt bụng và hai người đồng hương tội nghiệp, nên phải viết dông dài như trên. Nhân vật chánh Lyly trở thành nhân vật phụ.

​

    Lyly là tên của con chó lông xù mịn, mỏ bằng, mũi thấp, mắt đen, tai có hình trái tim, chân thấp, thuộc giống Pekingese, một loại chó xuất hiện tại Trung Hoa từ thế kỷ thứ 8, là loại chó quí, rất thông minh, dễ dạy và trung hậu, hay vòi vĩnh, được nuôi trong nội cung và các nhà quyền quý, nặng từ 6 pounds đến 14 pounds. Có thời những con Pekingese còn được coi là một linh thú ở Trung Hoa. Pekingese nhập vào các nước phương Tây từ những năm 1860.

​

    Mẹ của bà Anita nuôi con Lyly từ khi nó mới được sinh ra, đến nay con Lyly đã trên 10 tuổi. Nếu so sánh với tuổi con người thì Lyly đã là bà già bảy mươi. Bà già bảy mươi nầy đã vô hình chung ở trong nhà dưỡng lão từ khi còn thơ ấu. Có lẽ nhờ vậy mà Lyly có những nét độc đáo đến nỗi một đài phát thanh địa phương đã có lần giới thiệu cùng thính giả. Đó là việc Lyly từ nhiều năm nay đã là người bạn thân thiết của những người cao niên, bịnh tật trong nhà dưỡng lão The First Family Health Care. Lyly phụ giúp người già. Lyly làm trò vui. Lyly làm cho người già bớt cảm thấy cô đơn. Ông cụ làm rơi chiếc dép ở đâu đó, Lyly đi tìm, tha về cho ông cụ. Bà cụ bị nghẹt thở, nói không ra tiếng, Lyly chạy đi tìm bà y tá. Ông cụ buồn bã, Lyly nhảy nhót, cúp đuôi, nhăn mặt làm trò hề. Bà cụ tựa cửa ngồi chờ con cháu đến thăm, Lyly ngồi gọn trong lòng bà như một cử chỉ vừa thân mật, vừa an ủi. Bà cụ vuốt lông Lyly mà ngỡ mình đang vuốt ve đứa cháu ngoại đã bặt vô âm tín. Tôi có cảm nhận là ai trong viện dưỡng lão nầy cũng đều là bạn chí cốt của Lyly; họ nghe, hiểu và chuyện trò với nhau bằng cảm ứng giữa hai trái tim đồng cảm, đồng sàng, đồng mộng.

​

    Từ 10 năm nay không ai nhớ được là Lyly đã làm bao nhiêu công việc lợi ích cho những thân phận già nua, cô đơn trong nhà dưỡng lão. Nhưng có một điều mà người ta vẫn nghĩ là những người già cả tội nghiệp từ nơi đây mà ra đi thế nào cũng mang ít nhiều hình ảnh dễ thương của con chó Lyly, một người bạn thân lúc nào cũng có mặt bên cạnh họ. Thay vì họ mang theo hình ảnh các con cháu mà gần suốt một đời mình đã sanh ra, tâng tiu và nuôi nấng!

​

Càng nói nghe lòng càng xốn xang!!!

​

Không biết tôi có lầm không khi đặt tên cho vùng đất tạm dung này là Hữu Tâm. Ở xứ Hữu Tâm mà sao có những người thiếu trái tim vậy cà!?

​

Trần Bang Thạch

Houston, TX

 

SAU 10 NĂM, VẪN LÀ CÁI TÌNH CHỮ NGHĨA

​

Bạn già Trần Hoài Thư nhắc mới nhớ: Tháng 10 này là kỷ niệm năm thứ 11 THƯ QUÁN BẢN THẢO. Không phải là vô tình, nhưng thời gian sao mà nhanh quá khiến mình bắt không kịp. Mới đó mà đã một thập niên! Tự nhiên nhớ câu nói của anh nhà quê trong 1 phim truyền hình: Đời người đâu có mấy cái mười năm! Đâu có mấy nhưng TQBT đã chiếm 1 rồi. Như vậy có thể nói được không: TQBT đã là một phần đời sống của những người thực hiện, của người viết và của người đọc. Không có 3 cái này thì chắc không có cái mười năm qua, hay cái mười năm kế tiếp.

​

Người đọc thì không nhiều nhưng ở khắp nơi. Báo vừa ra lò ở New Jersey thì 3 hôm sau một cháu gái của PVN ở Sài Gòn đã cầm trên tay 3 tập từ NM. Người bạn thơ chăn vịt ở Tầm Vu thì nhận vài tuần sau, có khi cả 2, 3 tháng sau, có khi mất trắng. Hắn nói: càng lâu thì càng dài nhớ mong! Người ta mong nhận, rồi đọc, rồi giữ. Lâu lâu không thấy thì hỏi. Có người nhận hoài cũng thấy kỳ, muốn tiếp chút đỉnh chi phí in ấn thì bịThủ Hầm phu nhân từ chối khéo. Lúc trước nghe tin vài đọc giả còn gởi quà về cho mấy người viết trên TQBT đang gặp cảnh ngặt nghèo. Cảnh khó của bạn văn nơi quê nhà thì không biết chừng nào mới hết, nhưng người ta sẽ biết sợi dây nối giữa người đọc và người viết thì thật là thơm tho ngọt ngào qua sân chơi chữ nghĩa TQBT. TQBT còn đem đến cho người đọc của mình những món ăn tinh thần không giống ai vì không có ai làm giống như họ. Đó là các ấn phẩm qua công khó sưu tầm từ các thư viện hay từ bằng hữu tốt bụng, rồi tổng hợp, rồi ấn hành thành những tập thơ, văn thời chiến dày cộm. Thỉnh thoảng có tập truyện, tâp thơ …được Thư Ấn Quán phát hành (đa số là không được phát hành trong nước) hay tái bản gởi kèm với TQBT. Người đọc hẳn là thích lắm với những món quà văn chương bất ngờ nhưng đáng quý này.

​

Trộm nghe rằng rất nhiều đọc giả TQBT là những người trong giới làm VHNT ở hải ngoại và những người viết trước 75 hay những nghiên cứu sinh trong nước bây giờ.

Người đọc thì vậy, còn người viết thì sao?

​

Còn nhớ tập đầu tiên phát hành Tháng 10-2001dày chưa tới 140 trang với 9 tác giả. Sau đó thì tập nào cũng quá 200 trang với trên 50 tác giả. Tác giả ở đây, qua những sáng tác của họ hiện nay hay qua bề dày sinh hoạt VHNT từ trước 1975 là những Nhà văn, Nhà thơ, Nhà phê bình, Nhà nghiên cứu văn học.

​

Có lẽ một trong những cái thích thú của đọc giả TQBT là được tiếp tục đọc dòng văn chương tưởng đã mất, “gặp” lại một số khá đông những cây bút một thời được gọi là những cây viết trẻ thời chiến trên các tạp chí VHNT trước 1975. Thấy những cái tên bây giờ mà nhớ những trang Bách Khoa, Văn, Khởi Hành, Văn Học, Khai Phá, Ý Thức... buổi trước. Đọc thơ văn của họ trên TQBT hôm nay vẫn cảm thấy như có chất men tác động vào tâm thức mình. Thử đọc lại mấy câu của Phạm Ngọc Lư mà rùng mình: Chiến trường ném binh như vãi đậu/ đoàn quân ma bay khắp bốn phương/ Lớp lớp chồm lên đè bẹp núi/ Núi mang cao điểm ngút oan hờn/ Đá mang dáng dấp hồn chinh phụ/ Chơ vơ chóp núi đứng bồng con/ Khu chiến ngày tràn lan lửa dậy/ Đá vọng phu mọc khắp biên cương. Hay đọc Từ Thế Mộng để nhớ người lính chết trẻ Y Uyên: Mấy trùng khơi cách ngươi nằm xuống/ Nora còn chùng bông cỏ may/ Nora chùng lòng dăm đứa bạn/ Thương ngươi không thể cầm trong tay.

​

Phải chăng ta đang thấy lại một thời tuổi trẻ trong cơn oằn oại của lịch sử đất nước mình? Còn nữa. Nguyễn Bắc Sơn thì làm cho người đọc ngơ ngác lạc đường vào thi ca: Em ni cô ta là thi sĩ/ Có lúc thần tiên, lúc ngạ quỷ/ Cầm kinh địa tạng ở trong tay/ Mà uống rượu sầu, say bí tỉ. Nghe Hoài Ziang Duy nhắc lại mấy cái tên, như anh ròm cận thị Mạc Phong Lan ở đường Phủ Cui, như người bạn trẻ tài hoa Lưu Nhữ Thụy ở Châu Giang. Đọc Ngô Nguyên Nghiễm vẫn thấy hình dáng của một thiền sư của năm non, bảy núi. Rồi nhớ Núi Sam và chùa Cô Ba Tràng. Nhớ anh Hưng Nông với đường banh vừa chạy ngược, vừa xoáy như bông vụ trên mặt bàn pingpong. Chỉ một bài viết cũng đủ làm mình thấy lại một thời văn thơ Châu Đốc và nhớ mấy người bạn cũ. Bây giờ đọc truyện Nguyễn Lệ Uyên vẫn nghe giọng văn và chữ nghĩa thật quen; nhưng những ghi nhận qua cây bút sắt Ng~ của Xứ Bàn Chải, Xương Rồng thì bén như dao cạo và tung hoành như trường thương Triệu Tử Long phò ấu chúa vào chỗ không người. Nguyễn Minh vẫn mày mò với những truyện ngắn mà dài với nhiều tình tiết như thật khiến đã đọc thì không thể ngừng giữa truyện. Mới đây đọc chủ đề Bách Khoa thấy lại gương mặt tròn, phúc hậu của Chủ Nhiệm Lê Ngộ Châu rồi nhớ món nhuận bút đầu tiên đủ mua cái giường ngủ có nệm cho con trai đầu lòng; bây giờ nó đã trên bốn chục rồi. Tranh bìa của TQBT là những bộc phá: Lúc đầu là những tranh loại Picasso của TQT (cha làm thì con phải giúp?), mới nhất là tranh 2 chiếc ghế trống với dấu hỏi và dấu than của Du Tử Lê. Đây có phải là những ngạc nhiên thích thú?

​

Xin được dùng chữ vân vân ở đây vì làm sao nói hết được hàng trăm tác giả, mỗi người một vẻ, từ 10 năm nay trên TQBT với 49 số báo.

​

Một tạp chí văn học sanh ra giữa thời báo mạng, báo trên trời, báo chợ, thời cái gì cũng net, cũng online… mà lại không bán và không quảng cáo có thể sống tới bây giờ thì có vẻ khó hiểu, phải không? Không khó hiểu đâu khi mình có cái giao tình chữ nghĩa giữa người đọc, người viết và người làm tờ báo.

​

Nhớ hồi ra số báo đầu, THT phải hoản lại vài ngày để đưa vào ảnh chụp Tòa Tháp Đôi ở Nữu Ước đang bốc cháy và 4 câu thơ: Ta đứng bên này bờ Nữu Ước/ Bên kia thành phố khói che trời/ Dưới bóng hoang tàn thê thảm ấy/ Xin tìm dùm anh em mất tích Twin Towers. Cả nước Mỹ vừa làm Lễ Tưởng Niệm 10 năm Ngày11 tháng 9.  Mười năm nay, sau ngày thê thảm ấy, tinh thần dân chúng Mỹ có suy suyển chút nào đâu.

​

Cơn sóng dữ của tháng Tư Bảy lăm quả đã làm mất quá nhiều thứ. Người Thủ Hầm THT từ 10 năm nay cũng đứng bên này bờ Nữu Ước đi tìm dòng thơ văn mất tích bên kia trời.. Bạn già ta có thể một mình trên xa lộ dẩn đến thư viện Quốc Hội Hoa Kỳ, thư viện Cornell, Yale…hay 2, 3 giờ sáng còn ở dưới hầm nhà, nhưng cái tình chữ nghĩa chắc không làm bạn cảm thấy cô đơn, phải không Người Thủ Hầm THT?

​

Houston, Oct 2011

TBT

​

THÊM 1 TIẾNG ĐỘNG ĐÃ TẮT!

​

Chỉ mới gõ dòng tựa trên tôi đã muốn ngừng tay. Đã tắt một tiếng động nữa rồi. Thật sao? Không có gì thật hơn sự ra đi của người bạn thơ Triều Uyên Phượng. Và không có gì buồn hơn khi cứ lần lượt nhìn nhóm bạn mình mỗi ngày một thu nhỏ.

​

Còn nhớ trong một tập Thư Quán Bản Thảo đầu năm 2006 ký Nguyễn Cát Đông, tôi có viết một bài về Trần Như Liên Phượng. Trong đó tôi có nhắc đến những cây bút nồng cốt của tạp chí văn học Tiếng Động đã lần lượt ra đi, đã tắt tiếng từ lâu. Câu cuối của đoạn văn này tôi nhớ đã viết: “Hình như bây giờ còn lại chỉ có Triều Uyên Phượng và Nguyễn Cát Đông”.

​

Hơn 5 năm sau bài viết nầy, Triều Uyên Phượng cũng đã ra đi. Tôi hay tin rất muộn. Biết cuộc sống đầy khó khăn, vất vả của bạn mình cũng rất muộn. Ngỡ ngàng trong xúc động. Vừa ngậm ngùi âm thầm tiễn bạn, vừa mừng cho bạn đã phủi sạch nợ trần.

​

Nghĩ lại mà giựt mình. Tiếng Động là 1 tạp chí có mệnh yểu, chỉ sống èo uột, bất định kỳ có 8 tập. Chào đời đầu 1964, chết giữa năm 1967. Những cây viết nồng cốt ban đầu của Tiếng Động thì cũng yểu mệnh, như Trần Như Liên Phượng, Lan Sơn Đài, Lê Văn Hiến, Quách Dược Thanh, Ưu Thức,  Mai Huỳnh Văn, Kiều Tâm Khánh…

​

Đối với tôi, Triều Uyên Phượng chết trẻ bởi vì từ ngày biết nhau, nhất là từ khi Phượng gia nhập Tiếng Động ở tuổi 16, 17, từ tướng tá nhỏ nhắn, gầy còm với đôi kính cận dày cộm…chúng tôi coi Phượng như đứa em út của Tiếng Động. Đến bây giờ trong trí tôi Phượng vẫn là một bạn nhỏ chịu chơi của hơn bốn mươi năm trước. Phượng có người anh ruột từng làm tỉnh trưởng Sóc Trăng sau lên đến chức Tổng Ủy Trưởng Tổng Ủy Công Vụ thời Đệ Nhị Cộng Hòa nhưng cậu công tử họ Quách tên Phụng Hiếu của Sóc Trăng, bút danh Triều Uyên Phượng, sống rất bụi đời. Mỗi khi gặp chàng là y như thấy cái áo sơ mi tay ngắn màu xanh lục nhạt. Tóc không nhiều nên có lẽ chàng chưa hề cần cái lược, cứ để mấy cọng tóc nằm ngồi tự nhiên trên cái đầu hơi nhỏ so với cái cổ cao. Phượng không bao giờ nhắc tới cái “đại gia” của nhà mình ở trong khu hành chánh bên kia Cầu Bon. Chàng lãng tử ít khi có mặt ở nhà. Nhưng nhiều khi có mặt ở nhà các bạn văn thơ tại tỉnh nhà hay các tỉnh lân cận. Bạn bè nhiều nên thuốc lá, bia rượu nhập vào cái thân thể mỏng như lá cỏ nầy cũng nhiều. Thuở đó tôi không nghĩ Phượng có người yêu. Bạn bè đã chiếm hết thì giờ của Phượng. Vậy mà Phượng nổi tiếng, nhất là trong giới học trò, là nhà thơ của tình yêu. Những bài thơ tình yêu không vui. Thơ tình buồn, phần lớn là thể thơ 4, 5 chữ. Mới đầu xoàng xoàng xuất hiện trên Tiểu Thuyết Thứ Năm, Ngàn Khơi…sau leo tới Văn, Bách Khoa… với những bài thơ gọi là thơ tự do…Thơ Phượng là những ưu tư, thắc mắc, quạnh hiu, vật vã…của người tình cô đơn, hoang mang trước cuộc chiến. “Em” trong thơ Triều Uyên Phượng chắc chỉ là một cái bóng để nhà thơ gởi những ưu tư của mình:

​

Nhiều lúc anh tự hỏi không biết chiến tranh để làm gì
không biết để làm gì
nhưng dù không biết để làm gì đi nữa
hãy nhớ hôn anh một lần đi
em nhé.

​

Mà thời đó, những người gọi là cây bút trẻ, ai mà chẳng vậy. Tình yêu phải là đau khổ để có chất men mà mần thơ. Cuộc chiến, đối với một số, cũng là cái mẫu số chung để viết.
 

Còn nhớ đầu năm 1964 lúc Lan Sơn Đài dạy học tại Sóc Trăng, Đài cùng với Phượng có ý làm một tạp chí văn học. Tại quán cà phê chị Thầu bên đường Nguyễn Trường Tộ, góc Nguyễn Thái Học, Cần Thơ, chúng tôi, năm sáu người, bàn “chuyện lớn”. Thời đó chỉ có Lan Sơn Đài là có chút tiền lương giáo viên, những người còn lại là  học trò hay lính tráng. In 1 tạp chí lúc bấy giờ là chuyện lớn. Lúc đầu tạp chí mang tên Tiếng Động Mùa Hạ vì chỉ mong có khả năng tài chánh làm mỗi năm 1 số vào mùa Hè. Làm chơi thôi. Sau số 1 và 2 thì trở thành Tiếng Động vì xuất bản bất định kỳ. Bất kể Hạ hay Xuân hay Thu…kiểm duyệt xong và kiếm đủ tiền in là trình làng. Trụ sở bất thành văn của tòa soạn là quán cà phê của chị người Miên bên hông rạp chiếu bóng Nguyễn Văn Kiểng trên đường Lý Thường Kiệt ở thị xã Sóc Trăng. Hình như mỗi lần chuẩn bị bài vở hay phát hành đều xuất phát tại quán chị Thầu hay quán chị Miên. Báo in ít, tiền vốn ít nên không dám gởi nhà Tổng Phát hành Nam Cường. Mỗi đứa chia nhau đi phát hành. Năn nỉ các chủ sạp báo ở Sài Gòn, Cần Thơ, Sóc Trăng, Long Xuyên, Vĩnh Long…để gởi bán. Rất ít khi thu được tiền. Mà nếu thu được đồng nào thì gởi vào các quán cóc. Không sao. Vui là đủ rồi.

Tại Cần Thơ chúng tôi còn có 2 chỗ khác để thường xuyên gặp nhau là nhà của Kiều Tâm Khánh tại số 59 đường Cống Quỳnh tại Bến Nhị Kiều và thỉnh thoảng những khi Trần Như Liên Phượng ghé ngang thành phố Cần Thơ, chúng tôi cà phê cà pháo tại quán Thái Ký đường Ngô Quyền. Thuở đó tôi không thường xuyên đến những nơi nầy để họp với các bạn, nhưng mỗi khi tôi đến, dù ở Sóc Trăng hay ở Cần Thơ thì đều gặp Triều Uyên Phượng. Phượng như có đôi hia vạn dặm, đang ở nơi nầy, thoáng cái đã ở nơi kia. Vài bạn văn khác trong ban biên tập tôi cũng có gặp; chỉ có Quách Dược Thanh thì tôi chưa bao giờ gặp dù anh ở tại Sóc Trăng trước khi anh nhập ngũ và sau đó phục vụ tại Đà Lạt.

Phượng thích gặp bạn nhưng ít khi góp tiếng. Tại bàn cà phê, chàng cứ rít từng hơi thuốc dài, rồi hớp một tí cà phê. Hình như tôi chưa thấy tách xây chừng nào cạn trước mặt Phượng. Tôi cũng chưa nghe Phượng đọc thơ của mình lần nào; đọc thơ bạn thì có. Lan Sơn Đài cũng ít nói. Mai Huỳnh Văn, Ưu Thức cũng ít nói. Trần Như Liên Phượng lại càng ít nói hơn. Vậy mà ngồi quán mòn hết đáy quần, hết bình trà nầy xin thêm bình khác. Chủ quán nào cũng cười trừ.

​

Mùa Hè 1965 tôi lên Sài Gòn học, ở trong Đại Học xá Minh Mạng. Lan Sơn Đài bị động viên, đi lính công binh ở Đức Hòa, Đức Huệ. Mặc nhiên Tiếng Động đặt tòa soạn tại đại học xá Minh Mạng. Kiểu chữ tựa báo thay đổi. Nhiều cây viết nổi tiếng cộng tác. Không biết nhắn gởi thế nào mà khi Lan Sơn Đài ghé “toà soạn” ở Sài Gòn thì thường có anh chàng tong teo, mang cặp tròng kiếng dầy như hai cái khu tô tháp tùng. Tôi nhớ Phượng được hoản dịch vì do cận thị nặng (?). Thời gian nầy thơ Phượng vẫn mang tính chất tuổi trẻ lãng mạn, nhưng đã thoát ra hẳn những tình cảm riêng tư, đơn sơ của tuổi học trò. Người đọc thấy tình yêu trong thơ Phượng ẩn chứa những suy tư và có rất nhiều vấn nạn của cuộc đời trước mặt. Phượng viết những bài thơ làm theo thể thơ tự do càng nhiều ở thời gian nầy:

​

Chàng mãi loay hoay trí nhớ
sao bầy mối cứ đùn lên hoài
tội nghiệp cho tuổi trẻ chàng
thật tội nghiệp hết sức

​

Tôi không có trí nhớ tốt để nhớ thơ bạn bè hay cả thơ của mình nên rất tiếc là không ghi được nhiều thơ của Triều Uyên Phượng để thêm hoa lá cành cho bài viết.

​

Cho tới bây giờ tôi vẫn thắc mắc về cái chết của Tiếng Động. Chắc chắn không phải vì thiếu tiền. Hình như Lan Sơn Đài đổi đi xa Sài Gòn? Hay tôi đang bận với tờ Chỗ Đứng của Ban Đại Diện Sinh Viên ĐHSP/SG từ Hè 1967? Lúc nào là lần cuối tôi gặp các bạn Tiếng Động? Quá nhiều năm đã trôi qua, trí nhớ cùn hết trơn hết trọi rồi!

​

Nói gì thì nói, tới hôm nay thì các bạn tôi đã lần lượt ra đi gần hết cả rồi. Người ngoài mặt trận, kẻ trong tù, người bịnh lao, kẻ bịnh gan. Những người tình cờ có cái tên gần giống nhau và đã một thời tình cờ ngồi lại với nhau đã rủ nhau mà đi: Đặng Văn Hiểu (Lan Sơn Đài), Quách Phụng Hiếu (Triều Uyên Phượng), Lê Ngọc Hiến…chắc đang gặp các bạn mình bên quán cóc nào đó ở thế giới bên kia. Có lẽ ở đó cũng có quán chị Thầu, chị Miên để các bạn đấu hót? Nhớ mua bao thuốc lá hiệu Lucky cho trung úy Trần Văn Thạch (TNLP) để chàng hy vọng điều may đến trước lằn tên mũi đạn, thuốc Bastos xanh cho Hiểu và Hiếu. Kiều Tâm Khánh có tật bập bập điếu thuốc phá mồi, nhưng phải là Capstan của ông giáo Lê Ngọc Hiến mới chịu.

​

Các bạn đã gặp nhau rồi đó. Vui đi nhé! Phượng nhí giờ nầy cũng nhẹ tênh hình hài, dại gì mà không nhập bọn để vui lên hở bạn!

​

Viết về một thằng bạn mới mất mà toàn kể chuyện đâu đâu. Thật chán mớ đời!

​

Đầu tháng 8/2011

Trần Bang Thạch

​

​

Đọc : Giỡn bóng chiêm bao

của Trần Phù Thế

 

 

TẬP THƠ DO THƯ ẤN QUÁN IN NĂM 2003 TẠI  New Jersey, Hoa Kỳ, dày 122 trang, bìa trước tranh Trần Quí Thoại, bìa sau tiểu sử và ảnh tác giả, giá bán 9 MK.

Tập thơ gồm 51 bài thơ in trên giấy tốt, cộng phần phụ lục gồm 3 bài viết về thơ Trần Phù Thế của 3 bạn thơ lâu năm của tác giả là Nguyễn Cát Đông, Lâm Hảo Dũng và Trần Hoài Thư.

 

Trong một bài viết về thơ Trần Phù Thế trước đây, tôi có nói rằng tôi đã có dịp đọc thơ anh từ ba, bốn mươi năm trước, từ đầu thập niên 60, bây giờ đọc lại tôi thấy mình như đang đi trên một con đường làng cũ sau nhiều năm trôi giạt giang hồ. Cảnh sắc hai bên đường có cái thân quen mà cũng lắm điều lạ. Vẫn những tiếng ve râm ran, những tiếng chim véo von trong vườn cũ mà nghe sao có chút nghẹn ngào. Và tôi bỗng cảm nhận đâu đó quanh tôi đã có những mất mát đến không ngờ; ngược lại, cũng có những gặp lại đến không ngờ. Những cảnh, những người, những ve, những chim có đó mà như không, như không mà như có. Những bài thơ tình tha thiết nồng nàn của chàng trai mới lớn, những bài thơ viết về một quê hương êm đềm mà tôi có dịp đọc trước đây của anh, nay trong Giỡn Bóng Chiêm Bao đã mang một dáng hình khác. Chẳng hạn như anh viết về quê hương: sau một cơn dâu bể, quê hương bây giờ như một xa cách đớn đau:

là ta cách biệt quê nhà,

nghe mưa xót ruột đau và miếng cơm, 

 

Có quê hương ở đó mà không có bước trở về:

Phân vân không nẽo quay về,

muốn lên phía bắc lại lìa phương nam,

mỏi lòng một dấu chấm than,

bâng khuâng một góc trời tàn quê ta.

 

Không phải chỉ có Trần Phù Thế mới cảm nhận một quê hương như vậy; chắc chắn là nhiều người trong chúng ta mỗi lần và miếng cơm đều thấy một quê nhà xa cách. Cả khi có dịp bước chân trên con đường làng cũ có mấy ai không thấy cái cảm tưởng xa cách này. Từ Thức thời nầy sao mà nhiều quá vậy!

 

Bốn mươi năm dâu bể còn được tác giả thể hiện qua chính vai nữ chánh của đời mình. Người yêu của một thời nhỏ dại ở quê hương Đaiï Ngãi:

hương em chân đất dính phèn

tuổi thơ đội nắng tóc đen cháy vàng

em từ Đường Đức em sang

vắt cơm hai bữa đò ngang hai lần

nhớ từ vạt áo em nâng

bước lên bến nước mỗi lần gặp tôi

em cười nở cả đôi môi

bởi tôi húi trọc mồ hôi chảy ròng

 

hôm nay thì hình như có thiếu một chút gì tự nhiên:

này em chút xíu môi hồng

làm duyên buổi sáng cho lòng anh vui

lắm khi mắt liếc không cười

xin em cũng hãy làm tươi nét ngài

này em chút xíu đắm say

thuở như ân ái vòng tay ân tình

cũng là tóc rẻ đường xinh

cái hương bồ kết quyện mình với ta

 

Theo dòng đời trôi nổi, thêm một vài dòng thơ nữa tác giả đã nói lên một điều rất thực:

Thưa em tóc đã hai màu,

cái răng cũng rụng làm đau nụ cười,

nhìn quanh tuổi quá năm mươi

se se râu bạc cọng đời lung lay,

đưa bàn tay nắm bàn tay

thấy đâu chỉ số còn dài cuộc chơi

 

Trong Giỡn Bóng Chiêm Bao, người ta sẽ bắt gặp những ý thơ thật thênh thang mà thật là gần gũi: cảnh đời và tâm trạng của một người xa xứ, cảnh khổ của một tên tù, tình cảm đối với người bạn đời, với bạn bè, vv.. được thể hiện qua những bài thơ đủ thể loại, qua những câu chữ xuất hiện một cách độc đáo: như trong mấy đoạn trong bài Nước Lụt Ở Vườn Đào Cai Lậy:

 

Nước Lụt

ba ngàn tù cải tạo,

ngày và đêm

ăn, ngủ, ỉa

trên nóc nhà

 

Thăm Nuôi

trời mưa tầm tả

vợ thăm nuôi ngồi trên xuồng

 

đội nón lá

chồng đứng dưới nước

ở truồng

 

Cá Lòng Tong

con cá lòng tong

lội vòng vòng

rỉa đâu không rỉa

rỉa nhằm thằng con

 

Những chữ nghĩa bình thường vốn đã nằm lâu đời đâu đó trong con người bình thường Trần Phù Thế, để một hôm người tù TPT, trước cảnh đời khi vui muốn khóc buồn tênh lại cười, Trần-Phù-Thế-Nhà-Thơ tự nhiên xếp những chữ nghĩa bình thường ấy thành THƠ. Không phải ai cũng có cái phút giây chợp bắt chữ nghĩa thoải mái như vậy. Tác giả càng tự nhiên dùng chữ và hình ảnh tầm thường thì người đọc càng thấy yêu thích cái ý thơ tuy trần tục mà thật gần gũi và do đó thật dễ cảm nhận. Điều nầy ta còn thấy thêm nhiều nữa như trong đoạn thơ Nhìn Nhau:

vợ im lặng

nhìn chồng

chồng im lặng

nhìn vợ

trào máu họng

 

Ta thử nhìn tâm trạng của một người tù thuở đó: Đang là một chiến binh tuổi ngoài hai mươi, tràn đầy sức sống, bỗng chốc thành người tù đứng nhìn người vợ nhan sắc giữa bao nhiêu là cách ngăn và những đôi mắt cú vọ. Cảnh đời thường đã được nhà thơ, qua chính tâm trạng mình, qua cái ẩn ức dục tính tự nhiên của mình, làm thành một bài thơ.

 

Còn ở bài Mất Xe thì TPT đã thật sự làm cho chữ và nghĩa ăn khớp thật tài tình:

anh thường nghĩ lỡ mất xe nhiều khi hạnh phúc

chiếc xe cà tàng sẽ làm khổ kẻ tham lam

hãy bình tâm em nghĩ lại xem

mất xe cũ ta vay tiền mua xe mới

chúng ta mắc nợ rồi ta sẽ trả

kẻ cắp nợ ta trong suốt cuộc đời.

 

Cũng như trong bốn câu cuối của bài Cái Hồi:

Cái hồi hai đứa chia xa

Cắn môi bật máu làm hòa chẳng xong

tình em mây gió phiêu bồng

anh trông mút mắt đứng tròng con ngươi

 

 

Rất nhiều bài trong tập thơ tác giả đã có cách diễn tả thật mới với những cấu trúc của các câu thơ và những chữ dùng trong thơ . Có những câu thơ được ngắt bất ngờ đã làm cho ý thơ thêm cô đọng. Có những chữ nghĩa bình thường bỗng xuất hiện như là một tình cờ, vậy mà rất tự nhiên và thật đúng chỗ. Còn sự xuất hiện của các bài thơ trong suốt tập thơ cho ta cái cảm tưởng người thơ không chủ ý làm một sự sắp xếp nào cả. Đời vốn là những bất ngờ. Sắp xếp làm chi cho mệt, nhất là đối với người làm thơ. Nghĩ đến đâu thì thơ ta đến đấy. Chúng ta đọc một lượt Giỡn Bóng Chiêm Bao, từ đầu đến cuối để thấy hết tâm trạng chua xót của một người xa quê hương, đang sống và làm lại từ đầu tại đất nước người : Ta cười ta nợ núi sông, xẩ tay mất nước lưu vong xứ người. Ta thấy cái cười ngạo của tác giả với một thời tù ngục qua chuyện con cá lòng tong ở vườn Đào; thấy nỗi vương vấn của tác giả đối với bạn bè, chiến hữu đã ra đi: Hởi ơi bè bạn nay đâu vắng, mất xác rừng sâu hay biển đông, tưới ly rượu đế ta chiêu niệm, có hiển linh về chứng giám không; đặc biệt ta thấy một đoạn đường dài tình yêu mà tác giả đã sống, từ thương em trước tuổi mười ba, thương quê Vàm Tấn nước nhòa bóng trăng cho đến khi nhìn nhau không thấy rõ phải mang soi mới thấy tỏ cuộc đời. Cuối cùng tác giả đã không thiếu những dòng chữ nói về mẹ cha và về chính mình ở những ngày bóng xế. Âu đó cũng là khởi điểm và chung điểm của một kiếp người.

 

Tất cả những ý thơ trên đây đã xuất hiện trong Giỡn Bóng Chiêm Bao như là tâm trạng của một người mộng du thấy cái hồn mình ở đây mà cái hình mình thì ở đâu đó trong cõi ta bà đầy hệ lụy và phiền não: dẫu anh giỡn bóng một mình cũng không đốt nỗi cái hình nộm kia, níu chi cái bóng tàn khuya để tan theo tiếng động về rạng đông.

 

Suốt 51 bài trong Giỡn Bóng Chiêm Bao, Trần Phù Thế đã khóc cười với cuộc đời với một cõi lòng thật rộng, một cái nhìn thật khoáng và một nụ cười dung dị. Tất cả được thể hiện trong một ngôn ngữ thơ rất hiếm thấy trong các bài thơ của các tác giả khác. Ngôn ngữ của GBCB rất bình thường mà rất đạt. Từ lâu người ta đã nói tới ngôn ngữ miệt vườn trong văn chương Nam bộ. Ngôn ngữ của Giỡn Bóng Chiêm Bao phải chăng cũng là một?

 

Trần Bang Thạch

​

​

NIỀM VUI MỖI NGÀY

​

Trịnh nhạc sĩ chọn niềm vui mỗi ngày còn tôi thì niềm vui không cần chọn vì nó có ở đó mỗi ngày. Nó có mặt trong tư thế độc tôn, rõ ràng, nổi bật so với những niềm vui khác xảy ra với tôi mỗi ngày từ hơn hai năm nay.

​

Muốn cà kê kể chuyện nầy với bạn từ lâu nhưng còn ngại. Ngại thời gian chưa chín để xác quyết một niềm vui. Ngại khi nói về một cách sống của mình. Cuối cùng là ngại khó khi bắt đầu câu chuyện sống và viết nầy. Khó là phải vì chuyện mình đã ấp ủ từ hơn hai năm nay; có quá nhiều cái để nói mà không biết bắt đầu từ đâu.

​

Thôi thì hãy bắt đầu từ cái bắt đầu.

​

Mấy năm trước tôi có một chị bạn bị ung thư tử cung khá trầm trọng nhưng đã thoát khỏi lưỡi hái của tử thần. Chị nói mạng chị còn và khí sắc được như bây giờ vì chi dốc tâm tập thể dục sau khi giải phẫu. Để kịp giờ mở cửa tiệm hoa của chị lúc 7 giờ sáng, mỗi ngày chị phải đến phòng tập thể dục từ 4 giờ sáng. Tôi hỏi chị sao mà cực khổ quá vậy. Chị nói: “Em bị bịnh mà, không tập như vậy thì em đã chết từ lâu rồi!”. Câu nói gọn gàng nhưng đã nhúm trong đầu tôi một sự “bắt đầu”. Một chuyện khác. Tôi có ông thầy đã trải qua cuộc giải phẫu tim ở tuổi gần tám mươi. Cái rủi là cuộc giải phẫu không suông sẻ: lồng ngực mổ xong, khâu lại; vài tiếng sau mổ lại vì có hiện tượng chảy máu trong lồng ngực. Ông thầy tôi vượt qua hết cái khổ nạn này đến nổi ông bác sĩ phải tán thán: Ông đúng là ông già gân! Thầy tôi nói: nhờ chơi thể thao từ nhỏ và nhờ 108 thế tài chi đều đặn mỗi ngày từ nhièu năm nay mà ông sống. Trong đầu tôi có thêm một “bắt đầu”. Lỡ dài dòng thì xin nói luôn cái “bắt đầu” khác. Bạn tôi, anh PPL, đã qua cái bảy bó từ lâu vậy mà cơ thể rắn chắc, bắp thịt nỗi cuộn thấy mà ham. lần nào gặp nhau anh cũng kêu tôi trở lại sân tennis và hỏi tôi đã bắt đầu “work out” chưa.

​

Những cái gọi là “bắt đầu” này rõ ràng như vậy mà tôi cần phải viện trợ thêm một thứ khác để bắt đầu cho một sinh hoạt hàng ngày của mình. Đó là sự quyết tâm. Người Mỹ có 1 tập quán thật đẹp: Ngày đầu năm họ thường nghĩ tới một việc họ quyết tâm khắc phục mà họ gọi là New year resolution. Từ này thật đẹp, học đươc và làm được không phải là chuyện dễ. Còn nhớ hơn ba mươi năm trước, sau mấy tháng đặt chân lên đất Hoa Kỳ, tôi đã học đòi làm một loại resolution bằng cách tuyên bố với mọi người là kẻ ghiền thuốc lá nặng này sẽ bỏ thuốc từ hôm nay. Nói thì dễ mà làm thì khó quá. Phải đợi tới hơn nửa năm sau khi thằng con út lúc đó vừa hơn 4 tuổi bắt gặp bao Lucky Strikes trong túi áo “ông già nói láo”, nó quăng ra sân giữa cơn mưa mà không một chút đoái hoài tới nỗi tiếc hùi hụi của “ông già thất hứa”. Con nít nhỏ mà còn biết cái phải bỏ thì mình đâu có thể thua nó được. Nhờ vậy mà cái resolution đó tôi hoàn thành được và giữ cho tới bây giờ.

​

Bây giờ tôi đang đeo đuổi cái resolution mới mà tôi đã bắt đầu hơn 2 năm nay: Mỗi ngày đi tới phòng tập thể dục. Đeo đuỗi khá lâu như vậy mà tôi vẫn thiếu tự tin. Không biết mình đeo theo nó hay nó bỏ mình lúc nào đây!

​

TBT

​

​