New PageLeDung | PTDGTG Mockup 2

Cần xem tiết mục nào xin click vào Trang bài / webpage trong MENU dưới đây:

TRANG CHÍNH / HOME . BÀI MỚI ĐĂNG . SINH HOẠT HOUSTON, TX . ĐH XXIII-MARYLAND 2019 . ĐH XXII-SAN JOSE 2018 . ĐH XXI-HOUSTON 2017 . SINH HOẠT CANADA . SINH HOẠT ÚC CHÂU . CÁC ĐẶC SAN ĐH . SINH HOẠT BẮC - NAM CALI . SINH HOẠT vùng NEW ENGLAND . TIN SINH HOẠT CÁC NƠI . GÓC SÂN TRƯỜNG NHÀ . VĂN HỌC - NGHỆ THUẬT . VÒNG TAY NGHĨA TÌNH . CHIA BUỒN - CHUNG VUI . TÌM NGƯỜI - NHẮN TIN

Văn - Thơ LêDung

CHS / CGS Phan Thanh Giản

Houston, Texas __

_______________

MÙA XUÂN NGỦ QUÊN

* Tặng những ai có mùa xuân ngủ quên

Bà Sáu vừa đi chợ về ..ngó quanh nhà..hình như có gì lạ lạ..im ắng khác thường..lũ nhỏ đâu hết rồi..

Thường thì bà đi chợ về tụi nhỏ chạy ra ríu rít để nhận hàng theo yêu cầu..

Chợt bà nhìn thấy trên bàn ...chiếc nón quen quen của người cũ..

Đang ngẩn ngơ..thì ba bốn người ào ào bước ra..

Bà bất ngờ ..đã 40 năm ..

Chuyện xưa gần nửa thế kỷ cuộc đời ..bỗng sống dậy, bỗng tuôn trào..

Bà không muốn nhớ gì nữa ..số phận là phải chịu thôi ..

Nhưng bà thắc mắc ..sao cái nón năm xưa ấy lại có mặt ở đây?

Thì ra..cái nón được cất kỹ ..nhờ má rồi em gái ở nhà giữ giùm..không được cho ai..cái nón kỷ niệm mối tình đầu..cái nón của nàng thơ ..

Nói đúng hơn..cái nón bị bỏ quên và nàng nhặt giùm ..

Năm xưa..người ấy ra đi bất ngờ ..

Nàng thơ chờ mãi chờ mãi..thành bà cô già..

Nàng không nhớ đã từng đi đám cưới của bao nhiêu người..mà mình thì vẫn chờ, vẫn đợi ..một bóng hình ..Đã hơn 40 mùa xuân đi qua..

Người ấy ra đi không báo trước..chỉ đưa chân người anh họ..rồi bất ngờ bị kéo lên ghe vì sợ bể chuyện ..dông tuốt ra biển ..

Người ấy không có ý định đi với anh mình..Ở nhà mọi người lo sợ, nhưng không dám hỏi thăm ai, không dám báo mất tích ..

Gần một năm sau mới có tin ..Ai cũng mừng như chết đi sống lại..miễn là còn sống, còn mạnh khoẻ ..

Nàng thơ không hề biết chút tin tức gì, chỉ biết.. ngóng trông và luôn hi vọng ...

Trong xóm xì xào..chắc dễ gì gặp lại ..lấy chồng cho xong ..Nhưng..Nàng thơ vẫn tin tưởng ..và lạnh lùng với mọi lời giới thiệu ..

Nàng nghĩ ..không yêu sao cưới..

Sách nói : người phụ nữ chỉ yêu ..2 lần trong đời ..nhưng với Nàng ..chỉ 1 mà thôi..và Nàng đợi ..

Đã hơn 40 mùa xuân đi qua ..Bao nhiêu thay đổi nhưng Nàng thơ vẫn cứ một mình một bóng ..Người ấy vẫn biệt tăm ..

Nàng thơ đã nghỉ hưu và xin làm thêm ở một tiệm vải.. sáng đi tối về..nhà trống bếp lạnh ..

Bạn bè thì ..con đàn cháu đống ..có người qua 2 lần đò ..Có người hạnh phúc tràn trề đi đâu cũng khoe con khoe cháu ..

Nàng không ganh tỵ ..mỗi người có niềm vui riêng..Nàng cũng có đấy thôi ..nhưng không để khoe mà để ôm ấp trong lòng.

Nỗi buồn tủi lâu nay trở thành bạn đời, bạn tri kỷ..đi đâu cũng mang theo..Những nhớ nhung mong đợi ..lại là thói quen mỗi ngày

Nàng cảm ơn những giọt nước mắt ..đêm đêm đã đến vuốt ve an ủi .. cuốn trôi mọi nỗi sầu, giúp Nàng thấy thanh thản như giữa trưa nắng hè, được uống nước dừa tươi mới hái ..

Ôi cuộc đời..

Sướng khổ như nhau thôi..đó cũng là một dạng của hạnh phúc..

Rồi hôm nay bỗng Nón xưa trở về..Nón còn giữ được..chắc gì tình xưa ..

Nón đã mai mối cho họ gặp để yêu nhau..

Nón là kỷ niệm trói buộc đôi bạn ..Giờ Nón về chốn cũ ..

Tình có già nhưng tình vẫn còn đó..qua bao thăng trầm ..

Không thể phân tích tâm trạng lúc này..vừa mừng vừa tủi..vừa xao xuyến ..

Mùa xuân đã trở về đó ư ? Mùa xuân đã thức dậy rồi..

Chỉ cần thấy nhau, nói với nhau vài lời ..là thỏa lòng mong đợi..

Chỉ mong người ấy có mái ấm riêng..

..chỉ mong điều tốt lành đến với người ấy..

Thế là đủ..

Lê Dung

25/ 01 / 25

___________________

Sinh Hoạt Nam, Bắc Cali

Sinh Hoạt New England

Cáo Phó-Chia buồn-Chung vui

TÌm người - Nhắn tin

Góc sân Trường Nhà - Sinh hoạt

TÁC GIẢ:

Hồ Trung Thành

Hương Sơn Lê Khánh Duệ

Lê Trúc Khanh

Nguyễn Thị Thanh Dương

Nguyễn Trung Nam

Phạm Khắc Trí & Các Thi Hữu

THẦY TÔI

* Xin viết tặng những ai từng có một thời để thương để nhớ..

Cuộc sống bây giờ ồn ào náo nhiệt, hiện đại vượt xa..

Cuộc sống ngày xưa chậm chậm, luôn đẹp ở tấm lòng ..

* Viết cho mình, cho những ai cùng có chung một thời cũ..

..để ôm ấp nâng niu..để ngà ngọc gìn giữ ..như một kho báu

của cuộc đời đã trao tặng cho mình..chỉ một lần duy nhất.

* Viết cho tuổi trẻ ngày nay..biết chúng tôi ngày xưa là thế đó..chê hay cười cũng được nhưng phải biết trân trọng .

* Em xin lỗi Thầy ..

Định viết bài này hôm trước nhưng do dự..vì không biết ..

có nên kể chuyện xưa của lớp Đệ Nhất A1 năm 1965-66 ra đây không

Ánh Tuyết, Mỹ Dung ui ..cùng nhớ với mình nhé..

------

Nghe tin thầy Ánh qua đời ..tôi bàng hoàng khôn xiết ..

Dẫu biết đó là quy luật ..nhưng vì tôi đã có dự kiến về ghé Mỹ Tho thăm Thầy ..Tôi thật có lỗi..

Thầy ơi ..

Em là học trò lớp Đệ nhất A1 ( thi Tú Tài 2 )

Thầy dạy môn Lý Hoá trường Đoàn Thị Điểm- Cần Thơ..

Khối A có Lý Hoá là môn chính cùng với môn Sinh..

Em lại là hàng xóm của nhà Thầy Cô..Gần như ngày nào đi học, em cũng được gặp Thầy ..

Nhìn thấy dáng gầy thư sinh, chiếc áo trắng ngắn tay thư sinh, tay cầm mấy quyển tập sách..không xách cặp như những thầy cô khác ..

Dáng gầy đó lúc nào cũng vội vã ..đi như bay..

Tụi em nói lén: chắc Thầy mau về để cho con bú ..

không dễ gì chào Thầy ở ngoài đường ..và Thầy dường như cũng không muốn dừng lại nói gì ngoài giờ dạy ..

Có lần gặp Thầy Cô sánh bước đi ra đầu đường Huê Viên ..

Cô nhỏ bé trắng trẻo xinh xắn, đi bên pho tượng chồng ..

Thật là chỗ dựa vững chắc ..tượng đá mà..

Thầy dạy rất giỏi ..tiếng nói ấm áp vừa đủ nghe cho lũ con gái chừng 20 em

Thầy dạy hai môn Lý và Hoá

Thầy thao thao bất tuyệt suốt hai giờ liền ..chỉ khi đổi giờ chuông reo, có dừng chút .

Thầy chưa bao giờ nhìn giáo án ..giáo án Thầy cất giữ cẩn thận trong đầu.

Thầy chưa bao giờ nhắc nhở chuyện gì khác ngoài chuyện học ..

Có lần Thầy chỉ chỉ mấy trái ổi để trên bàn học, nhắc dẹp cất ..

nhưng Thầy lại :

...không thấy thư tình tuổi 17 đeo bên cặp nặng trĩu ..

...không thấy chiếc áo len đan chưa xong, cuộn tròn trong cặp..

...không thấy bông hoa hái vội bên đường..đưa vào lớp để khoe..

Lũ con gái 17, 18 ..thì lắm trò ..không tha thầy cô nào..

Cô Hạnh dạy Anh văn ..biết cô sắp lấy chồng..đứa nào cũng muốn tài lanh, tài khôn..bày cho cô biết cách đối phó với em chồng ..

Cô thật ngây thơ..cứ trố mắt ngạc nhiên ..Vậy hả ? Vậy hả ? theo lời tụi học trò quỷ sứ xúi bậy ..

Thầy Ánh dạy Lý Hoá, bất ngờ lúng túng quên mất Lý Hoá..và không thể giải nổi bài toán lý sự của đám yêu tinh nhóc tì..

Trời đất, tụi nó đòi lì xì, ra giá ít nhất 10 đồng, còn phải ký tên vô tiền giấy để kỷ niệm..Thầy hết hồn, đành mở lời tâm sự xin tha..

- Mấy chị lấy tiền có chữ ký của tui ..đi mua bánh ăn..rủi vợ tui thấy thì sao..

Tụi quỷ được một phen cười bể bụng ..

vậy ra.,Thầy cũng biết sợ..tượng đá biết sợ ..

Thầy ơi, Thầy Ánh của tụi em ơi ..

Nhớ Thầy quá..Đó là hình mẫu người thầy của tụi em..

Em nhớ sau khi đậu Sư Phạm ..em và vài bạn có vào trường gặp Thầy.

Thầy chỉ em và hỏi :

- Học Y hay Dược ?

Em hết hồn và xấu hổ..

Tụi nó nói :

- Thầy ơi, nó Sư Phạm ..mà Việt Hán mới ngộ đó ..

Thầy trố mắt nhìn..thở dài..

Em nhớ rõ và như nghe rõ được..tiếng thở dài đó..

Một sự thông cảm không cần nói ra bằng lời ..

Thầy ơi, Thầy Ánh của tụi em ơi ...

May mắn tình cờ..em được dạy chung với chị Hiền, có nhắc về Thầy ..

Thì ra chị cùng quê với Thầy và biết rất nhiều về gia đình Thầy ..

Các con Thầy đều thành đạt ..Thật ngưỡng mộ.

Hôm nay, dù muộn, dù xa..Em và các bạn Đệ Nhất A1 năm 1965-66..

Xin thắp nén hương lòng dâng lên Thầy..

Tụi em có vài người cũng theo nghiệp dạy như Thầy ..cũng hiểu rõ khó khăn vui sướng của nghề Thầy ..

Tụi em luôn nhớ đến Thầy Cô mình và cố gắng giữ gìn tác phong nhà giáo như Thầy..Thầy Ánh của tụi em mãi mãi ở bên tụi em...

Thầy ơi..

Lê Dung

20/2/23 ..viết thay cho các bạn Đệ Nhất A1 nk 1965-66

Thầy đã mất cách đây 11 ngày .

______________________________

KIM CƯƠNG TRO và ÁNH SÁNG XANH

Gần đây đọc báo ta thấy khoa học tiến bộ ngoạn mục, đã làm ra được kim cương từ tro người chết.

Quá tuyệt vời !

Thông tin này cho phép con người bắt đầu có quyền mơ ước sở hữu một chiếc nhẫn kim cương, vốn là hình hài của người thân được thu nhỏ lại, như có phép tàng hình.

Người thân luôn có mặt bên cạnh người thân, ở thể trạng óng ánh xinh xắn, gọn nhẹ ấm áp..Từ đây người chết không còn nằm một mình cô đơn lạnh lẽo ở nghĩa trang, hay bị bỏ quên thất lạc nơi đất khách quê người.

Hạt kim cương độc đáo này lại có giá cả phải chăng, không đắt hơn bao nhiêu so với viên kim cương thường bằng kích cỡ..

Kim cương tro..vừa là thành tựu của khoa học..vừa mang ý nghĩa vô cùng cao quý, giải quyết biết bao điều mà trước đây con người phải chịu bó tay.

Trước tiên là chuyện đất.

Khoa học tiến bộ ..giúp tuổi thọ con người tăng dần..

Trái đất phải vác nặng hơn..Đất đai vừa cho người sống vừa cho người chết ..chật dần, giá đất lên cao.Tuy có chuyển sang thiêu đốt đem gửi vào chùa nhưng rồi số chôn thiêu cũng nhiều vô kể ..

Kế đến là chuyện vệ sinh môi trường.

Chôn hay thiêu vẫn ít nhiều không đảm bảo vệ sinh môi trường. Trong hoàn cảnh chiến tranh bom rơi đạn lạc, nơi chôn, nơi giữ tro cốt không người chăm sóc, người chết vô tình làm ô uế môi trường sống..

Từ một hình hài năm, bảy chục kilô ..thu nhỏ bé xíu, chiếu sáng long lanh..

Sẽ không còn nghĩa địa hoang vu lạnh lẽo ..thay vào đó là nhà máy công nghệ cao khép kín.

Tang lễ vĩnh biệt, cuối cùng viên kim cương trả về cho gia đình.

Điều này khiến ta trở về những suy nghĩ day dứt của nghìn xưa :

.....Con người có linh hồn không? Không ai khẳng định. Tin hay không là quyền mỗi người..Cái gì không chứng minh được thì cho lui vào khoa học huyền bí..

Nhưng rõ ràng, khoa học đã hô biến đống tro tàn xương cốt người chết thành viên kim cương lóng lánh ..

Công trình này vừa có giá trị nhân đạo, vừa có giá trị nhân bản và nhân văn ..

NHÂN ĐẠO ...là ở chỗ thân xác hình hài của con người được lưu giữ mãi với thời gian, không bị lãng quên qua năm tháng cuộc đời..

Kim cương là biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu, là cách thể hiện tình cảm giữa người và người, là lòng kính trọng đối với người chết.

Người thân sống lúc nào cũng có ở bên mình người thân chết, mà chắc gì cả hai trước đây.. được chung sống, ăn uống nằm ngồi, kề cận bên nhau.

NHÂN BẢN. ..là ở chỗ con người dù là ai cũng được quý trọng như nhau, giàu nghèo sang hèn, vua chúa hay ăn mày.. Những sự cách biệt về thân phận..chẳng qua là cái nhìn trong phút chốc ở thế gian. Những biến hình biến tướng ở cõi trần chỉ là tạm bợ..

Đời người trăm năm rồi sẽ đi về đâu .?

Có người hạnh phúc tràn trề, muốn được sống mãi..

Có người bất hạnh khổ đau kéo dài..muốn chết phứt cho rồi..

Là ai, thì họ cũng phải đôi lần thắc mắc..

Chết là gì, là hết hay chuyển sang một thế giới khác, một thể trạng khác..

Không thể tin được rằng: chết là hết.

Con người tài giỏi thế, chỉ với đôi bàn tay nhỏ bé và khối óc cũng nhỏ bé..vậy mà con người làm được biểt bao nhiêu việc..

Làm sao có thể chết mất xác mất hồn dễ dàng như con vật ?

NHÂN VĂN ..là cái đẹp sáng tạo của con người ..làm cho con người chói ngời hơn những động vật khác.

Cái đẹp trong nhân cách, trong quan hệ đối xử..từ đám cưới đám tang, thờ cúng ông bà...và nay, biến tro xương của con người thành kim cương vĩnh cửu..

Đọc thơ Hàn Mặc Tử :

....Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,

Có chở trăng về kịp tối nay ?

“ Bến sông trăng “ là hình ảnh đẹp lung linh trong tâm thức, trong mê cung của vũ trụ huyền bí ..huyễn hoặc nhà thơ đến một nơi xa xăm mà bản thân nhà thơ cũng cảm thấy mơ hồ, chưa gọi tên miêu tả được.

Ánh trăng ở khắp nơi và bến sông trăng cũng thế.

Vũ trụ biến hóa vô cùng, con người xoáy theo cơn lốc đến vô tận.

Bến sông trăng ở đâu và thuyền trăng của người đi về đâu?

“ Thuyền chở trăng có kịp không “.

Thuyền là cái hữu hình. Trăng cũng là cái hữu hình ở màu sắc dáng vẻ nhưng lại quá vô hình đối với con mắt thế nhân.

Trăng tượng trưng cái đẹp của nghệ thuật, của tâm tưởng.

Trăng được đồng hóa với lý tường sống đẹp, luôn chập chờn trước mắt mông lung mờ ảo, thấy đẹp biết đẹp, nhưng chưa bao giờ nắm bắt trong tay.

Sự tồn tại của con người cũng như trăng nhưng trái chiều hướng xuất hiện của trăng...

Thực và ảo..thấy đó rồi mất đó..Cõi nào mới là đúng của con người ?

Thuyền có chở kịp không ? Vừa là mối hoài nghi muôn đời, vừa khẳng định rằng: sẽ không kịp, không bao giờ kịp..

Cái khoảnh khắc tồn tại quá ngắn ngủi để kịp cho những dự tính, giấc mơ đành tan vỡ, tình vẫn ngui ngút hoài nghi..

Có người chỉ sống hai mươi năm mà để lại cả một gia tài đồ sộ thi ca nhạc họa.

Có người sống gần hết thế kỷ cuộc đời nhưng chỉ có gia đình vợ con nhắc nhở thôi..

Đó chẳng phải là cái được cái mất, trong vũ trụ bao la huyền bí và vô cùng này .

Hiểu theo cách khác ..dù họ không để lại tác phẩm, công trình sáng chế phát minh ..mà để lại những đứa con tài giỏi, tử tế .. chẳng phải là gia tài để lại cho đời hay sao?

Con người ở trạng thái vô hình, từ cõi xa xăm nào đó như một tia ánh sáng xanh, dạo chơi xuống trần gian khoảnh khắc làm kiếp người, rồi trở lại thành ánh sáng xanh, bay lại về cõi xa xăm, để lại kỷ niệm bằng chút dấu vết kim cương lấp lánh..

Nếu không từ ánh sáng xanh.. thì làm sao trở về ánh sáng xanh?

Không thể phủ nhận công lao vĩ đại của các nhà khoa học và mục đích cao đẹp của họ. Họ có thể lấy tro của động vật khác, sao chỉ thí nghiệm trên con người ?

Chắc không ngoài mục đích nhân đạo, nhân bản, nhân văn..

Ánh sáng xanh không phải là màu xanh của mây trời, của nước biển, của đại ngàn ..mà là màu xanh kỳ bí trong suốt, màu xanh mê ly vĩnh cửu của vũ trụ.

Chỉ có năng lực cảm ứng siêu phàm và sự Mặc Khải của Thượng Đế, con người mới cảm nhận được ánh sáng xanh đó..

Mọi người đều từ ánh sáng xanh đó, vượt qua bao nhiêu bề dài cõi vô cực, với tốc độ nhanh hơn ánh sáng âm thanh, không đo đếm được..tập họp về trái đất trần gian để gặp gỡ ..làm cha mẹ anh em, làm vợ làm chồng..làm người tình yêu đương say đắm.

Rồi kẻ trước người sau..trở về theo lực hút của ánh sáng sáng xanh..

Làm ra viên kim cương tro để giữ lại chút hình ảnh đẹp lung linh kỳ diệu của con người..công lao lớn đến mục độ nào...

Nhưng lại nhớ đến những nấm mồ vô chủ, những ngôi mộ gió, những tro than còn lưu giữ ở Điện thờ danh nhân như Điện Panthéon ở Pháp...chắc không bao giờ trở thành kim cương ..

Có người sẽ cho rằng ai hơi đâu tốn công của,.biến tro thành kim cương ..chết là hết, thân xác mục rữa làm phân bón cũng được.

Có người thân sống không tiền để kim cương hoá người thân chết.

Còn các danh nhân ...Ai sẽ là chủ nhân những viêm kim cương Victor Hugo,Anatole France, Apolinaire, Marie Curie...?

Những bậc thiên tài lưu danh thiên cổ..là tài sản chung của nhân loại. Quyền sở hữu kim cương vô giá này không thuộc của riêng ai ..của bất cứ quốc gia nào. Thật hợp lý .

Nhưng cũng vì thế, chẳng bao giờ ta có thể được ngắm viên kim cương tro thiên tài. Thật đáng tiếc.

Lêdung

______________________

NÀNG

Trong đời thường..đôi khi chỉ cần..được nghe một câu nói bất chợt ..cũng đủ thấy vui sướng trong lòng..

..dù câu nói đó chỉ tình cờ, vu vơ, buột miệng ..

Người nói có thể quên, nhưng người nghe lại nhớ đời….

Có một ông xích lô ở tuổi tri thiên mệnh…sau khi lên tiếng giải tán đám đông, buột miệng nói:

- Đời người ngắn lắm, hôm nay gặp ..biết mai có còn không ..

Hôm trước chở một cô gái đi khám bệnh ..hôm sau chạy xe đi ngang nhà thấy đông người ra vào..hỏi mới biết cô ấy đã từ trần hồi đêm ..

Có chuyện cãi cọ trên xe khách ..một bà tranh chỗ ngồi, vừa chửi vừa vứt túi xách của bà nên cạnh..Bà này không nói gì ..hồi lâu bà kia xuống xe..

Mọi người hỏi :

- Sao bà không cãi lại, bà ngồi trước..còn bà kia lên sau mà ..

Bà trả lời:

- Chỉ đi chung một đoạn đường…nói qua nói lại làm chi..nín thinh đâu phải mình thua..mà đó là phép lịch sự người có văn hoá..

Ôi..những lời vàng ngọc quý báu ..!

Có một nàng..xinh đẹp tài giỏi..hiếu thuận ..nhưng duyên phận kém may mắn..Trời thử lòng người..như…lửa thử vàng ..gian nan thử sức..đau khổ thử bản lĩnh, phẩm chất .

Nuôi con một mình..con lớn đã yên bề..Nàng không còn trẻ để bươn chải nữa ..Nàng muốn sống bên con ..

Nhưng thủ tục khó khăn, nàng phải đợi cả chục năm nữa..

Xưa thì được nhưng nay ..không dám nghĩ xa..

Có một ông lớn tuổi độc thân giúp nàng được toại nguyện..

Không gì vui sướng hạnh phúc bẳng..

Họ luôn ở bên nhau ..ríu rít như chim liền cánh, như cây liền cành…

Cô nàng tươi trẻ ..đang nói cười luôn miệng nhưng hễ thấy ông chồng vừa ăn xong..muốn sụp mắt..Nàng bật dậy..dìu ông đến chỗ nằm ..

Như một người giúp việc trung thành tận tụy ..

Ai cũng thấy ái ngại..thương cảm. Nàng phải trả giá đắt cho cuộc tính toán ..muốn xuất ngoại ở bên con.

Không ai chịu nghĩ ..đó là sự hi sinh ..hi sinh một đời cho con..

Vì thân thiết…có lần nói đùa: “ đừng chụp hình chung với ổng..làm xấu hình em..ổng có thắc mắc thì nói rõ chị nói vậy nhe..thấy ghét ..”

Nàng cười. hiểu ý ..không giận..nhưng thủ thỉ:

- “ Sau khi em có được quốc tịch..thì ông ấy nói: Em được tự do.. sống chung hay sống với con cũng được, không có gì ràng buộc ..

Ông là Người quân tử còn sót lại ở thời nay..

và em quyết định ở lại bên ông ..coi như người ơn.

..Mình là người Việt Nam mà..bên tình còn có nghĩa..”

Ôi..thật cao quý..

..Dù đi bất cứ nơi nào ..người Việt Nam luôn nhớ về cội nguổn Việt, văn hoá Việt, nhớ lời dạy của ông cha xưa ..như một gia tài cần bảo vệ giữ gìn..

“ Mình là người Việt Nam mà..”

Không ai nhắc nhở..không ai bắt buộc..không ai yêu cầu van xin..

Chính trái tim mách bảo bằng những nhịp đập nhẹ nhàng trong lồng ngực ..

Chính dòng máu nóng chảy trong huyết quản..

Đó chính là Hồn Việt.

Huyền diệu và Thiêng liêng..vô cùng.

Lê Dung

21/3/23

NGÀY XUÂN QUA MAU

Xuân của đất trời qua mau..nhưng mỗi năm đều trở lại ..

Bốn mùa trong năm ..chỉ mùa Xuân được long trọng đón chờ.

Người ta để cả năm để chờ..Xuân.

Những mùa khác thấy tủi thân hết sức..

Ừ, thì cũng thích mùa Hạ..nhưng mong Hạ để được nghỉ hè...

Ừ, thì cũng thích mùa Đông nhưng mong để được nghỉ đông ..

Và Người ta cũng không quên nũng nịu với Thu..

Đất trời vào thu thật mát mẻ…mùa lá vàng bay ..thơ mộng ..

Người ta ca ngợi mùa thu không tiếc lời ..trong thơ ca nhạc họa..

Và thổi vào thu những dạt dào yêu thương..những ái ân dữ dội .. những xao xuyến bâng khuâng…cả những lời không dám nói…lời tỏ tình yêu..

Có nơi không thấy thu bao giờ..nhưng cũng mong thu…

..để được ăn theo..thả hồn theo giai điệu thu ca..

Xuân được coi như là một đặc ân, là lộc Trời ban cho vạn vật..

Có khi vừa hưởng xong mùa Xuân năm nay, đã nghĩ đến mùa Xuân năm sau..Xây nhà có kịp không..chuẩn bị lễ cưới có kịp không..

Người ta chọn Xuân làm mốc thời gian để tính chuyện trăm năm ..

..xây nhà, cưới vợ.

Rõ ràng là có sự thiên vị ưu ái ..

Thậm chí chút Xuân tàn cũng giúp gây hứng làm thơ..

để nhắn nhủ hậu thế..

Xuân khứ bách hoa lạc

Xuân đáo bách hoa khai.

Sự trục nhãn tiền quá

Lão tùng đầu thượng lai.

Mạc vị Xuân tàn hoa lạc tận..

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

(“Cáo tật thị chúng” Mãn Giác thiền sư)

Bốn câu đầu là qui luật của thiên nhiên mang tính vĩnh hằng.

(Xuân đi trăm hoa rụng. Xuân đến trăm hoa nở.-

Việc trước mắt đi qua. Cái già theo đến trên đầu ).

Hai câu sau là niềm tin sắt son về cuộc đời ..

Đông có qua thì Xuân mới đến

(Chớ bảo Xuân tàn hoa rụng hết..

ngoài sân đêm qua có nở một cành hoa mai )

Xuân của đời người ..cũng qua mau..và không bao giờ trở lại ..

Xuân là tuồi trẻ .Tuổi xuân đẹp nhất đời người ..

Đời người vốn ngắn ngủi thì tuổi Xuân cũng ngắn vô cùng ..

Cành mai nở đêm qua dù không nở theo qui luật “ Xuân khứ, Xuân đáo”.. nhưng đó là cành mai sắt son..

..là niềm tin mạnh mẽ cứng cáp như sắt..tươi đẹp rạng rỡ như son

Đừng tiếc nuối than thở vì Xuân đi qua..Cái già lập tức đến.

Ta Không biết tận hưởng, để ngày xuân hết cạn rồi..

Có nuối tiếc cũng vô ích..

Hãy tận hưởng..

..là tranh thủ bắt cái đầu làm việc..bắt chân tay không nghỉ ngơi..

..bắt nụ cười luôn rạng rỡ, bắt ánh nhìn luôn chứa chan..yêu thương..

Sắc đẹp không còn tùy thuộc vào thân thể người ta chia ra làm ba phần ..

Sắc đẹp chính là nét đẹp toát ra từ trong tâm hồn..từ cách đối nhân xử thế..Biết phân biệt đúng sai..

Thật không dễ chút nào..

Đó chính là nhờ được giáo dục từ gia đình,trường lớp và bản thân mình luôn hướng thiện, muốn mọi người yêu quý kính trọng mình..

Luôn cân nhắc..tự đánh giá ..nào là..

…Thương người như thể thương thân

…Lời nói không mất tiền mua..

Lựa lời mà nói..cho vừa lòng nhau

…Trăm năm bia đá thì mòn

Ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ..

(bia đá được tạc để ca ngợi ..bia miệng là tiếng đời chê bai, có khi cũng khen để làm gương )

Đó là lời của ông cha đã gửi gắm qua thơ văn..tục ngữ ca dao ..

đã rao giảng cho ta về đạo lý làm người..

cho cả những ai chưa từng được đến trường…

Chúc mọi người chúng ta..

..luôn có cành mai nở trong lòng..dù Xuân không trở lại..

Lê Dung

29/1/23

QUÊN

* Bài này viết cách đây gần 14 năm, thấy hợp với

Bộ sưu tập Nhất tự, nên trịnh trọng xếp vào..

lời văn già đắng..hơi dài, xin mời đọc

Lão nhanh chân đi về phía cầu gỗ bắc ngang con kênh nhỏ. Cái chân cứng đầu không chịu nghe lời, làm tuột đôi dép mấy lần.

Lão vội vì sợ không còn cơ hội nữa. Mai người ấy đi xa không biết bao giờ trở lại. Trời cao nguyên tháng này mưa lạnh lắm, lão dù sao cũng có một mình, người ấy còn con cái, còn ông chồng già nằm một chỗ..

Lão đi vội, quên cả đóng cửa nhà. Có gì đâu mà sợ mất. Đóng cửa để có mấy người bạn đến chơi biết lão không có ở nhà.

Người ấy chính là cố nhân cách đây ba chục năm. Thời gian đủ để xây một mái ấm tầm cỡ, với đại gia đình ba thế hệ.

Vậy mà lão vẫn cứ vò võ từ thanh niên tráng kiện, giờ thành lão niên già khú đế lại có tật chân.

Lão có nghề mộc loại giỏi, chuyên làm salon, bàn thờ cẩn xà cừ, đáng lẽ tiền làm ra một mình xài không hết, nhưng lão gửi cho ông anh chủ trại cưa giữ giùm.

Nhà riêng là túp lều bốn bề trống hoác, gia tài chỉ có chiếc radio cũ xì. Nhiều lần người anh thấy lão sống ép xác, chịu không nổi, rủ lão qua ở chung, sớm hôm tối lửa tắt đèn nhưng lão giả điếc.

Lão đi chậm lại, gần tới nhà rồi, sao lão hồi hộp quá ..

Nhà này của chị Tư thợ may là chị ruột của cố nhân. Chị Tư bị tai biến ngồi xe lăn mấy năm nay mà cô em mới về thăm. Chị Tư không biết lão nhưng lão biết rõ về cả gia đình chị.

Chẳng là vầy, chị Tư lấy chồng xa, mấy năm sau lão mới quen em chị. Mẹ chị Tư qua đời, nhà không còn ai, chị về nối nghiệp mẹ mở tiệm may nhỏ. Chồng chị sắm xe hàng chạy một thời gian rồi sinh tật mèo mỡ với bà chủ hàng. Chị Tư thôi chồng, sống với hai con. Ba chục năm đời người đàn bà chị Tư nói kể không hết cái khổ, vậy mà vẫn chưa bằng đứa em gái trôi giạt tận Cao nguyên đất đỏ, nghe nói nghèo lắm, chưa về được quê cha đất tổ như chị Tư.

Lão bước vào, con chó mực chưa kịp sủa thì cố nhân đã đứng ở giữa sân còn mau kẹ hơn lão. Chân lão muốn khuỵu xuống. Cảm giác rộn ràng tê tái xâm chiếm tấm thân tật nguyền. ..

Ôi ba mươi năm như giấc mộng..đời người rốt cuộc có là bao.

Hai con người của ngày xưa bây giờ mắt đã mờ. Họ không nhìn thấy rõ mặt nhau được nữa nhưng họ nhìn bằng trái tim chưa hoá đá.

Ngôn từ trở thành bất lực không chuyển tải nổi tâm trạng của cố nhân với cố nhân. Kỷ niệm xưa ùa về dào dạt nhưng có gì ngượng ngùng thiếu tự nhiên ,

Cái chân đi cà nhắc tự dưng bữa nay không biểt mỏi. Lão không nói gì, chỉ nhìn người ấy trân trân..Mái tóc bạc xám vẫn còn bồng bềnh, nét thanh xuân làm sao giữ được với bóng thời gian đi qua? Còn sống gặp lại đã là quý.

Chị Tư sai con mời lão vào nhà trong. Lão xin phép được ngồi ngoài hiên cho mát.

Chị Tư hiểu ý, họ dường như có chuyện riêng, nên bảo các con đi chỗ khác.

Cố nhân không nói nhiều về gia cảnh của mình, không hỏi gì về cái chân tại sao què của lão, tại sao lão vẫn còn ở một mình.

Chỉ ngồi rót nước mời, rồi nhìn nhau, rồi rót nước mời nữa.

Chị Tư thấy hai người sao cứ im lặng, chị nói:

- Em tui mai nó về trển rồi, chú ở lại ăn cơm, ngồi đây chơi lâu lâu, tối tui sai tụi nhỏ đưa chú qua sông. Có mấy nải chuối mới chín, lát đem về ăn.

Chị Tư cũng không nói gì thêm, có biết gì đâu mà nói, chỉ biết đó là bạn quen thân cũ của em mình.

Lão vội nói:

- Cảm ơn chị, tôi ăn cơm rồi, xin cả nhà cứ tự nhiên.

Nhưng rồi người lớn cũng không ai ăn cơm, buổi chiều muộn sao mà buồn.

Trăng đã lên, ánh sáng yếu ớt mờ nhạt bao phủ khắp xóm nghèo, chỉ vài nhà có tivi, trẻ con túa nhau đi xem.

Đêm đất quê cô tịch âm thầm nhưng bóng tối đôi khi lại cần thiết để mở lòng bày tỏ tự nhiên..

Cố nhân ngập ngừng mấy lần, nhắc lại chuyện xưa không đẹp thật khó. Lỗi của mình mà nín lặng thì không còn dịp nào..

Bà nói nhỏ, giọng đều đều như trả bài thuộc lòng. Những lời này chắc nằm sẵn trong bụng từ lâu, nay được dốc hết ra..

- Ngày đó tôi không giữ được mình, lúc ông khốn đốn trong nhà tù, thì tôi lại bỏ ông và mang hết tiền bạc ra đi..Tôi tưởng mình sẽ làm được để trả lại ông. Nhưng rồi tiền bạc mất giá từng ngày, tôi càng suy sụp, nhiều lần nghĩ đến cái chết. Ông đã tin mà giao hết tài sản cho tôi, ông đi vượt biên rồi bị bắt không biết chừng nào về. Tôi tin người nên làm ăn thất bại..Tôi có nghe tin ông về nhưng tiền hết rồi làm sao dám gặp..

Lão cúi đầu không nói, lấy từ trong áo nắm thuốc rê, cuộn trong miếng giấy báo, vo tròn khéo léo..Điếu thuốc nằm sẵn trong tay nhưng chưa đốt.

Bà ái ngại:

- Ông còn hút thuốc à, chưa bỏ thuốc lá à ? Sao không mua thuốc gói mà vẫn vấn giấy báo, hút khét lẹt thêm ho.

Lão chậm rãi nói từng tiếng :

- Không hút thuốc thì còn biết làm gì, vấn thuốc bằng giấy báo là thói quen hơn ba chục năm, bỏ không được, mà bỏ làm chi. Mọi thứ trên đời đều bỏ tôi hết rồi, chỉ có khói thuốc là còn ở lại với tôi. Hút thuốc nhiều thì phải ho, già thì phải có bệnh để mà chết chớ. Sống như vầy cũng nhiều rồi, nhưng muốn chết có dễ đâu..

- Ông nói chi mà cay đắng vây, bộ tôi sướng lắm sao, nếu chết được tôi chết từ lâu rồi.

Lão không nói gì thêm, lặng lẽ rít từng hơi dài.

Ngoài vườn, lá gió xào xạc rì rầm. Bóng trăng tà soi tỏ gương mặt trơ xương gầy guộc của cố nhân..

Lão không nhìn thẳng, chỉ ngó nghiêng rồi cúi xuống, chạnh lòng.

Gương mặt ngày xưa khả ái bao nhiêu thì nay héo hắt bấy nhiêu. Đôi mắt to mơ màng không còn sinh động nữa. Thời gian thật phũ phàng với nhan sắc.

Cũng bao lần dưới ánh trăng tà, lão đã từng được hạnh phúc. Chỉ cần được ngồi gần người đẹp là lão đã sướng mê man rồi.

Lão xấu trai lại tính tình cộc cằn ít nói, vậy mà đem lòng say mê người thiếu nữ xinh đẹp nhất vùng. Cô nàng ỡm ờ..không từ chối cũng không nhận lời yêu và lão hi vọng...

Chuyện lão ra đi cũng là tình cờ.

Ông chủ nhà lão ở trọ và dạy kèm cậu con trai, cho lão đi không mất tiền. Lão đang giữ vàng của mẹ lão định để dành mua nhà. Gấp quá. Lão đưa cho người lão yêu thương tin cậy cất giùm. Và như vậy lão mất cả tiền lẫn tình. Mẹ lão không biết, tưởng lão đi vượt biên mang theo và mất hết. Nên khi về gặp mẹ, bà chỉ nói : “Của đi thay người con à, còn người còn của”. Lão không hận người đẹp. Thời buổi chưa ổn định, mạng người còn không giữ được huống gì của cải.

Trí nhớ lão chỉ tới đó, không muốn nhớ thêm nỗi đời cơ cực thất bại liên tiếp thất bại. Bây giờ ra người làm thuê, may mà làm với người anh họ, mấy đứa cháu tốt bụng coi lão như người một nhà. Lão không tủi thân và lão cũng có chỗ nương dựa từ khi mẹ lão qua đời.

Có điều lão trở thành ông già gàn dở, ngày càng muốn cách ly với mọi người chung quanh. Thích thì làm, không thích thì bỏ đi đâu đó vài ngày. Biết tính lão không ai để ý nữa.

Hồi chiều, lão đến nhà người anh lấy hết tiền, hỏi thì lão nói gửi Ngân Hàng cho có lời, cũng không ít, cả chục lượng vàng .

Lão miên man nhớ. Cố nhân biết tính lão ít nói chớ không là người hẹp hòi.

Bà nói tiếp:

- Tôi về đây thấy ông ở một mình, tôi càng thấy tội tôi lớn thêm mấy sông mấy núi. Tôi chỉ mong được ông tha thứ, không phải vì hoàn cảnh khốn khổ hiện tại của tôi. Tôi muốn trả lại ông số tiền xưa nhưng hiện giờ tôi chưa thu xếp được..Bà chị bị nạn lâu rồi, bây giờ mới về thăm. Tôi định cuối năm nay tôi sẽ về tìm trả lại ông cho tôi thanh thản, còn sống bao nhiêu nữa đâu. Ông chồng tôi mấy năm nay nằm một chỗ, nhưng giờ đã kha khá, tính bán nhà về quê chồng ở tận miền Trung. Cô em chồng nhường lại cửa hàng rau quả. Tôi sẽ có tiền trả lại ông, để ông sống tuổi già không cực khổ như vầy. Tôi có tội với ông nhiều lắm.

Bà không kể chuyện gia đình mình, ông cũng không hỏi. Thật ra ông có biết nhiều về bà. Con của chị bà làm công chỗ ông, lâu lâu ông hỏi thăm dò vài câu là nó nói hết. Cũng chỉ tình cờ thôi. Trái đất thật tròn. Người có duyên hay gặp lại, như ông và cố nhân bây giờ đây, đang ngồi trước mặt nhau đây sau hơn ba chục năm xa cách.

Lão từ từ đứng lên đi chậm chậm ra ngoài rào, khép hờ cánh cửa theo thói quen cẩn thận sắp nói chuyện quan trọng. Lão ngồi kế bên cố nhân, cầm tay nói nhỏ:

- Thôi chuyện cũ quên đi, nhắc lại làm gì. Bây giờ ai khổ hơn thì người đó được quan tâm giữp đỡ hơn. Tôi chỉ một mình, cũng còn khoẻ, tôi không ăn xài gì nhiều. Nợ nần gì đâu, bà nhắc chi chuyện cũ, tôi quên rồi. Tôi muốn bà cầm chút tiền này để có vốn làm ăn, chồng bà đau ốm như vậy tốn kém lắm, lại lâu dài nữa, một mình bà chịu sao nổi.

- Ý, tôi đâu dám, nợ cũ chưa trả xong mà, tôi đâu dám làm phiền ông nữa.

- Tôi tính hết rồi, bà đừng lo.

- Tôi có là con người nữa không, nếu tôi còn ngửa tay nhận tiền ông. Ông để tôi thanh thản lúc cuối đời ông à.

- Thì bà lấy ít nhiều gì cho tôi vui đi..

- Không được, cái gì nó cũng có chừng mực giới hạn của nó.

Nợ ông xưa tôi chưa trả được, tôi còn chịu không nổi, giờ mặt mũi nào nhận thêm, sao khỏi áy náy, tối ngủ sao ngon được.

Lão cầm gói vàng đưa cho cố nhân như cầm củ khoai nải chuối, coi như chẳng chút giá trị gì, đưa cho không tiếc, dù đó là công sức của lão cả chục năm trời.

Bà nhất định không cầm, rưng rưng nước mắt đứng lên :

- Ông đừng làm tôi khổ tâm nữa. Ông không giận chuyện cũ là tôi mừng rồi, cảm ơn ông nhiều lắm rồi. Thôi mai tôi về, ông ở lại giữ gìn sức khoẻ, còn sống là còn cơ hội gặp lại. Ráng giữ sức khoẻ và cũng ráng giữ tiền kỹ kỹ nữa nghe, mất một lần rồi phải rút kinh nghiệm chớ.

- Nói hoài, mất người mới tiếc, tiền thì tôi kiếm lại được đây nè, còn người thì mất tiêu luôn rồi..

Bà nguýt dài một cái.

Ông chợt đọc bài thơ xưa, mấy câu cuối bài “ Tình già” của Phan Khôi :

...” Ôn chuyện cũ mà thôi..

Liếc đưa nhau đi rồi

Con mắt còn có đuôi..”

Lêdung

6/7/07

MƯỢN

Tôi nhớ mẹ tôi có một lọn tóc dài, mẹ gọi là tóc mượn.

Tôi ngạc nhiên nhưng không dám hỏi : sao mượn lâu mà không thấy trả..có mượn có trả mới đúng.

Là vầy, các bà già xưa thường búi tóc, từ lúc trẻ..

Đến lúc già, tóc rụng ngày càng nhiều. Các bà nhặt tóc rụng để dành, chờ nhiều nhiều rồi vuốt thành sợi, xếp theo đầu đuôi cẩn thận, dùng chỉ se sáp ong quấn chặt.

Tóc già ít quá, búi lại nhỏ xíu coi thê thảm, có thêm lọn tóc rụng thì búi tóc to hơn, đẹp hơn, thêm sức sống hơn.

Các cụ gọi là tóc mượn. Thiệt ra có mượn của ai đâu.

Xưa, không mua tóc chợ vì sợ nhầm tóc người chết.

Thường trong gia đình bạn bè, khi mượn thì nói bằng lời không viết ra giấy. Mượn mà không trả thì giận hờn thù oán.

Ngoài mượn tiền, còn mượn xe cộ, quần áo, sách vở..Còn mượn nhiều thứ đến bất ngờ khó hiểu..

+ Cho em mượn bờ vai anh đó.

+ Cho em mượn đôi câu song thất

Làm mái chèo khua ngất trời xanh ( Hồng Dương )

+ Có ai thừa cho mượn cái ôm đi

Bờ vai nhỏ lạnh vì cô đơn quá.

+ Cho tôi mượn chỉ cái nắm tay thôi,

Cùng bước đi qua đoạn đường vắng vẻ ( Thiên Gia Bảo)

+ Bởi em dịu hiền yếu đuối mong manh,

Nên em mượn chính em làm vỏ ốc,

Là ốc mượn hồn, khi buồn em khóc.

Anh chở che, anh vuốt tóc vỗ về ( N Đình Huân )

Lời yêu vốn vụng về, ý luôn ở ngoài lời ..

Chỉ mượn đôi câu thơ để tỏ tình thì thật là dễ thương..

ANH YÊU EM...Ai dám nói ? Chỉ Ca dao mới dám nói..

Khi thì mượn ..Trời, Mây để..tỏ tình :

Trên trời có đám mây xanh

Ở giữa mây trắng chung quanh mây vàng

Ước gì anh lấy được nàng

Thì anh mua gạch Bát Tràng về xây...

Khi thì mượn..Cây trái, bông hoa để..tiếc tình :

Trèo lên cây bưởi hái hoa,

Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.

Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc

Em có chồng, anh tiếc lắm thay !.....

Nhiều hình ảnh thật vô lý..mà nói ra lại có lý có tình hết sức ..

Trồng bưởi để được trái bưởi, sao lại hái hoa bưởi( có chăng, nếu chùm nhiều nụ, thì tỉa bớt hoa để ướp trà )

Vườn cà chỉ có cà..sao lại có nụ hoa tầm xuân ?

Trèo lên, bước xuống..đủ cho thấy thái độ bồn chồn của chàng trai..trách hoa bưởi, trách cả vườn cà, trách nụ tầm xuân ..

Nhưng chính là để trách mình. Chàng trai than thở, tiếc rẻ một lời yêu chưa kịp tỏ bày..

Tóm lại, mượn gì cũng được, mượn rồi không trả cũng được ..

Nhưng đừng: Mượn hoa cúng Phật, Mượn gió bẻ măng.

Cúng Phật phải bằng lòng thành, mượn hoa ..giống như cóp bài làm của người khác, để lấy điểm cho mình.

Măng là cây tre bé sơ sinh. Măng bụ bẫm, gốc vững chắc..

..nên khó bẻ, gió không thể xô ngã..

Có sự tích về con gấu ăn cắp măng.

Gấu đào đất, măng nghiêng, chợt có luồng gió to đi chơi ngang qua, măng bật gốc.

Câu chuyện có ý muốn nói : chộp thời cơ, tận dụng ngoại lực để tạo thêm sức mạnh, lợi ích riêng cho mình.

Dù hiểu theo cách nào..đều là ý không tốt, không là chính nhân quân tử..giống như : Thừa nước đục thả câu . Lợi dụng lúc người gặp khó khăn, đến gạ gẫm mua nhà rẻ, cho vay nặng lãi.

Ngôn ngữ thật phong phú, đa nghĩa. Muốn hiểu đúng phãi dựa vào ngữ cảnh. Thiệt khó quá đi..

Lêdung

23/12/20

HƯƠNG LÁ ĐỐT

Đã từ lâu tôi muốn viết về mùi của đất

Nhưng có gì day dứt không thể bật nên lời

Bốn năm trời đi dạy học nơi xa xôi..

Giữa những cánh đồng đầy rơm khô rạ ướt..

Không còn dấu vết của lúa vàng bóng mượt ..

Mà thoang thoảng đâu đây..mùi thơm của đất ..

Mùi của bắp mía…của cả mồ hôi..

Đất không thơm như Lan Huệ Sứ Lài..

Đất không thơm như nước hoa quý phái..

Đất có mùi thơm riêng của đất thôi

Có gì lạ đâu ..mùi thơm của đất

Khi cánh đồng rơm rạ phủ đầy khói..

Chiều về muộn..trên xe đò đông vội ..

Đưa tôi ngang qua những cánh đồng khô

Mùi hương của đất..mùi hương khói đốt..

Mùi khóm trúc bờ ao ..giàn mướp giàn bầu

Mùi lúa chín vàng..phải hít thật sâu..cánh cò bay lả..

Mùi của nước sông..thơm ngát dịu ngọt ..lắc lẻo cầu tre…

Nhớ thuở xưa sân nhà đầy bóng ổi ..

Mẹ thức sớm, quét lá rơi ngập lối

Mẹ đốt lá như niềm vui nhỏ bé..

Hương lá thơm như hương mẹ đấy thôi!

Lớn lên tôi mơ mãi một gian nhà .

Có hoa thơm, có lá cho tôi đốt ..

Cây vú sữa ngoài sân không có trái..

Ai cũng bảo..nhưng tôi vẫn giữ lại ..

Vú sữa có lá..để cho tôi đốt ..

Để tôi được ngửi mùi thơm của khói..

Mùi hương của đất..

Hương ngày xưa…hương đồng ruộng xa xôi..

Lê dung

Viết lại ..15/8/23

________________________________________

YÊU THẦM

Yêu..yêu..chờ đợi..cưới ..sống trăm năm cùng già..

Đời đẹp như ý...như trồng lúa ra lúa..trồng khoai ra khoai..

như siêng học thì đậu..chăm tưới nước hoài thì cây tốt trái..

Còn Yêu hoài..mà không được đáp lại..

vẫn cứ Yêu lặng lẽ không dừng..

Họ cùng làm việc ở một nơi, cùng lãnh lương một chỗ..ít nói, chỉ cười..Người nọ quan tâm người kia mà không nói ra..

Vậy mà..đã gần bốn mươi năm..cùng già..

Không tính nổi bao nhiêu lần nhờ cậy qua lại..

Có khi chưa kịp nhờ..đã giúp rồi..xe hỏng..anh nhanh nhẩu đưa xe cho chị mượn..rồi anh đi sửa giùm..Anh rành tivi, tủ lạnh, quạt máy..cần là chỉ réo gọi..

Chị cùng từng nhắc anh, tìm gia thất để yên bề..anh cũng thiệt lòng tâm sự cô nọ cô kia..

Chị từng đưa anh đi xem mắt vợ..bà má không thích cô giáo, chỉ thích người buôn bán..thế là xong..anh đành..

Má là thần tượng trong tim anh, không còn chỗ cho ai..

Má bảo sao..anh chỉ dạ..

Rồi đến chuyện vợ chồng..đôi khi gặp trục trặc..không nói, chỉ đến nhà chị, buồn buồn ..cầm xoa ly trà nóng trong tay.

- sao chưa uống..có gì buồn..tội nghiệp ly trà..

- buồn là chuyện thế nhân..danh họa, danh y, danh ca..

thậm chí..anh hùng của nhân loại..đừng tưởng họ không biết buồn..Napoléon cũng có lần khóc..

- bộ ổng nói hả..ai biểu mê gái..Pháp, Ba lan, Áo, Nga.

- hổng phải..Anh hùng khi gấp cũng khoanh tay..

- khi khóc.. nói đại đi..khóc vì bối rối không biết chọn ai..

- chị biết đó..ai có mắt mà chưa từng khóc...có khi chưa kịp khóc, nước mắt đã rơi rồi..

Họ vẫn quen đấu đá, chọc ghẹo chơi..bằng văn sử..

Anh bị ung thư..nằm bệnh viện cả tháng..không bạn nào hay..rồi anh xuất hiện..không thể nhìn ra ..xanh xao từ cõi chết trở về..anh nói nhỏ: cảm ơn vợ đã chăm sóc..cảm ơn chị đã giúp tôi..nhìn đời..dựa vào ..

- Cái gì gì kỳ vậy? Tôi giúp gì đâu..đang lo không biết tìm anh ở đâu? Bến Hải hay Cà Mau..

- Cho chị cuốn sách Sử ký Tư Mã Thiên, cuốn Tự điển Anh Việt..

Cho tôi ôm chị một cái..

- Ừ, muốn ôm mấy cái cũng được ..cẩn thận như ông thầy tu, thấy ghét..

- Thì cũng ..phép lịch sự mà..lần cuối..

Chỉ vậy ..lần cuối mà thành..thiên thu..

Một chiếc lá rơi..mỗi người nghĩ khác nhau :

...Lá rơi nhiều, làm cực người quét lá..

... Lá rơi nhiều, giúp bầu trời thêm thơ mộng ..

..Lá rơi..là qui luật muôn đời..của con người và vạn vật..

Những nấm mồ có tên tuổi..những nấm mồ vô danh..

những nấm mồ ..không ai nhận ra là mồ..vì nằm sâu cùng đất..và..

Những nấm mồ trong tim..

...là tượng đài sống mãi..của những con người..

không là anh hùng, không là danh nhân ..

chỉ là người bình thường trong kiếp nhân sinh.

Lêdung

11/5/22

MÙI TẾT

* Mời các bạn cùng tôi trở về..

những năm cuối tk 20 nhé..

ít lâu nữa chắc gì còn nhớ mà viết..

Không hiểu các dân tộc khác như thế nào, nhưng với tôi, người Việt mình ăn Tết lớn nhất, đủ đầy nhất..

Ăn Tết không chỉ ăn ngon,mặc đẹp, đi chơi..

Đó là dịp để bày tỏ nghĩa tình, thể hiện lòng biết ơn, hiếu thảo..

Người Việt chu đáo sửa sang mua sắm từ giữa năm.. chuẩn bị Tết suốt cả tháng chạp..

Ông bà mình nói:

- Đói ngày giỗ cha, no ba ngày Tết

Ngày Tết ai cũng no ở nhà mình đã đành ..còn no ở nhà bà con lối xóm ..còn ăn dài đến Rằm tháng giêng ..rồi đợi chờ người thân không về kịp...Tết được kéo dài thêm..cả tháng

Đi đâu ai cũng nhắc Tết..Trẻ con nhắc quần áo Tết..

Người già nhắc bánh mứt rượu trà để cúng, chuẩn bị tiền mới lì xì..

Thời khổ, thì Tết là dịp bù cho cái khổ..

Chờ đợi Tết..tính từng ngày ...

Xe mới, tivi mới..nhờ Tết mới vô nhà được...

Sửa sang lại mồ mả ông bà, sắm mới cho bếp núc, mua bộ salon .. cũng tính sao cho kịp trong tháng cuối năm..

Vật giá có leo thang..thì kệ, Tết mà..

Mùi Tết bay phảng phất khắp nơi..

Ai cũng xôn xao bàn tán..

- Sắp Tết rồi..tính hốt hụi ăn Tết hay để chót ..

- Rồi có cho tụi nhỏ về quê ăn Tết hay đi Vũng Tàu tắm..Tết.

- Má có chịu cho ba về nhà không, hổng lẽ ba ăn Tết dưới quê?

- Chà..còn món nợ ..sao đây, phải trả trước Tết coi mới được ..

Đâu đâu cũng hướng về Tết..nửa năm trước đã lo Tết rồi..

Lo từ mồ mả, lo cả trẻ con đến người già..

Lo thăm viếng tặng quà các bậc tiền bối họ hàng gần xa..

Má tôi chưa bao giờ nhắc tới má..chắc má cũng chưa từng biết má muốn gì ..con cái lớn lên cũng quên..chỉ đưa tiền..tưởng vậy là xong bổn phận..

Nhưng người già lại rất thích quà con tặng. Tặng tiền vẫn không bằng mua đôi giày cho má, sắm chiếc áo lạnh mới cho má mặc Tết, cây dù cho má che nắng hè..hộp bánh để má thắp nhang bàn thờ..

Đặc biệt ..tục lệ kiêng cữ ngày Tết..

Không mua những trái cây dù ngon nhưng cái tên nghe buồn: sầu riêng, măng cụt, chôm chôm, lê, táo..

Không được mặc đồ đen trắng, không cãi nhau..nếu giận cũng phải vuốt mặt làm lành..Ngày mồng Một chỉ đi chùa, không đến nhà ai, lì xì phải dùng phong bao đỏ..

Cấm khóc..đợi qua Mùng..giờ chỉ cười và cười..

Cấm coi phim buồn ..cấm quét nhà..không đánh vỡ ly chén.. nấu nướng không để cháy khét..

Cấm không nói chuyện chết chóc..Cấm chửi nhau, đánh nhau.

Lời dặn kiêng cữ luôn đi kèm dẫn chứng ..

...Đó, nhà bác Bảy đó..mồng một, vỡ cái ly, giữa năm bà mẹ đang khoẻ, nói mệt, rồi ngủ chết luôn

...Hổng tin hả..mới mồng một, thằng cu đen đứng ngoài cửa réo gọi, nhờ lượm giùm trái bóng lọt vô sân..

Bà Hai suốt năm không làm ăn gì được..chỉ ăn trầu đỡ buồn..

Cho mượn xe..đụng người, xe bị giam. Con trai thất nghiệp nằm nhà..con gái lớn giận chồng, đem con về ngoại..

Chơi hụi để dành cuối thì chủ hụi trốn biệt tăm..

Thiệt đen đủi như cái tên thằng cu đen..

Tết nhất đi liền với kiêng cữ..

Có thờ có thiêng..có kiêng có lành ..

Bỗng dưng, tôi thấy như mình là người quan trọng ..đang ở thời khắc quan trọng bậc nhất, cố nín nhịn để giữ tốt tục lệ kiêng cữ...Nếu không là có tội với Tổ tiên ông bà.

Bây giờ không còn ai nghĩ đến cữ kiêng..

Nhưng tôi lại nhớ..rất nhớ..Tôi muốn được nghe má dặn..dặn hoài..có khi ra tới cửa còn dặn với :

- Bữa nay mồng năm, không đi đâu xa nhe con, quanh quẩn trong nhà..trong xóm thôi.

Không phải vì mê tín..mà sao nhớ Tết là nhớ má, nhớ nhà..và nhớ luôn kiêng cữ...

Mồng năm,mười bốn, hăm ba..

Đi chơi cũng lỗ nữa là đi buôn ..

Lêdung

5/ 1/22

GS Chung Phước Khánh qua đời hôm 24/3/2017 tại Boston, hưởng thọ 77 tuổi

KHÁNH ƠI, VỀ ĐI ..

* Để tưởng nhớ thầy Chung Phước Khánh ..ở Cần Thơ( Phan Thanh Giản, Võ Văn ), ở Saigon (Marie Curie)

Viết về Khánh thật khó, nhưng tôi muốn viết về anh ...

Tôi muốn viết về người anh đáng kính, về người bạn tốt bụng, nghĩa tình, về người thầy thân thiết..mà đứa học trò là tôi, chưa từng học thầy ngày nào.

Lần đầu tiên tôi gặp Khánh là ở trường Võ Văn (Cần Thơ)

Ngôi trường nhỏ nhưng ấm cúng. Sau tiết dạy, thầy cô ngồi lại với nhau bên chiếc bàn tròn nhỏ xíu, trò chuyện nắng mưa..

Tuyệt nhiên không nghe ai bàn về chính trị, gia đình. Ngay cả về chuyên môn giảng dạy.

Mỗi người thời đó....

Chẳng hiểu tại sao...không ai bảo ai, tránh đề cập đến những khó khăn của bài dạy, của một áng văn, một chuyện bên lề của tác giả nào đó...mà mình tình cờ được nghe kể.

Như tôi, lúc ấy chỉ ngoài hai mươi, rất muốn được học hỏi các thầy cô ...mà không biết hỏi ai..

Có lần tôi thắc mắc ..đến chào hỏi thăm một thầy, nhưng ngập ngừng không dám thưa chuyện khi thấy vẻ nghiêm trang lạnh lùng của thầy. Thầy chào lại rồi tiếp tục xem báo..

Có lẽ vì nước sông không nên phạm nước giếng chăng ?

Sông hay giếng đều chung mạch nước ngầm.

Tôn trọng nhau là chính..Người thầy dù già hay trẻ đều được gọi là thầy..Các thầy cô đều được đào tạo ở Đại học, Sư phạm ..

Nhưng kiến thức thì bao la như biển cả..học bao nhiêu kiếp người cũng không đủ, không thể tự tin nói rằng mình là giỏi ...

Kỷ niệm về Khánh ở đây cũng có, sau này Khánh có nhắc lại.

Năm 1971, có lần đứng chờ lĩnh lương ..Khánh thấy tôi lĩnh nhiều tiền hơn, Khánh đùa:

- Chà..nhiều tiền quá, xài một mình sao hết ? - Tôi trả lời : sao biết một mình ?

( trường tính tiền lương trên số học sinh, chia theo tứ lục, nếu lớp đông hơn dự kiến thì người dạy được hưởng trọn phần còn lại. Tôi dạy lớp 7 học sinh đông rất nhiều so với lớp 10 của Khánh )

Câu chuyện dừng lại bất ngờ, bỗng dưng tôi quỵ xuống ngất đi.

Cô thủ quỹ lúng túng..nhờ thầy Khánh đưa lên phòng YTế ..

Thầy cũng lúng túng..chậm rì.

Rồi các cô đưa tôi đi ..và nói nhỏ: thấy ghét

Chắc Khánh không nghe được câu nói nhỏ này..và nếu có nghe, Khánh cũng chỉ biết cười trừ.

Khánh là vậy.

Vào giữa năm 1976..tại Saigon, tình cờ gặp Khánh khi học chuyên môn ở đường Ngô Thời Nhiệm..

Khánh cười vui :

- Chà, trái đất tròn thiệt há ...nhưng lần nào găp chị, chị cũng đang có bầu.

Tôi thù Khánh từ đó.

Và nghĩ bụng : trái dất tròn thiệt và anh cũng vô duyên thiệt.

Khánh dạy trường Hồng Gấm, tôi dạy Marie Curie, cách nhau chỉ một con đường..

Trường Khánh giải thể, Khánh về Marie Curie. Không biết bạn Khánh có mừng không. Tôi thì rất mừng nhưng cũng hơi ngại vì sợ lúc vui..Khánh nhắc chuyện “hay có bầu“ của tôi.

Lúc đó vào năm 1984. Tổ văn có nhiều nữ hơn nam.

Anh Lê Trùng Khánh là Tổ trưởng. Cả hai Khánh đều rất hiền và có một bụng bầu chữ Nho..

Năm ấy, tôi được phân công dạy cho các bạn giáo viên miền Bắc thăm trường, dự giờ. Tôi lo lắm, cả tổ văn cũng lo cho tôi ..

Anh Khánh không nói gì..vẫn thấy ghét như ngày xưa.

Buổi tối, tôi còn nhớ mãi ..

Chị Tường Vinh, anh Chung Phước Khánh và tôi..họp tại nhà chị Vinh để cùng góp ý cho tôi về bài dạy thao giảng sáng mai...

Gần 11g tối mới xong. .

Nhớ lại không còn thấy ghét Khánh và rất cảm ơn anh.

Anh đã âm thẩm tự ý đến..không ai nhờ, không ai cậy.

Cảm ơn anh.

Rồi anh Khánh đi Mỹ ..Cả Tổ văn bùi ngùi ..

Bất ngờ, ngay ngày đi, anh Khánh đến đưa cho tôi ba gói sách, anh bảo: còn 2 giờ nữa tôi phải có mặt ở sân bay..nhờ chị đưa giùm sách tôi tặng chị và hai bạn có ghi tên sẵn.

Tôi bỗng thấy mình thật tệ..vô tình phát ghét.

Cái ghét cho anh..bây giờ tôi lấy lại cho tôi .

Thuở ấy, khi xuất cảnh thì âm thầm đi, không có cảnh tiễn đưa rầm rộ như sau này.

Như để biện hộ cho cái tệ bạc của mình, tôi cố nhớ xem ..

Có lần nào mình nói cảm ơn Khánh hay tặng Khánh một trái cam..một nhành mai..

À, à..có..có..Hồi Tết năm nào bán lan bị ế..tôi có vác đến giò lan Kim điệp cho Khánh chơi Tết...Tôi thật tệ..

Khánh ơi, cho tôi xin lỗi.

Liên tục từ đấy, Khánh thường xuyên qua nhóm bạn HG ..gửi cho tôi nhiều thứ như : tiền, thuốc men, sách trồng lan ...

Và có lần Khánh về, đến với thầy Đường. Khánh có chụp chung tấm ảnh trong sân nhà tôi.

Lần về gần đây nhất , ngày dễ nhớ 1/1/ 2015.

Tôi được gặp Khánh, Khánh của ngày xưa bằng xương bằng thịt..Trong buổi họp mặt với học trò, Khánh dặn với em trưởng nhóm cố mời tôi ..

Khánh khoe là vừa đi Buôn ma thuột thăm trường cũ, Khánh vui lắm ..Khi tôi ra về, Khánh còn chạy theo cho tôi mấy tờ đô..giữa bao con mắt ngạc nhiên ..vì sao có sự phân biệt đối xử như vậy..

Rồi cuối năm ấy, tôi qua Houston. Người đầu tiên tôi liên lạc là Khánh. Anh không xài cellphone..thiệt thấy ghét ..gọi được khó lắm, Khánh cũng đi ta bà..

Năm 2016, Khánh đi Cali dự buổi giới thiệu sách của học trò, còn nói đi nói lại :

- Cô ấy là học trò tôi, cô ấy tự viết, không có tôi tham gia..

Thật cẩn thận như ông đồ gàn...nhớ ngày xưa không dám kéo đỡ khi tôi ngất ..Khánh là học trò ruột của Lục Vân Tiên, con trai út, ủa không, là cháu ngoại chắt ngoại mấy đời của cụ Nguyễn đình Chiểu theo kiểu “Nam nữ thụ thụ bất tương thân”

( Nam nữ cho và nhận, không được chạm vào nhau )

Như Lục Vân Tiên ngăn cản Kiều Nguyệt Nga :

Khoan khoan ngồi đó chớ ra

Nàng là phận gái, ta là phận trai.

Nghĩ mà thấy thương, thấy tội, thấy ghét..

Khánh nói chị cho tôi địa chỉ để tôi gửi sách học trò tặng. Tôi nói thôi, chờ chừng nào “Đại Hội trường Phan trường Đoàn” ở Houston giữa năm 2017, đưa cho tôi cũng được, gửi tốn tiền.

Vậy mà Khánh không có, sách cũng không có.

Khánh bỏ đi đầu năm 2017. Trái tim dù có được trợ giúp bằng nguồn pin ..đã đến lúc cũng phải dừng.

Còn nhớ, lúc mới trở về gặp lại sau gần hai mươi năm, Khánh nói buồn buồn :

- Chị có biết trái tim tôi đang đập ..là nhờ pin không...

Tôi cười an ủi :

- Vậy là trái tim anh đã được bảo vệ giữ gìn..còn tụi tui..trại tim lành, trái tim dữ, trái tim rĩ máu ..hổng biết chừng nào stop đây.

Khánh đã mua vé máy bay, đã đặt phòng khách sạn ..

Vậy mà Khánh dám làm việc động trời ...

Khánh trốn..

Khánh trốn bỏ đi một mình lên cõi tiên cùng Thi hào Lý Bạch.

Khánh trốn bỏ đi ngao du sơn thủy cùng Thi thánh Đỗ Phủ.

Khánh ơi, Khánh đang vui hay đang buồn ?

Khánh đang thấy ghét, thấy thương hay thấy tội ?

Khánh nói đi..sao Khánh không nói ?

Khánh chỉ vẻ ngoài dửng dưng nhưng bên trong lòng đầy ắp yêu thương ..

Dù ở xa nơi đâu.,cũng hướng về các bạn..của ít lòng nhiều.. Khánh luôn có mặt âm thầm, sâu lắng thiết tha.

Có lần tôi được nghe Khánh đang phụ giảng cho một trường Anh ngữ, lương không nhiều..Tôi thấy thật là kỳ cục và nói Khánh quan tâm đến bạn ít thôi, hơn 70 rồi, lo cho mình đi.

Ở VN lúc này cũng đỡ hơn hồi Khánh đi.

Ai cũng có thêm nghề phụ, cũng dạy thêm vài ba trường.

Khánh là vậy. Có là gửi chia, nhớ là san sẻ.

Khánh ơi, ở trên đó một mình buồn lắm ..

Bạn Tiên Thánh thỉ Khánh không dám gần gũi..

Bạn trần gian không thích hợp thì Khánh không dám chơi.

Khánh khó tính, cười cười ..mà khó tính bà cố luôn.

Nói thiệt, Khánh vẫn thấy ghét như xưa .

Không..tự dưng chết ...

Không tự dưng bỏ đi chơi xa ..mải mê quên lối về..

Đường trần gian xa lắc lê thê..trót nghe theo lời u mê..

Khánh ơi ..về đi Khánh ơi.

Lêdung

( 24/3/20 )

* lời bài hát “ Đường trần gian..u mê “

( bài Tình khúc thứ nhất, Tg : Vũ Thành An )

____________________________________________

TÔI ĐI BUÔN

* Nhớ một thời ..cuối tk 20..nhà giáo đôi lúc

phải tạm rời xa bục giảng..kiếm sống.

Bỗng dưng..bức ảnh với học trò năm 1982..gợi tôi nhớ về những ngày khốn khó..nhà nào đông con thì càng thấm thía cái nghèo đói với đồng lương mấy chục ..

Các cụ xưa không than thở cảnh nghèo, chỉ miêu tả.

Năm gian nhà cỏ thấp le te

Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè..

Lưng giậu phất phơ màu khói nhạt

Làn ao lóng lánh bóng trăng loe.

Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt..

Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe....( cụ Nguyễn Khuyến )

Chỉ có nỗi niềm cô quạnh làm chỗ dựa, dưới bóng trăng loe..

May mà còn có thiên nhiên ..để khuây khoả..

Nhưng sống giữa lòng phố thị, lạnh lùng với heo cá..tha thiết với rau tương..thì không thể dửng dưng khi nghe con trẻ thủ thỉ..

- Sao mẹ không bán hủ tiếu..để mỗi ngày con được ăn tô bự, như anh em thằng X..

- Giờ con mới biết là vỏ trứng ăn cũng được.. ngon nữa, con ăn hết mà không đau bụng..

...Nhưng mẹ nghe con nói, mẹ lại thấy đau lòng..

Lại thêm, nghe hai anh em tị nạnh nhau:

- Tháng này mày hên, được đau 2 lần, được uống 2 hộp sữa, tao không đau..không được miếng sữa nào..

Khi con đường Nguyễn Hữu Cầu bên hông chợ Tân Định được chắn hai đầu để thành chợ trời bán buôn đủ thứ.. thì cuộc sống dường như có thay đổi...

Hàng hoá hiếm hoi thì đồ cũ được ưa chuộng hơn, bán được giá hơn. Chiếc quần jeans cũ, đôi giày cũ..xâu chuổi ngọc trai giả..đều bán được.

Có chị Tư bà con thuê được sạp, tử tế rủ tôi ra chợ xem chị mua vào bán ra để học cho biết.

Tôi cũng hăm hở ra ngồi sạp ..chỉ đi bộ cách nhà 50m thôi, trước là mang đồ nhà ra bán, chẳng biết giá cả gì..miễn có tiền đi chợ.. .Cả mấy tuần liền ..tụi nhỏ ăn no thấy vui...

Có lần đem chiếc áo len lông xù ra bán, rồi nghĩ tiếc vì quà của má cho hồi còn đi học. Tôi đi dạy về, chạy nhanh ra thấy vẫn còn đó, chưa bán được, thiệt mừng..

Tôi nhớ..một buổi tối..khi đang chuẩn bị cho các con ngủ, tôi ngập ngừng nói với chồng:

- Hôm nay có chuyện thấy kỳ kỳ..không nói ra không được.

- Chuyện gì ?

- À, chẳng có gì, nhỏ xíu..

- Thì nói đi, để bụng chi..

- Có lần nghe chị Tư nói chuyện bải buôi với khách, sao mà hay quá..Sáng nay em bắt chước ..

Một người mang bán chiếc áo gió, em kỳ kèo..bán cho tôi đi, bớt chút đỉnh, coi như anh mời tôi ly café vậy mà..

Sao thấy mình vô duyên giống như xin xỏ..gợi mời café..

xấu hổ quá..họ mà biết mình là cô giáo..họ cười chết.

- Vậy mà cũng xấu hổ...thôi bỏ đi.

Tôi không ra chợ nữa..nghĩ mình không hợp.

Cô bạn ở Long Xuyên hay lên nhà chơi, gợi ý: Đi buôn chuyến Saigon về lục tỉnh khá lắm, bán thuốc tây..gọn nhẹ..có khi đi về trong ngày.

Tôi nghĩ, chắc được. Nói với cháu thường gửi thuốc tây nhà tôi...Cháu vui vẻ giúp đỡ. Hôm sau, cháu đưa gói thuốc, dặn dò cẩn thận từ việc cất hàng, cất tiền..và nói:

- Cháu để cho thím giá gốc, sáng mai mang ra chợ bán, số thuốc này sẽ lời được trên trăm..

Chà chà có chút mà hơn tháng lương ..

Thế là tôi đi buôn..với giấy phép nghỉ hè..mua vé ưu tiên..

Không nhớ chi tiết..qua nhiều chặng xe, tôi an toàn về đến LX rất sớm. Đưa thuốc cho bạn ..tôi bắt đầu hơi sốt..

Bạn bán thuốc không được giá như ý vì họ nói đã có mối quen.. bán giá thấp hơn chút mới lấy..Đành vậy.

Tối ..tôi sốt cao thêm, nhỏ bạn biết tính tôi, nói :

- Mày có bao giờ xem bói chưa? Coi sống thọ hay chết yểu, mới ngoài 30 mà chết..uổng.

Hổng sao đâu, cái này ..chắc sợ quá.. căng thẳng quá.

Buôn thuốc không cấm mà cũng như cấm..vì chưa cho mở cửa nhà thuốc tư nhân. Nhưng..Phải có người đi buôn vầy mới có thuốc cho người bệnh uống.. cũng như làm phước vậy..làm gì sợ đến phát bệnh.

Tao đi buôn tre lá ..tận Camp..hàng không cấm mà chỉ lo lót dọc đường ..cũng mệt.

Lần đầu mày vậy, lần sau sẽ khôn như quỷ..

Sáng sớm tôi về..nó cho 2 con gà và 5kg nếp..

Đến Bắc Mỹ thuận, thấy thịt heo tươi ngon, mua 1kg, qua hàng chuối khô.. cân lại chỉ có 750g. Tôi phàn nàn, cô bán thịt nguýt dọc ngang một hồi ...cắt vội cho vào..rồi bằng phép thuật riêng, miếng thịt nhảy xuống giỏ treo bên sườn cô.

Tôi từng nghe kể ..biết cái mánh này, nhận gói thịt và nói: cũng như cũ ..rồi lên xe ngồi.

Có một ông còn trẻ ngồi phía cửa..thấy toàn bộ câu chuyện, đứng lên giơ tay về phía tôi và nói: chị giỏi lắm, biết nhịn, và biết bày tỏ..

Tôi chỉ cười ..coi như mất vài ba miếng ăn của tụi nhỏ..

Một chị ngổi sau tôi kể bô bô: ngày nào cũng đi buôn..từ Vĩnh Long ..cứ ngồi yên trên xe đến Xa cảng, không cần xuống xe, có 5kg gạo, tháng kiếm gấp 6 lần lương chồng ..

Một bà cụ cũng khoe : trong giỏ có bó rau muống, dưới là gạo, nói đi thăm con cháu..cũng kiếm chút đủ ăn ba bữa..

Chuyến đi là gạo, chuyến về cồng kềnh hơn là nhu yếu phẩm đường sữa bột ngọt..

Tôi đi buôn lần đầu, không bị lỗ..còn có thêm gà, nếp, thịt..

Nhưng cũng là lần cuối..Năm sau lớp tối được mở thêm, tiền không nhiều nhưng tạm ổn..Từ đó, tôi không còn ôm mộng đi buôn, dù thiên hạ vẫn rầm rộ..

Khi người đàn bà dấn thân trên dọc đường gió bụi..thì cái gì sẽ xảy ra, cái gì bị đánh mất..vườn không, nhà trống, con cái, cha mẹ... Nhà không còn là mái ấm..làm sao níu giữ được bình yên.

Khi miếng ăn là mối lo âu nhất đời..kiếp nhân sinh chỉ nghiêng về một phía ..thì gốc nhà không thể giữ nổi..mong chờ gì nữa tương lai. Thật buồn.

Một thời khó khăn kéo dài cả chục năm..là bài học không quên cho nhiều thế hệ sau này..

Lêdung

9/7/21.

BẠN

________________

* Viết ..vì không thể không viết...

Để tưởng nhớ..

Chị tặng Yến và Nguyệt- Cầnthơ .

Viết về Bạn, với tôi lại ..vô cùng khó..

BẠN. Đó không phải như ai gọi là: bạn bè, bạn đường, bạn đời..bạn học..

Điều này tôi có chút mơ hồ..vì hình như tôi chưa lần nào thấy Bạn ngồi học trong lớp cùng lúc với tôi.

Tuy đôi khi có thấy, có gặp bạn ở sân trường, cổng trường.. phòng thi..

Thử hình dung..những câu chuyện của trường thi, trường Đại Học ..ở tỉnh nhỏ vào những năm trước 1970..

Tôi vẫn còn nhớ như chuyện của ngày hôm qua..

Tôi với bạn ấy cùng tên, cùng tuổi, cùng ở Cầnthơ, cùng con cái nhà giáo. Anh trai của tôi là bạn thân anh trai bạn ấy..và về sau trở thành cột chèo..

Cầnthơ có cái lạ..

“ Biết ai biết cả tông chi họ hàng..”

Sống trong hoàn cảnh vậy, nên tôi có cái dở là rất hay tin người..mang cái dở này lên tận Saigon..và đi xa hơn chút nữa..để thấy mình vẫn là người Cầnthơ.

Tôi biết Bạn, nhưng dường như chưa có dịp trò chuyện và cũng quên ..không rõ Bạn học như thế nào, chỉ biết Bạn học ban B ( toán) hồi thi Tú Tài 1.

Khi vào phòng thi Tú Tài 2, tôi thật bất ngờ khi thấy Bạn có mặt cùng phòng thi với tôi (chuyện thường gặp, như tôi cũng có 2 bạn gái học Toán rồi chuyển sang Lý Hoá Sinh chung lớp tôi)

Tôi ngạc nhiên vì ít thấy bạn nam chuyển từ ban B qua A.

Hôm thi Toán, tôi sợ môn này..nên rất lo lắng.

Bạn ngồi cuối phòng..khi thầy Giám thị ra hành lang, Bạn cũng ra theo, đi ngang chỗ tôi ngồi ngoài, để nhẹ bài thi cuộn tròn trên bàn..Tôi hết hồn..suy nghĩ :

- Bạn làm bài nhanh quá, dân Toán, chắc trúng hết..chỉ cần câu cuối 5đ/ 20 thì yên tâm trên trung bình, thoát khỏi điểm liệt.. chép 1 phút là xong.

Nhưng nếu mình đậu nhờ coi bài..biết đâu khi nổi cơn rượu vào lời ra sau này: Ê, tụi bay, nhỏ kia đậu Tú Tài 2 là nhờ chép bài ..

Thì nhục hết biết..

Thấy tôi không cầm bài thi của Bạn, bạn gái ngồi chung bàn nói: không chép thì đưa tui chép đi..

Tôi cự nự:

- Người ta đưa, tui không chép, mắc gì đưa bạn chép ?

Và khi Bạn trở vào, cầm lại bài thi..tôi thở phào nhẹ nhõm.

Rồi sau lần thi ấy, tôi cũng không biết thêm tin tức gì về Bạn.

Tôi gặp lại Bạn thoáng qua lớp Dự bị Việt Hán..tôi tưởng Bạn đang đi đón ai đó rồi vào ngồi chơi( lớp đông sinh viên).

Nhưng đâu ngờ Bạn đang cùng học Văn Khoa với tôi.

( Sau này mới biết, Bạn từng học Khoa học rồi chuyển Văn khoa..giống tôi )

Lớp Cử nhân Giáo Khoa Việt Hán phải có 5 chứng chỉ : Dự bị, Văn chương VN, Ngữ học VN, Hán văn, Anh văn thực hành( hay Pháp văn).

Tôi nhớ hôm thi Ngữ học..Bạn ngồi chung phòng thi, trước tôi một dãy, bài thi 2 giờ. Mới 30p Bạn đã đứng dậy nộp bài, quay xuống tôi, mở bên trong giấy thi..chỉ thấy viết có 2 trang. ..

Tôi thật ái ngại..chắc ham chơi, ham đi làm..không kịp học bài..

Ai dè Bạn đậu, cao điểm hơn tôi..

Coi bảng xong, đi ngang tôi, còn chọc nói:

- Thấy chưa, rồi cũng đậu như ai..

Tôi hơi thắc mắc về điểm số, không phải vì ganh tị mà vì bài ngắn ngủn 2 gang tay lại cao điểm hơn bài 5 trang của mình..

Tối về, nghĩ cách trả thù..hôm sau tôi vừa nói vừa cười :

- Chắc thầy chấm nhầm bài tui với bài ông, nhưng cùng đậu nên không ai khiếu nại..

- Tui có bí quyết..học không ? chỉ cho..

Viết dài, ông thầy đọc thấy ghét, cho điểm ít ..

Rồi cười ha hả chạy lẹ luôn..

Tôi chỉ nói với theo:

- Đó không phải là bí quyết, mà bí luôn nhe.

Kỳ tới thi mà vầy nữa ..là bí xị luôn đó.

Có lần hết giờ học ra về..thấy một số đông bạn trai đang ngồi trên thềm lớp..bàn cãi nhau sôi nổi lắm.

Thấy tôi vừa đến chỗ xe tôi, cả đám im bặt..

Trời đất ơi, có một bó hoa to đùng(đủ thứ bông mọc hàng rào như bông bụp, bông bìm bìm) trên giỏ xe, kèm tấm giấy:

“ chỉ được về nhà, không đi đâu..”

Tôi hiểu liền, đâu mới mẻ gì, nhưng lần này có vẻ lịch sự hơn .. Chẳng là vầy: Tôi đi xe PC, ống dẫn xăng để phía ngoài có khoá như khoá vòi nước..cứ mở là xăng chảy ra thoải mái..

Tụi nó đang nhìn mình, xem phản ứng mình, ai lấy xăng..chắc cũng đang nhìn chờ ..

Tôi nói hơi to:

- Còn thiếu cây nhang..

Cả bọn cười ồ..

Từ đó ngày nào đi học về tôi cũng có bí đao, đậu bắp..bông bí .. chắc hái trộm ..coi như mình cũng đồng lõa.

Thuở ấy vào rẫy vào vườn, xin rau xin mận ổi đều được chủ vườn vui vẻ cho, còn khích lệ hái nhiều nhiều giùm, chỉ cần để lại lồng hái dựa vách như cũ..

Bạn ít nói, tôi cũng không có dịp chuyện trò mà chỉ nghe qua anh Hai của Bạn, cùng tuồi và học chung với anh tôi..rồi sau này cùng làm rể của một gia đình ở Trà Vinh..

Cứ mỗi lần nhớ lại chuyện nghịch ngợm của hơn 50 năm về trước, tôi không nhịn cười được..và thấy..ủa sao mình nhớ chuyện xưa đến từng chi tiết..còn hôm nay sao lại quên không uống thuốc kìa..

Rồi một dịp tình cờ..năm 2017. Tôi được gặp em gái của Bạn.. Mừng lắm, kể về Bạn ở Canada..kể về Bạn suýt chết vì tình.

Bạn tự tử vì tình..Ngạc nhiên quá, phải Bạn hông vậy ?

Tôi kết nối Viber..và gặp Bạn..

Vẫn là cái cười ha hả..thấy ghét như xưa..

Đáng lẽ hỏi chuyện vợ con ..tôi cắt ngang lời Bạn than vãn phải uống thuốc mỗi ngày cả vốc tay..

Tôi lên giọng ỷ mình là bạn cũ, có quyền tra hỏi:

- Ê, tui nghe nói ông tự tử vì tình? Trời đất, chuyện khó tin nhưng có thiệt ..Dân giang hồ có số má mà luỵ vì tình..

Bạn vẫn ha hả..nói:

- Tui với bà có nhiều chuyện để nói..qua đây đi ..

Giọng cười ha hả ấy theo tôi vào giấc mơ hôm kia..

Tôi mơ thấy ..đi thi. Bạn hỏi: tui quên mang viết, có dư cho mượn đi..

Tôi lên mặt dạy đời, kết nối xưa và nay..và nói:

- Đi thi mà quên viết..chừng có vợ..uống café quên mang tiền, để vợ lại thế chân chắc..?

Nhớ khi xưa, trường ĐH xa chợ, trong túi giỏ mang đi học, ngoài sách vở, bọn con gái mang đủ thứ phòng hờ: dầu gió, thuốc nhức đầu, kẹo ngậm, kim kéo chỉ nút, bút viết, băng dán ..

Tôi viết những dòng này trong nỗi nhớ rưng rưng ..ba năm nay..đáng lẽ còn nhiều chuyện để nói..chắc ít nhất mỗi tuần mỗi tháng allô một lần.

Tình bạn hơn nửa thế kỷ vẫn còn nguyên vẹn, quý nhau, cần thì giúp..gặp là nói ghẹo chọc phá nhau..không tính toán nghĩ suy..

...vậy mà bạn ra đi chưa kịp nói lời vĩnh biệt với ai, ngay cả với người vợ vừa mới cùng nhau ăn cơm, nói cười rôm rả..

Tôi nói đùa: nghe kể cách ổng chết mà thấy ham..

Ôi, phút giây vô thường đến nhanh không ngờ, không chờ.. không đợi..

Tôi gửi đến nén nhang..khóc người bạn, gặp là cười..

Khóc bạn cũng như khóc cho mình, ngày càng thê thiết...

Bạn bè rụng rơi dần như chiếc lá vàng xếp nối nhau mà bay xa...không cần ngọn gió lả lơi mời gọi..

Và không có chiếc lá xanh nào thế chỗ ..bên đời hiu quạnh..

Khó có thêm bạn thân mới..vì bạn thân rất cần có thời gian..

Như để có trái chín mọng, cần chăm sóc từ lúc hạt ươm mầm,

Như để có tình bạn thân, cần thời gian thăm hỏi để ươm tình..

...ươm tình nồng..

Dung ơi, có nghe tui nói không..

Lêdung

Sáng 29/3/21

______________________

ỔI CHÍN NHÀ NGOẠI

* Để nhớ một thời có ngoại. Cháu có Bà.

Phúc vứt cặp sách lên bàn, chạy ù ra cửa, mẹ nói với :

“ Ăn cơm rồi hãy đi”. Mặc kệ, Phúc có lý do để mẹ khỏi mắng. Phúc vừa đỗ Tốt nghiệp cấp hai, loại giỏi.

Không thể chờ ăn cơm xong mới báo tin cho ngoại.

Ngoại cưng Phúc lắm.

Mẹ Phúc tảo tần mua bán đầu sông cuối chợ. Cha thất nghiệp, ở nhà bán thuốc lá, ế ẫm sinh chán đời.

Lúc học lớp Tám, đang đọc bài thơ “Thương vợ “

Quanh năm buôn bán ở mom sông

Nuôi đủ năm con với một chồng..

Phúc chạy vội vào bếp nói:

- Mẹ à, sao bài thơ này, giống nói về mẹ quá, nhưng khác chút: Nuôi đủ hai con với một chồng.

Mẹ cười hiền, trong bụng khoan khoái vì con trai hiểu cảnh nhà mình sẽ chăm ngoan hơn. Nhưng mẹ vẫn nói:

- Sao lại nói thế, mẹ nuôi gia đình có gì lạ đâu.

Ngoại thì ở một mình. Phúc thương ngoại ..Mẹ nói ngoại thích vậy, ở một mình giữ nhà vườn nhỏ.

Vườn cũ chỉ có mấy cây xoài, vài cây mận, vú sữa và cả chục cây ổi. .

Chăm cây để có trái rất cực nhưng ngoại nói :

- Có cây có trái cho lũ trẻ đến chơi, nhà trong cuối hẻm sâu ai thèm đến.

Phúc thích qua nhà ngoại, ở với ngoại nhưng mẹ bảo ngoại hay chiều cháu, rồi thì cháu hư tại bà..

Phúc lấy làm lạ, trong nhà ngoại cái gì cũng có, trong người ngoại cũng vậy. Cứ sà vào lòng ngoại là có.

Mỗi lần Phúc sang, bà dúi cho trái hồng khô, trái vải khô không biết ở đâu ra..

Bà luôn mặc hai áo, áo trong may hai túi thật to, chứa đủ thứ như dầu gió, diêm quẹt, tăm răng, bông gòn..còn tiền thì bà gói kỹ trong mấy lần khăn vải có kim băng cẩn thận..

Hôm Phúc đi thi, bà qua nhà từ sáng sớm.cho cháu ít tiền lấy hên. Không riêng gì cháu ruột mà cả xóm. Hễ có ai đi thi bà đều cho tiền và chúc may mắn.

Rộng rãi là thế nhưng riêng mình bà tiết kiệm nhất xóm.

Cạnh ao chung, có bãi đất trống làm chỗ đổ rác, lâu lâu mới đốt. Mọc trên đó là cây cải trời, cây rau dền xanh mượt nhưng không ai dám ăn. Chỉ có bà, bà thản nhiên nhặt rau trời này ăn cả tuần. Mẹ không bằng lòng, mấy lần mẹ giả bộ xin rau, đem về vứt hết. Bà biết được không cho nữa, nói xa xôi rằng thời đói năm 1945 rau trời cũng không có mà ăn đâu..người ta chết đói đầy đường chôn không kịp..

Bà gốc người Bắc Ninh, lưu lạc vào Nam lấy chồng sinh con. Bà nấu cơm mỗi ngày, có thói quen xúc gạo vào nồi xong, lấy hai nắm gạo cất vô lu nhỏ bên cạnh, xưa gọi là gạo cứu đói, nay là gạo tiết kiệm...mỗi tháng cũng được ba, bốn ngày gạo.

Bà chỉ có vài chiếc áo mặc thay đổi, đồ mới thì giữ kỹ dưới đáy rương, đi chùa hay ngà Tết mới đem ra mặc. Bà nói cuộc sống càng giản dị càng dễ sống.

Bà chỉ có một sở thích duy nhất là uống càphê vợt nhưng chỉ uống vào ngày Mồng một Tết. Kỳ chưa. Không hiểu tại sao suốt năm không uống mà chỉ Mồng một? Sau này mọi người mới biết là bà sợ con cháu tốn tiền.

Bà may chiếc vợt bẳng miếng vải cũ giặt sạch, giống như vợt lăng quăng ..để lượt càphê.

Bà rót vào đúng chiếc tách duy nhất còn sót lại sau trận cháy nhà, mang đặt lên bàn thờ ông.

Sau này mẹ có mua càphê để pha phin, bà cũng không chịu dùng...Thiệt, người già có sở thích gì ..cứ giữ mãi . Chắc là một kỷ niệm nào đó của quá khứ thân yêu..như tình thương ruột thịt, sao bỏ được ?

Nhà ngoại trồng nhiều loại ổi..Có loại ruột đỏ ăn giòn ngọt, trái nhỏ trẻ con rất thích. Có loại ổi núm vú, hột to ăn chua nhưng chín thì rất thơm ngọt, để làm mứt. Mứt ổi không thấy bán ngoài chợ, là đặc sản nhà ngoại.

Mùa ổi chín, ngoại để dành cả rổ, nấu tan thành bột rồi cho chút đường vào.

Mùi thơm ổi chín sực nức ra tận cửa vào.

Mứt ổi tự đặc lại như xu xoa có thể cắt thành miếng. Lần nào nấu mứt ổi, ngoại cũng để dành cho Phúc hai ly, múc ăn mới sướng làm sao..

Không phải ai cũng được ăn mứt ổi, đặc biệt mứt ổi chín nhà ngoại.

Mùa gần Tết có nhiều ổi chín rộ. Ngoại hái ổi mỗi ngày để dành trong rổ treo giữa nhà. Có lần Phúc dẫn bạn về chơi nhà ngoại, không có gì đãi bạn, Phúc tự tiện phát cho mỗi bạn một trái. Chưa đã, mỗi đứa cạp thêm một miếng vào mỗi trái còn lại. Ngoại thấy chỉ cười vui bảo :

- Chuột cạp ổi chín, biết chuột Phúc cạp trái nào vì chuột Phúc mất một chiếc răng cửa...

Từ đó lúc rảnh rỗi Phúc sang nhà ngoại, thăm ổi trước , thăm ngoại sau. Phúc trèo lên mấy cây ổi, in dấu răng vào trái để xí phần ..

Nhiều lần Phúc đến không thấy ngoại, Phúc leo cây hái trái và để lại giấy ghi tên Phúc cho ngoại biết. Những mảnh giấy này đều được ngoại cất lại, không biết để làm gì.

Có một điều bí mật của ngoại mà không ai biết, trừ mẹ Phúc, đó là ngoại không hề biết chữ. Khi xưa ngoại cũng đã từng được xoá mù chữ, lần hồi ngoại tái mù chữ trở lại...

Nhưng ngoại hay kể là ngoại thích giữ lại mọi chữ viết của người thân quen, không dễ gì có được chừng ấy con người viết cho mình. Bây giờ người ta mất thói quen viết thư, chỉ gọi điện cho lẹ...coi như mình biết tận hưởng thành tựu của khoa học hơn người..

Nhiều lần Phúc đến hái ổi, có nhiều tờ giấy ghi tên để lại ..mà cũng đã lâu rồi Phúc chưa được gặp ngoại. Lần Tết rồi Phúc lại ham theo chú Út về quê vợ sắp cưới...cũng không chúc Tết ngoại, vậy mà vẫn có tiền lì xì của ngoại gửi cho..

Thời gian qua mau, mới đây mà Phúc đã học năm cuối cấp ba. Phúc càng ít có dịp gặp ngoại.

Vườn ổi già cỗi xơ xác. Ngoại không còn ra vườn trèo cây hái ổi, mặc cho nắng sáng mưa chiều..

Ngoại hay nằm trên chiếc chõng tre ngoài hiên nhà, mong con mong cháu sang chơi. Chừng thấy chiều tối rồi , không còn hi vọng gặp ai nữa , thì ngoại mới chịu vào nhà.

Ngoại vẫn không nói gì, đau ốm lại càng ít nói hơn.

Có chị Ba kế bên nhà là cháu kêu ngoại bằng bà cô, hay tới lui với ngoại. Chị lấy chồng xóm này ra cất nhà ở riêng.

Ngoại cho chị miếng đất trống gie ra mé lộ cất thêm căn nhà nhỏ để bán tạp hoá.

Khi nào ngoại sai chị hái nắm lá xông..thì chị mới biết ngoại không được khoẻ. Chị chạy đi báo tin ngoại mệt cho mọi người, ngoại rầy la chị dữ lắm..

Ngoại nói người già thì phải có bệnh lai rai như vầy, có gì ghê gớm đâu mà bày đặt làm ầm ĩ, con cháu nó lo lắng không yên tâm làm ăn..

Riết rồi chị Ba không dám báo tin về ngoại nữa..

Chị bắt đầu thăm dò ngoại..

Thấy ngoại ít nói ít cười, chị nói chuyện cà rỡn cho ngoại cười.

Ngoại không cười được nữa thì chị biết ngoại không khoẻ, chị nấu cháo xông hơ cho ngoại..

Ngoại không cự nự từ chối thì chị Ba càng tin chắc ngoại ốm thật rồi..

Lần hồi cuộc sống khó khăn ..vườn ổi của ngoại rơi vào quên lãng. Ổi vườn ngoại không chín đủ để làm mứt ..Những trại ổi ươm vàng chua ngọt không còn là sự thèm thuồng của lũ trẻ. Có nuiều trái cây nhập từ nước ngoài..hấp dẫn hơn

Lũ cháu cũng vắng mặt cả năm trời, mấy lần ngoại nhắn mà đứa nào cũng chỉ hứa..Phúc là đứa hay sang nhà ngoại mà cũng bận học thi.. Phúc định bụng đợi thi đậu xong sẽ sang thăm báo tin vui cho ngoại luôn ...

Ngoại và vườn ổi vẫn còn đó...như vẫn còn còn từ bấy lâu nay..đấy thôi..

Phúc chạy sang nhà ngoại không kịp nữa rồi ..ngoại nhắm mắt nằm đó như đang ngủ..một giấc dài không bao giờ thức.

Trên đầu nằm của ngoại là một xấp giấy vẽ nguệch ngoạc những lời nhắn của Phúc :

- Phúc bụp một trái ngoại ơi ..

- Chuột Phúc cạp thêm trái chín nè..

- Cái răng sứt nó cạp chớ không phải Phúc đâu nhe ngoại..

Những lời lẽ ngô nghê cách đây cả chục năm trời làm Phúc như ngộp thở..

Trời ơi, ngoại ơi, những chữ viết này con đã quên mất, quên mất như chưa hề viết, vậy mà hằng ngày nó vẫn tồn tại bên cạnh ngoại, ngoại ve vuốt, ngoại nâng niu nó, thậm chí ngoại gối đầu lên nó mỗi đêm. Gần đây con mới biết bí mật của ngoại không hề biết đọc chữ, vậy mà ngoại vẫn giữ gìn chữ viết của con..

Còn cháu cưng của ngoại thì quá vô tình..Cứ tưởng ngoại sống mãi, sống hoài như vườn ổi chín đến mùa thì chín ..

Vườn ổi và ngoại không thể chết, không thể biến mất trên thế gian.

Ngoại ơi, từ đây con không còn ngoại để nhõng nhẽo để vòi vĩnh nữa ..

Con sẽ cất giữ những tờ giấy này như kỷ vật thân yêu của ngoại. Con sẽ bắt đầu biết trân trọng những giá trị tinh thần mà ngoại đã ươm mầm cho con.

Mùi ổi chín sẽ theo con đến suốt cuộc đời, đó là hình ảnh của tuổi thơ nghịch ngợm leo trèo, tuổi thơ có ngoại..

..Ngoại ơi..

Lêdung

_________________________

CHÚT TÂM SỰ

cùng các bé...

* Bài này tôi viết gửi các bé MC 84-87

Viết lại trang fb riêng để dành, biết đâu...

Cô là cô giáo dạy văn. Cô không phải là nhà văn.

Nhà văn đích thực khó lắm...phải trí tuệ, phải dũng cảm, phải biết dùng ngòi bút làm vũ khí chống những cái xấu.

Nhà văn đề cao sự tử tế lương thiện, xóa bỏ mọi tị hiềm, đề cao nhân ái, nhân đạo, nhân văn..

Nhà văn phải biết khám phá, lắng nghe ...cái đau đớn, chia rẽ, hận thù, xấu xa ..còn tồn tại.

Và lên tiếng kêu gào xây dựng Hòa Bình của Trái Đất.

Cũng như bao người, khi học Cấp ba, cô cũng có ước mơ.

Cô học ban A ( Lý Hóa Sinh). Cô mê môn Hoá, cô lại ghét Toán cực kỳ.... mong ước trở thành kỹ sư, không khó với cô.

Đang mới vô học, bị xe quẹt, cô nằm nhà, rầu vì sẽ bị ở lại lớp.. Bạn cô học Văn khoa nói nằm chơi uổng, để xin miễn hiện diện rồi tui ghi học Việt Hán với tui.

Cô gác chân lên bàn, ngồi chơi vơi giữa đống bút lông và mực tàu, vẽ chữ nhất nhị tam tứ..mà hận đời đen bạc, bẻ gãy mấy cây bút mà trách: Phận sao phận bạc như vôi..

Thi là phải đậu, rớt nhục lắm.

Ừ thì cũng đậu..nhưng đi xe đạp thì té rớt hoài...

Má dụ cô thi Sư Phạm, má năn nỉ nói nhà mình có chuyện, con học cô giáo như má, nuôi con một mình ..chắc ăn. Rồi má làm đơn, để địa chỉ trường tiểu học má dạy.

Cô thi chỉ để má đừng buồn, cô rất sợ thấy má khóc ..rồi thi, nhưng vái Trời cho con rớt..để làm gì không biết..chừng rớt được rồi vái Trời tiếp..

Đề: Bạn nghĩ thế nào về đoạn kết tp Nửa Chừng Xuân?

( thời gian: 180 p )

Truyện này có học từ lớp 11. Những gì tác giả đề cao khen ngợi ..thì cô nói ngược lại hết ..

Họ yêu nhau, có con trai nhưng gia đình chàng ngăn cản, bắt chàng cưới con gái nhà giàu. Đến khi vợ chàng không đẻ được .. chàng đi tìm thăm con và người cũ..

Tác giả Khái Hưng là người theo mới, cổ vũ cho tình yêu tự do vượt lễ giáo gia đình..( thời đầu tk 19)

Cô nói ngược vầy: NC Xuân, đây không là tình yêu lý tưởng..mà là không tưởng, Họ yêu nhau thật, không thể cắt đứt nửa chừng xuân..Còn đứa con? Tác giả chọn mới mà vẫn theo cũ ..

Xin lỗi cụ Khái Hưng.

Trời chiều lòng má, phụ lòng cô. Ông Trời chơi kỳ..

Cô đậu Sư Phạm hạng nhất. Cô buồn và nín thinh...má hỏi kết quả, cô nói chưa có..chừng má nhờ người coi mới biết cô đậu.. má nói má vái trời, vái ăn chay..Trời không phụ lòng người hiền.

Thiệt cô giận ông Trời quá..trẻ không giúp mà giúp bà già.

Rồi cô không vào trình diện nhập học. Trường gửi giấy về báo tin..Má giận đùng đùng cùng các cô giáo khác nữa...

Cô đành..

Rồi cô lại vui vì 6 tháng học bổng giúp cô mua được chiếc nhẫn cô ao ước.

Cô vào nghề vậy đó...do ý má, ý Trời.

Cô dạy ở một trường xã ( thuộc tpCần thơ)

Những ngày đầu không vất vả như cô tưởng.

Má cũng đưa con gái ngày đầu tiên đi dạy...hai bên đường lúa mạ xanh tươi mát mẻ.

Má nói: được, chắc phải kiếm con trâu cỡi..lì lợm như trâu..

trâu nó cảm tình, nó không hất ngã..

Rồi cô mê trường, mê học trò lúc nào không biết .

Không mê sao được. Có em đi học phải qua sông, sợ ướt quần áo, em cởi hết cho vô bao nylon, đội đầu..rồi bơi.

Tới bờ, mình mẫy ướt mem...cứ thế mà đi..có người đi chợ sớm...chạy vô trường méc..

Không mê sao được. Cô đang dạy, thấy lấp ló bên ngoài cửa lớp..thì ra trò Phúc hôm nay nghỉ học để chăn trâu cắt cỏ với ba, nhớ trường nhớ lớp tạt ngang qua dòm chút..

Không mê sao được. Có em mang cả chục xoài để trên bàn giáo viên, viết phấn: tặng cô Dung. Bà Ba hỏi mày tên gì để nói cô biết, em khoát tay nói: khỏi nói tên bà ơi..rồi chạy ù..

Không mê sao được. Cô giáo dám cởi áo trong cho học sinh nam, giả gái đóng kịch cuối năm.

Cô mê dạy và bắt đầu thích môn Văn, dù đã tốt nghiệp ĐH Việt Hán, nhưng học để thi đậu, chớ chưa thích.

Cô thấy môn Văn gần gũi với con người nhiều lắm..Nó xía vô từ con đường cái quan của cuộc sống ..đến xía vô những góc khuất sâu kín tâm hồn.

Cô mê làm cô giáo. Mấy lần khổ, định chuyển nghề ..

..làm báo, làm du lịch..nhưng rồi vẫn chọn cô giáo, chỉ là cô giáo thôi. Không thích kèm thêm nhiệm vụ khác ..trừ chủ nhiệm lớp.

Rồi cô tiếp tục mơ..

Cô mơ có một mảnh đất và một ngôi nhà nhỏ...nhỏ nhưng phải có restroom riêng, trồng đủ thứ trái, ít thôi, nhưng phải có... từ trái theo mùa đến trái quanh năm...để dụ mấy đứa học trò cũ thân thương, giận nhà, giận vợ chồng con..lên tá túc miễn phí.

Có gì đâu..gạo có sẵn, chỉ cái trứng chiên, con khô nướng..là no bụng..rồi vài ngày hết giận, allô cho vợ con nó đi đón..xong.

Giấc mơ tan vỡ vì đất đai không mua nổi.

Cô lại tiếp tục mơ..hay là mình viết..?

Ừ phải đó..Có nhiều bé allô khóc với cô mình trong đêm..đòi li dị chồng, cô nói : nhìn cô nè, cô mà còn không thì hổng đứa nào được có ..nghe chưa.

Và cô viết..cô lại ham viết, cứ như mình đang giảng bài, đứa nghe, đứa ngủ gật. Kệ, nhớ kỳ cô cứu điểm mấy bé dưới trung bình, cô ra đề cho đem về nhà làm...Có đứa la lên tụi nó chép bài nhau đó cô..

Ừ, chép cũng không sao, chép cũng là cách học ..cô thiệt cũng lì lợm như trâu ( nhớ má quá !)

Cô viết cho tuổi trẻ để tránh những vấp váp như cô từng vấp.

Nhớ nữa, khi bài học có nói đến tình yêu, cô nhắc :

- Khi yêu đừng thề thốt trọn đời nhe. Thề hứa là phải giữ..có thề thì thề một hai năm..rồi thề tiếp..đừng giống như cô.

Cô viết ..và mơ chọn từng bài ( như tựa bài MỘT CHỮ) để gửi gắm vào đó những lời tâm tình nhắc nhở..bỏ túi cho các bé. ..mỗi khi trên đường đời cô quạnh, không có ai để hỏi thăm..

Các bé hãy hỏi chính mình, suy nghĩ với cái đầu lạnh, trái tim nóng, đôi chân vững ..để tiếp tục bước tiếp..không dừng lại không đầu hàng, gục ngã ..

- Nhớ, luôn có gia đình bạn bè bên cạnh.

- Nhớ luôn có may mắn mỉm cười.

- Nhớ luôn có tâm linh phù trợ..những ai tử tế hiền lương..

Cảm ơn các em đã có mặt trong đời cô.

Cảm ơn má đã chọn cho con nghề dạy...

..Nghề dạy nghèo mà nhẹ vui..vui lắm má ơi..

Lêdung

20/3/21.

__________________________

TẾT

Còn hơn tháng nữa mới Tết ta...mà đã ngóng Tết rồi. Không biết mong chờ háo hức cái gì, được ăn Tết đúng kiểu xưa chăng?

Để được ăn:

Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ

Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh.

Quên rồi..chỉ còn bánh chưng

Để được mặc đồ mới.

Còn cả thùng đồ chưa mặc tới. Người trẻ không đợi Tết để mặc đồ mới, có khi mới mỗi tháng, mới mỗi tuần.

Người già hay sinh tật, cứ thích mặc đồ cũ mang màu sắc dĩ vãng. Cứ mặc hoài, không muốn rời xa.

Vậy Tết mong chờ gì nhất?

MONG GẶP NGƯỜI THÂN. Lâu rồi không thấy mặt. Nghe tiếng cười mừng rỡ bên hàng xóm, tiếng hét tiếng hú vang từ ngoài cửa...nói sao cho hết vui mừng.

Thấy người ta vui thì cả xóm cùng chạy ra xem...để mừng giùm.

Tết là vậy, giản dị thế thôi.

Cái không khí rộn ràng gần Tết của ngày xưa, giờ đã giảm bớt. Nhưng cái rạo rực đón Tết vẫn in đậm trong trái tim Việt.

Và mọi thứ đã chuẩn bị từ nhiều tháng trước.

Tết...nôn nóng chờ mong gì nhất?

MONG CHỨNG KIẾN NĂM MỚI ĐẾN. Thời gian đang đếm ngược ...còn 20 phút...10 phút...

Đó là khoảnh khắc thiêng liêng bước qua năm mới.

Đó là giây phút ngắn ngủi làm chứng cho ta có thêm một tuổi.

Để đến được cánh cổng Trời này, sự chuẩn bị kiêng cữ rất được coi trọng. Như đứng chờ hồi hộp giây phút đầu tiên được nắm tay nói lời yêu.

Chưa bao giờ phong tục, lời dặn dò của ông bà cha mẹ được vâng lời, nghe theo răm rắp.

Nào là...

Tết không được làm gãy đổ, không được cãi cọ...

Lúc nào cũng vui vẻ ngọt ngào...

Nhà cửa luôn sạch sẽ, bàn thờ Ông Bà luôn khói hương nghi ngút, mọi người mặc đồ mới và đợi Giao Thừa.

Nghe tiếng pháo nổ xong ...đi chùa, xuất hành đầu năm.

Gương mặt hân hoan, ánh mắt chứa chan, lời nói dịu dàng ...

Ôi, thật đầm ấm ...may mắn cả năm.

Người ta cũng dựa vào ngày Tết để bày tỏ tấm lòng, để làm hòa, để làm quen...

Tết mà, xí xóa, kết thân, sao lại không ...

Gần đây có ý kiến muốn sáp nhập Tết Ta vào Tết Tây.

Không phải vì ham ăn Tết mà...nói...Có 2 cái Tết thì đã sao?

Nhưng rất cần để nhắc nhở, bảo vệ Truyền Thống của người Việt Nam, sống đẹp hơn, nhân ái hơn ..tình gia đình hàng xóm thắm thiết, trọn vẹn hơn ...

Rất mong có mãi ngày Tết cổ truyền Việt, mong lắm thay!

Lêdung

( 10/1/21 )

HOA TẾT

Tết, nhà ai cũng có hoa.

Cả năm u sầu vì thiếu vắng hoa và tiếng cười. Nhưng đến Tết nhất định phải có hoa.

Tết chạy mua vội cặp cúc, thược dược, hướng dương cho nhà cửa tươi màu như hoa..

Hoa trồng đủ loại..Phong lan được chiều chuộng hết mức vì vẻ đẹp kiêu sa..Lúc lan chưa có nhiều, nhu cầu chơi lan rầm rộ. Người trồng làm cao. Người mê ngồi đồng cả buổi, để được tội nghiệp mà có vài đơn vị Cattleya, vài cụm Oncidium..hí hửng đem về, suốt đêm giấc ngủ chập chờn vì mừng có lan.

Thú chơi hoa là thế..thời gian, công sức, đam mê.

Ngày Tết, nhà nào cũng có hoa tri kỷ.

Nếu ở miền Bắc là tri kỷ hoa đào, thì miền Nam là mai.

Là mai, không thể khác được.

Mai vàng đã đi vào ký ức những người tuổi cổ lai hi.

Xưa...Nhà dù chật cũng kiếm cho được chậu mai, vì mai đọc trại cũng như may mắn, không gì quý bằng may mắn.

Trưa 30 Tết rước ông bà xong, mẹ tôi sai vô nhà cô Hai xin nhánh mai...năm nào cũng xin... Cô trồng mai quanh nhà, nhiều cây lên chức Lão tiền bối.

Có mai là có màu Tết.

Giao thừa, mẹ tôi xếp ngoài sân: bánh tét, dĩa mứt gừng, dưa hấu, bưởi, dừa tươi...và nhánh mai... Năm nào cũng chỉ có thế, thiếu một món coi như thất lễ với Đất Trời.

Hoa mai vinh dự được dâng lên cúng, chỉ một đêm thiêng liêng, thật xứng đáng, nhờ vẻ đẹp và đức hạnh của mai.

Hoa mai dịu dàng trang nhã..dáng mai tươi tắn thanh cao, màu vàng mai thật sang trọng...

Cánh hoa mỏng manh lại nở trong gió lạnh, tưởng bị dập dùi nhưng không, hoa vẫn rực rỡ..còn biết cười đùa với gió đông.

Đó là phẩm chất, khí tiết của mai. Mai được đứng đầu trong “top 4” Mai Lan Cúc Trúc.

Nếu quỳnh đợi trăng lên mới nở, thì mai chờ ánh dương hồng. Không có hoa nào...đợi vặt lá như mai đào...rồi mới chịu bung nụ.

Vặt lá chắc đau lắm. Mai phải chịu đau để được hiến dâng tấm nhan sắc cho đời. Mai giản dị nhưng rực rỡ. Mai dịu dàng nhưng bản lĩnh. Hương mai lại thơm kín đáo nhè nhẹ.

Áo nào như thể vua ban...

Vàng đi mấy dặm quan san còn vàng *

Xong hẹn với thế gian...hoa rơi rụng khi vẫn còn tươi như vẫn còn luyến tiếc ngày vui chóng tàn. Người ta chưa vội nhặt hoa rụng, cứ để đó như muốn hưởng thêm lộc trời...kéo dài phút giây nào cũng quý.

Có người thương đời hoa, nhặt vội cánh hoa rơi cho chiếc dĩa nước, để hoa bềnh bồng...tiếp tục sống đời của cánh bèo trôi giạt. Ngắm mai cũng thấy hay hay.

Giống như xưa, tuổi học trò nhặt hoa ép vào trang vở, tặng nhau..hoa tuy khô, úa màu nhưng lưu giữ được cả hồn hoa.

Những người yêu hoa không tiền thì đi đâu, làm gì cũng nghĩ tới hoa. Tình cờ đi vội, thấy cửa sổ trên cao có chậu hoa khoe sắc, cũng ngước mắt nhìn hồi lâu. Đi ngang nhà cô nàng có thói đỏng đảnh, dù không ưa cô nhưng lại ưa hoa hồng cô trồng, chọc tức bõ ghét: em ngắm hoa chớ không ngắm chị đâu.

Yêu hoa, yêu cả khi hoa héo tàn. Không vội bỏ, để đó vì hiểu hoa phải chịu đau đớn như thế nào, mới có được nụ hoa.

Bài học đó của mai cũng để đời cho chúng ta.

Cảm ơn mai, cảm ơn.

Lêdung

3/1/21

* thơ a. H.

_________________________

SỚM MAI THỨC DẬY

Tôi không nhớ tôi đã được đọc câu thơ này trong trường hợp nào:

Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy..

Cho tôi thêm ngày nữa để yêu thương ..

Thơ nhẹ nhàng ngọt ngào như ly nước mía, như trái dừa tươi đầu mùa hạ...mát đến tận ruột gan.

Dường như tác giả đã qua tuổi bốn mươi, có đau thương thất bại. Lập tức có sự đồng cảm..Lời thơ trên đã chứa chan một triết lý sống đầy ắp cho tuổi trẻ ..

Khi ở tuổi chớm yêu..ta tâm đắc câu sau của Antoine de Saint Exupéry: “Yêu nhau không phải là nhìn nhau..mà cùng nhau nhìn về một hướng”

Và tôi đã được nghe kể một chuyện tình 52 năm của đôi vợ chồng, giang san cách trở vẫn cố gắng tìm nhau và khẳng định:

“Tình yêu không có luật lệ, không có đúng sai...

Tình yêu đẹp không cứ nhất nhất nắm tay nhau từ sáng đến chiều...hứa hẹn bên nhau từ lúc thanh xuân cho đến tuổi già, mà là giữ tình yêu trong lòng luôn nhớ về nhau“.

Ôi...những chân lý muôn đời...thật diễm lệ ...lại được ghi bằng ngôn ngữ bình thường, không hoa mỹ, cầu kỳ cao xa...

Thời gian trở nên vô cùng eo hẹp như một người đã xài cạn hết số tiền trong túi...Có ai đó cho một đồng...quý biết bao..phải trân trọng giá trị của một đồng đó...

Được thêm một đồng, dù chỉ một...có nghĩa là ta đang có tiền.

Được sống thêm, dù chỉ một ngày...có nghĩa là ta đang sống...

Thời gian vô cùng quý báu như giọt nước thần kỳ cứu mạng. Sống thêm không phải để phung phí ăn chơi, làm việc vô bổ. Mà để....YÊU THƯƠNG ...

Cuộc đời đẹp lắm...nhất là khi ta ở ranh giới của sống-chết. Như người bệnh cần oxy bình để thở, phải trả tiền cho từng nhịp đập con tim...thì họ sẽ nhớ lại hối tiếc đã phung phí biết bao không khí của ông Trời...cấp miễn phí.

Sống thêm một ngày để yêu thương, yêu thương...

Yêu thương những người ruột thịt...đã đành...

Còn yêu thương hết thảy con người ta từng gặp gỡ nói cười.

Còn yêu thương những ai ta chưa từng biết mặt...

Như người lính cứu hỏa liều mình bế cụ già bệnh nặng.

Như đứa bé xông vào chó dữ để cứu chị mình...

Như thầy thuốc không ngại dơ bẩn tự tay chăm sóc người lạ...thức suốt đêm lo lắng cho người lạ...

Ôi những tấm lòng nhân ái ...muôn đời yêu thương.

Hai câu thơ trên càng thêm ý nghĩa đối với người già, rất biết quý từng giây phút hơi thở...cuộc sống thế gian...

Không thể nói trước điều gì ...cái chết luôn rình rập bên cạnh nhà hàng ngon, bên cạnh vũ trường rực rỡ...bên cạnh tiếng nói cười cãi cọ giữa chợ đông người...

Ta chạnh lòng ham sống, để LÀM NGƯỜI YÊU THƯƠNG.

Mọi ganh ghét, độc ác...sẽ tan biến đi. Ta nhẹ lòng biết mấy...

Hãy hít thật sâu từng luồng khí trời được cho không...

...như hít được mùi thơm của tóc mẹ...như ngửi được mùi thơm của ly chè mà người thương trao tay...như no nê căng phồng vì chiếc hôn thơm mùi sữa của đứa cháu yêu ...

Trời đất như hòa nhập cùng nhau tỏa hương...

Tôi và các bạn cùng cảm ơn và thưởng thức nhé...

Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy...

Cho tôi thêm ngày nữa để yêu thương...

Lêdung

8/11/20.

* xin viết thêm: thầy Ba và cô Nghĩa (gv cùng trường MC) cho tôi biết: Hai câu thơ trên là của nhà thơ Kahlil Gibran trong tập thơ “Nhà tiên tri”

- Ông ( 1883-1931) gốc người Liban, cùng gia đình sang Mỹ lúc nhỏ...sinh ở Liban và mất ở New York vì bệnh lao. Là nhà thơ, văn, triết học, họa sĩ. Viết bằng tiếng Anh, Ả rập.

- tập thơ “Nhà tiên tri”được xem là niềm tự hào, thành công nhất của K. Gibran.

Có nhiều câu thơ ác chiến, coi qua là muốn học thuộc luôn...

..” Như những lượm lúa, tình yêu ta vơ vào.

Tình yêu đập cho ta trần truồng tróc vỏ..

Tình yêu giần sàng cho ta bong hết cám ..

Tình yêu nghiền cho ta trắng bong..

Tình yêu luyện cho ta mềm dẻo.

Rồi ta được trao cho lửa thiêng rồi trở thành bánh thờ ngày Lễ Thánh “

- “Đừng hỏi Đất nước có thể làm gì cho bạn..“ là câu nói TT Kennedy phát biểu trong diễn văn nhậm chức ngày 20/1/1961

trích trong tập thơ văn xuôi của K.Gibran viết bằng tiếng Ả Rập khoảng năm 1920 dịch tiếng Anh “The New Deal”( theo google)

- Những tác phẩm của K Gibran được xuất bản xếp thứ 3, sau Shakespeare và Lão Tử.

________________________

THÁNG NĂM - NGÀY CỦA MẸ

* Nhớ mẹ, nỗi nhớ không bao giờ nguôi cạn.
* Con người dù già bao nhiêu cũng thấy đau đớn, bơ vơ, khi mất Cha Mẹ.

Nhớ khi xưa, ở Việt nam trong nỗi nhớ của những người cổ lai hi..không có Ngày của Mẹ, Ngày của Cha, Ngày Tình yêu..

Thật là thiếu sót và đáng tiếc .

Người ta vinh danh những ngày Lễ lớn tầm cỡ quốc gia ..như Ngày Dựng nước, Ngày Cứu nước, Ngày Độc lập..cũng đúng thôi..để lớp già hồi tưởng và lớp trẻ ghi nhớ..
Còn người cha, người mẹ, người yêu..thì thấy mỗi ngày, hoặc nếu họ mất đi thì thắp nhang, đám giỗ, đọc kinh..
Không thể so sánh ngày này với ngày kia, ngày nào quan trọng hơn..trong đời người.
Vừa quý báu, vừa thiêng liêng, vừa ý nghĩa duy nhất ..không thể có người nào khác lấy mượn..ngoài anh em ruột thịt..ngoài ta và người ấy..

Ôi..biết nói sao cho tách bạch nỗi niềm..

Tôi muốn nhắc về Mẹ tôi với tất cả lòng yêu thương, kính trọng và biết ơn..
Tháng năm là Ngày của Mẹ, ngày Chủ nhật thứ hai trong tháng, không rõ ngày nào ..chắc để mọi người không vì bận việc mà quên..chủ nhật mà..

Tôi nhớ..
Mẹ tôi không nói nhiều. Chưa bao giờ bà nói con phải thế này con phải thế kia..mà qua cách sống mỗi ngày của bà, anh em chúng tôi hiểu mình phải sống như thế nào.
Bà dạy Tiểu học, bận nguyên một buổi, buổi kia phải đi làm thêm ..khi thì luôn áo đơm nút cho tiệm áo dài..khi thì dạy kèm ..Mẹ tôi không thích ở không. Tôi nhớ mẹ không ngủ trưa bao giờ..tối thì ngủ sớm. Mẹ làm đủ thứ..mùa cá lóc thì làm khô, làm chà bông cá..mùa tôm thì làm bánh phồng tôm..mùa đậu phộng thì làm kẹo..
Có lần trời mưa, mẹ đi dạy về, lội ra chợ mua kg đường, thấy thịt ế bán rẻ mẹ mua luôn mấy kg về làm chà bông..
Anh hai nói:
- Nhà mình gần chợ, đâu sợ khan thịt, mẹ mua chi, nhà không có tủ lạnh..
- ừ, thấy rẻ, tội nghiệp người bán, mưa quá chợ ế, gần tối rồi mà còn nhiều thịt, mẹ mua làm chà bông ..
- Vậy cho con một lon Guigoz đi, để lên Saigon ăn dần..
- Cứ lấy, chừa chút cho con Út, nó thích ăn vặt..
Mẹ cân thịt theo thói quen, thấy hình như không đúng lúc mua, hơi buồn nói nhỏ..mua giùm mà còn cân thiếu..
Anh hai nghe được, nói:
- Mai dẹp luôn cái cân đi Út, không cân gì nữa, chưa chắc người bán cân thiếu, mà có thể cân nhà mình già..có mấy trăm gram để mẹ buồn, còn hại hơn..
Chỉ có anh Hai nói đâu ra đó, mẹ không nói thêm..Mấy bà già không có chồng thường giống nhau..cưng đứa Út, nghe lời đứa lớn, nhất là con trai lớn. Hình như tư tưởng “trọng nam” vẫn hằn sâu trong tâm trí bà.
Tới ngày giỗ ba, ba thích món chả giò cua..Mẹ làm thật nhiều để còn biếu các bà bạn cũng thích món này. Mẹ cuộn tôm thịt cua cà rốt nấm mèo..sao mà cứ nhũn ra ..phải thay bánh tráng khác..
Anh Hai nói mẹ gấp đôi bánh tráng và cuốn, bể ra thì gói lại..ăn vô miệng thì cũng nát bét mà..hơi đâu, cần gì gói đẹp chi...
Lần này mẹ cự nự:
- Cúng kiến phải đàng hoàng, dù cúng xong thì ăn, cũng phải tử tế..coi cho được.
Anh Hai không nói nữa..

Tôi nhớ...
Mẹ cứ hay lam, hay làm, số khổ..
Đi đám giỗ là tự tay làm bánh, đem qua trước giờ cúng.
Phải để nguyên trên đĩa, trên tấm giấy mỏng có cắt tua reng thật đẹp..
Anh Ba nói:
- Giờ ở chợ có bán đủ loại bánh, cần bao nhiêu cũng có, mẹ làm chi cho cực..Rồi thức đêm hôm..cũng chỉ để làm có hai thứ bánh xưa: bánh bò nướng và bánh gan trứng nước cốt dừa...
- Làm cúng mới thấy tấm lòng, chớ mua thì nói làm gì..
- Nhưng lâu lâu mới làm, mẹ quên đầu quên đuôi, có khi khét phải làm lại..Mẹ làm bánh bông lan đi, bánh rau câu đi..
- Thì cúng cho người chết thưởng thức chớ đâu phải cho mình ăn, nhớ họ thích ăn gì thì mình cúng nấy..

Từ khi mẹ qua đời, tôi hoàn toàn mù tịt nấu ăn, phải học..khó khăn lắm, dạo đó chưa biết lên Google.
Cũng chưa biết ứng xử với xung quanh cho hợp tình hợp lý..Đúng câu nói của người xưa:
Có cha có mẹ thì hơn,
Không cha, không mẹ như đờn đứt dây.

Ngày của Mẹ..
Tôi nghĩ, không để đến tháng năm mới nhớ. Mà Ngày nào cũng có thể là Ngày của Mẹ.
Khi đi chợ, gặp món Mẹ thích, mua về thắp nhang Mẹ..
Khi có Dưa hấu, Sầu riêng, Cam quýt đầu mùa..mua về thắp nhang Mẹ..
Mẹ luôn ở trong tim con. Mẹ đã cho Con tấm hình hài, là máu thịt Mẹ..
Để Con được có mặt trên thế gian này.
Nói cách khác, nếu không có Mẹ là không thể có Con.
Giản dị như thế..mà tại sao người ta lại vội quên ..
Rằng Mẹ khó tính, kỳ cục..
Rằng Mẹ càng già, càng dở hơi, không chịu nổi.

Có hai câu chuyện về anh chàng người Mỹ.
- Một anh chàng khi chuyển công việc, đưa Mẹ vào Dưỡng lão..
Anh chắc một điều, Mẹ được chăm sóc tử tế, anh chưa hề gọi điện hỏi thăm. Đến khi Mẹ bệnh, người ta không biết anh ở đâu mà báo tin, khi Mẹ qua đời chỉ một mình Mẹ lặng lẽ..
Vài năm sau, anh trở về đến thăm Mẹ thì không còn Mẹ để thăm nữa. Anh chỉ nhận được kỷ vật là cuốn kinh và cặp mắt kính của mẹ. Không biết anh làm gì với 2 kỷ vật đó nữa.
- Một anh chàng có mẹ già hay ốm đau, hay gắt gỏng ..đã gần 80..
Anh từ chối đi xa nhà với đồng lương cao hơn..để được ở bên mẹ..
Anh lại vụng về nấu nướng dọn dẹp..Ai cũng bảo anh lấy vợ..Mẹ cũng thúc giục. Anh không.
Có anh bạn bày cách là đưa Mẹ vào Dưỡng lão, anh cũng có thể vào thăm mẹ, anh có thể đi làm nhiều tiền hơn..anh có thể cưới vợ có con..
Anh không suy nghĩ, trả lời:
- Không, Mẹ là của Trời cho tôi, Mẹ chỉ có một.
Khi tôi ba tuổi, cha chết. Mẹ có thể gửi tôi cho ông bà để đi lấy chồng. Nhưng mẹ không.
Khi tôi đã lớn, Mẹ có thể gửi tôi vào Nội trú. Nhưng mẹ không.
Khi tôi vào Đại học, đã tự lái xe được. Nhưng mẹ không.
Mẹ không để tôi đi học một mình. Có khi tôi phải ở lại học thêm, làm thêm bài..
Mẹ ở ngoài xe, mẹ đợi..Lúc nào trong xe mẹ cũng có nước uống và cái gì để ăn cho cả mẹ và tôi.
Khi có điều kiện mua căn nhà mới, mẹ vẫn ở lại căn nhà xưa có cha, rồi có bà tôi đã ở..
Thì tại sao? Tôi phải gửi Mẹ tôi cho ai ? Cho ai?

Cuộc đời khó hiểu, không ai có thể chọn sẵn cho mình một mái ấm, một lối sống..mà có chọn được rồi, vừa bụng mình rồi..thì người khen kẻ chê..Biết nói sao đây?
Thôi thì cứ sống sao cho nhẹ lòng, không hối tiếc đã làm xứng đáng là con người.
Tạm gọi là Lòng Hiếu Thảo.
Còn những thứ thị phi nên bỏ ngoài tai, không ai có bổn phận thông cảm và hiểu tốt cho mình.

Nói vui vui, như vầy:
Ngay cả Ông Trời mà thiên hạ cũng không tha.

- Khi cần thì cầu Trời..tôn vinh hết cỡ, gọi là Đấng Tạo Hoá, Thượng Đế, Hoàng Thiên.
+Lạy Trời mưa xuống..
Lấy nước tôi uống..
+ Hoàng Thiên bất phụ hảo tâm nhân (ông Trời không phụ người có lòng tốt)

- Khi thì coi ngang hàng với con người:
+ Gió mưa là bệnh của Trời,
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng ( N Bính)

- Khi giận Trời, vì không được như ý..gọi là Con Tạo.
+ Đố kỵ sá chi con Tạo..
Nợ tang bồng quyết trả cho xong.( NC Trứ)
+ Thử xem con Tạo xoay vần ra sao. (N Du)

- Có khi chỉ vì nghi ngờ :
+ Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen (N Du)

Ngộ nhe, Trời ở trên khắp muôn loài, mắc gì mà ghen..lại đánh ghen nữa chớ.

...Ông Trời còn bị nói xấu đủ cách. Huống chi con người...Thì kệ đi..

Lêdung
6/5/2020..

KHÓI TRÊN SÔNG

(cảm xúc là bâng khuâng, khó bày tỏ..nhưng...dễ cảm thông)

Khi còn bé, tôi có ước mơ được sống trên ghe. Chiếc ghe dài như căn nhà, có màn che, có kệ thờ Phật...y như căn nhà trên đất liền, được cái là không phải đổ rác.

Hồi nhỏ, ý thức giữ vệ sinh môi trường còn thấp, rác là phải quăng xuống sông, bao nhiêu sông cũng chứa hết...Có buổi chiều, tôi trông thấy người ta đẩy cả xe rác xuống sông, cả chuột chết, chó chết. “Rồi nó sẽ mau chóng thành bùn thôi, mà bùn thì có lợi cho cây trồng”..người ta nói vậy, nghe cũng lọt tai..

Tôi ước mơ hoài không được, tôi sinh ra dễ cảm tình với những người may mắn hơn tôi, được sống trên ghe. Ghe còn có cái lợi nữa, hễ không thích ở chỗ này nữa thì cắm sào qua chỗ khác.

Những ngày rỗi rảnh, ngày nghỉ hè...tôi thường lang thang trên bến sông để tận mắt trông thấy cảnh sống của những người trên ghe..

Buổi chiều, mọi người ngồi quây quần ở mũi ghe, khói củi nấu cơm cay mắt vẫn không làm họ khó chịu, mùi thơm lừng của mấy con khô cá sặt chấm với nước mắm me thấy mà phát thèm. Bữa cơm nhà nghèo trên sông nước chỉ có thế, mấy đứa trẻ nhỏ giành nhau mấy mẩu khô vụn, vậy là xong bữa cơm. Trong khi người cha phì phèo điếu thuốc vấn sâu kèn, người mẹ lui cui dọn dẹp rửa chén bát, mấy đứa trẻ nhảy ùm xuống sông cho mát, hồi trưa có tắm rồi nhưng chưa đã.
Cảnh chỉ có vậy mà tôi vẫn thích ngắm nhìn. Hạnh phúc đơn sơ đến độ bản thân những con người này cũng không biết đó là hạnh phúc..

Nghe nhạc xưa, tôi có biết : khói lam chiều, tiếng sáo điều, đàn cò trắng, cánh đồng lúa chín vàng trĩu hột..
Tiếng sáo diều chỉ có ở vùng quê miền Bắc xưa- tôi đã được nghe thầy giáo giải thích. Còn đàn cò trắng, cánh đồng lúa chín...quen thuộc quá, có gì mà nói.
Chỉ có “ khói lam chiều” là tôi chưa hiểu, nhưng nghe hay lắm, như có họa có thơ vào khói..
Từ đó tôi tơ tưởng đến “khói lam chiều”..
Tôi hỏi anh Hai, anh Hai nói lộn xộn quá, khói là giống nhau, đâu cũng vậy, thời buổi này nhà nào còn nấu cơm thả khói ra nhiều quá là ảnh hưởng môi trường. Anh Hai còn nói cái việc rải giấy tiền vàng bạc trong đám tang..là rải rác đầy đường, tội cho người hốt rác ..người rải, người hốt coi được không..
Tôi không hỏi ai nữa, bắt đầu tìm hiểu về khói...

Có khói đốt ngoài đồng, chờ mưa xuống cấy lúa. Có khói đốt đồng làm rẫy trồng dưa hấu bán Tết. Mùi khói của rơm rạ thơm lắm, pha trộn với mùi đất quê, không lẫn lộn với bất kỳ mùi thơm nào..

Có khói đốt lá cây trong vườn mỗi buổi chiều quét sân, Ngoại vẫn gom lá lại đốt. Ngồi nhìn khói đốt cũng thấy lòng vui, thấy sân sạch, khói lá thơm.

Có khói bếp ở mái tranh nhà ai, mỗi chiều đi từ ngoài đồng về, khói như nhắc nhở có người thân đang chờ đợi ta về, sẽ có mâm cơm đạm bạc, sẽ có nhiều chuyện ríu rít, kể nhau nghe sau một ngày xa cách. Chắc “khói làm chiều” là loại này.

Còn có khói trên sông. Đó là khói sương bảng lảng, huyễn hoặc lòng người.

Như khói sương mùa thu trong ao nhà cụ Nguyễn Khuyến
Sóng biếc trông như từng khói phủ

Khói trên sông nước tức là hơi nước tỏa bốc lên. Khói trên sông chưa chắc là khói thật, sương khói có để ý mới thấy được.
Nhà thơ Lý Bạch thấy khói nở hoa..
Yên hoa tam nguyệt hạ Dương châu
(hoa khói tháng ba xuống Dương châu)

Hay trong thơ Cao Bá Quát
Yên ba giang thượng hữu ngư châu
(khói sóng trên sông có thuyền cá)

Khói và sóng thường đi với nhau. “ yên ba” nói về nỗi khó khăn nguy hiểm
Hình ảnh “ chiếc thuyền đánh cá” cho thấy được sự dũng cảm của con người dám đương đầu với hiểm nguy.

Khói và sóng còn làm đẹp thêm ý thơ, nỗi buồn xa xứ, nỗi sầu nhân thế ...đến muôn đời muôn kiếp ...
Yên ba giang thượng sử nhân sầu
( khói sóng trên sông khiến người sầu )

Nói đến nỗi sầu, nhà thơ Thôi Hiệu mượn hình ảnh của Khói trên sông.
Khói trên sông trở thành bất tử cùng với bài Đường thi tuyệt tác này.

Hình ảnh về Khói, bỗng càng lúc càng thấy đẹp và ý nghĩa hơn .
Chàng như mây mùa thu
Thiếp như khói trong lò.
Khói trong lò lửa, ai cũng thấy, cũng làm ra được Khói.
Khói trên sông là khói của ông Trời, lúc thấy lúc không ...không thấy bằng mắt thường mà bằng nỗi niềm xao xuyến bâng khuâng...

Lêdung

Mùa tháng 4/ 20
*
Theo “Thượng chi văn tập” của cụ Phạm Quỳnh, bài thơ sau đây là của
Quách Phác ( 276-324 ) đời nhà Tấn, là học giả uyên bác, ông Tổ của ngành Phong thủy học
Chàng như mây mùa thu
Thiếp như khói trong lò..
Cao thấp lẽ có khác
Một thả cũng tuyệt mù
( ý tưởng tiến bộ so với: Nhất nam viết hữu/ Thập nữ viết vô)
Vậy mà cứ tưởng của Quách Tấn( 1910-1992) một trong tứ trụ thi ca ( Quách Tấn, Yến Lan, Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên)
Thật có lỗi về sự ngu dốt tai hại này...cũng tiếc không được biết tác giả Vn đã dịch rất hay..( nếu tôi nhớ không lầm, 4 câu thơ trên là đề thi văn chương ở Saigon dịp lễ Hai Bà Trưng những năm 1962,63..)

_________________________________

MẶT TRỜI ĐÊM ...

Ban đêm thì không có mặt trời
Điều này thế gian ai cũng biết
Chỉ riêng em dường như khác biệt
Đêm đêm cũng có ánh mặt trời.

Anh là mặt trời của ban đêm
Mặt trời Anh là của riêng em
Chỉ lúc đêm về hôn mái tóc..
Thì Anh mới thật là của em ..

Lêdung

__________________

HOA TUYẾT

Cảm hứng từ hoa Edelweiss

Anh từng bảo..có loài hoa tuyết
Đợi chục năm trời, mới nở hoa
Thật là tuyệt..Ôi hoa bất tử !
Như mối tình không của đôi ta..
Chắc rằng hoa tuyết..Phải đẹp sang..
Rực rỡ long lanh cười dưới nắng..
Cợt đùa trong ngự uyển thầm lặng
Kiêu kỳ khoe màu áo vua ban..
Chắc rằng hoa tuyết phải thật thơm..
Hoà quyện cùng đất trời toả hương
Cứ thế, hoa đâu cần nở vội ..
Còn chờ xem trọn khúc nghê thường...
Nhưng anh ơi..
Em đâu phải là hoa trên tuyết
Đâu phải trơ gan cùng tuế nguyệt
Để chờ một lời ngỏ yêu thương
Để chờ một tình yêu tha thiết
Tháng ngày qua..sớm mai thức dậy
Trận bóng sắp kết thúc hạ màn
Đường về cuối không còn xa lắc
Cuộc đời bớt một kẻ lang thang
Hãy nắm lấy tay em thật chặt
Tất cả rồi cùng về với đất..
Đừng ra lệnh: đợi chục năm trời
Để em nở một lần hoa tuyết ..

Lêdung,

mùa Covid..tháng ba ( Tôi rất dở thơ..cố gắng góp măt tháng 3)

_________________________

GIẤC MƠ TẾT
Giấc mơ ai bán mà mua....

* TUỔI HỒNG

Phúc cuộn tròn trong chăn chưa đủ ấm, giơ chân khều chiếc gối ôm, vậy là có thêm giấc ban ngày..không gì sướng bằng...

Phúc nghĩ những người chưa từng..thì không thể biết giấc ngủ ban ngày thích thú thế nào đâu...Cứ nằm im, không động đậy..đi vào giấc..giữa những tiếng ồn ào của hàng xóm..và mơ...

Ngủ tối có nhiều giấc mơ nhưng đến sáng thì quên hết, mặc dù lúc đang mơ..lòng cũng dặn lòng..cố nhớ để khi thức dậy kể lại...

Phúc mơ...mơ thấy Ba trở về, đem theo thật nhiều củi, nói của người ta cho, Mẹ cằn nhằn nhà hết gạo không lo..sắp Tết rồi..Ba không nói gì, vấn điếu thuốc uống ngụm nước rồi đi...

Đó là lần sau cùng Phúc được nhìn mặt và được thấy cái lưng Ba bước đi vội vàng...
Hôm nay là ngày 26 Tết, mới được nghỉ học...Các Thầy Cô cũng thông cảm, không cho bài tập nhà.

Chả có việc gì làm, chả có cây mà trèo, chả có xe đạp mà long nhong......Cấm...cấm...Nghe Mẹ dặn nè:
- Cục cưng ơi, ở nhà không được đi đâu, giao cho con tủ thờ, lau hình Ba, hình Ông Bà cho thật bóng, bình bông cũng phải sạch, chân đèn cũng phải sạnh và bóng như gương soi..chỉ vậy thôi...

Từ khi Ba mất vì tai nạn giao thông, hai Mẹ con hủ hỉ qua ngày tháng. Phúc thương Mẹ lắm, Mẹ cực khổ buôn bán ngược xuôi...Nhưng Phúc cũng tức Mẹ lắm, cái gì cứ rập khuôn như hồi Ba còn sống...

Đưa ông Táo về trời xong là đi thăm mộ...Có tới 5,6 ngôi mộ Nội Ngoại, Cậu Dì...Nào là nhổ cỏ, sơn phết, cắm thêm bông giả...cúng xôi gà...Sau đó lo dọn dẹp nhà cửa..Làm như thể ở dơ cả năm không đụng tới...Nào là xếp ủi ngăn nắp tủ quần áo, dọn bếp sạch sẽ, lôi cổ hết nồi niêu soong chảo chén bát ly dĩa..lâu ngày không xài cũng phải lau rửa...

Công việc của Phúc ngoài bàn thờ, còn được khuyến mãi thêm bộ salon gỗ... Còn phần kính trong suốt là của Mẹ, sợ Phúc không cẩn thận..cũng không ít, từ cửa lớn cửa nhỏ..
Sau dọn dẹp, Phúc có cảm giác nhà mình sạch hơn, mới hơn, thơm hơn...Mẹ hay thiệt.

Đến 28 Tết mới lo chuyện thăm viếng họ hàng, ngày 29 là lo nấu nướng...

Không biết Mẹ mua quần áo mới hồi nào treo sẵn phía ngoài tủ, cả đôi giày mới tinh... muốn mặc thử mà Mẹ không cho, nói để dành Mồng một mặc đồ mới lấy hên... Mẹ chuẩn bị sẵn bao lì xì cho người già và người trẻ với bao nhỏ lớn để không đưa nhầm.
Ngày Ba mươi thật bận rộn..Hoa và trái cây, dưa hấu ..thật tươi nhất to đẹp nhất được chưng bày cho đến qua Mồng ba đưa Ông Bà, mới được hạ xuống..Bởi vậy, có thấy thèm cũng phải ráng chờ.

Tối Ba mươi, Giao thừa..Mẹ mặc đẹp, trang điểm cẩn thận, nhẹ nhàng ra cổng, rồi quay vào...gọi Phúc : con trai cưng của Mẹ...
Rồi Mẹ bước vào thắp nhang bàn thờ...Đó là Mẹ xông nhà đầu năm...Phúc cũng xá xá theo...Phúc khoanh tay chúc Tết Mẹ, cái này Mẹ dặn thuộc lòng, năm nay Phúc có thêm chút xíu :

- Năm mới con chúc Mẹ,
Mẹ sống lâu trăm tuổi,
Mẹ mua may bán đắt...
Đếm tiền không mỏi mắt
Mẹ đi không mỏi mệt ,
Mẹ cười vui liền liền
Ngày ngày không ưu phiền,
Tháng tháng vui triền miên
Giấc tốt vào ban đêm
Giấc lành vào ban sáng
Không bao giờ thở than
Mẹ muốn gì được đấy...

Mẹ cười vui :
- Chà chà... ngủ hoài tiền đâu ăn, năm nay con trai lớn bộn, biết chế chữ, nói vần lân mà chọc Mẹ, Mẹ lì xì thêm nè, thôi ngủ đi, mai ở nhà để Mẹ đi mười kiểng chùa nhe...
Phúc dạ, thương Mẹ nên Mẹ nói gì cũng dạ...

Nhưng Phúc giận Tết, phải chi đừng có Tết...

Phúc không muốn nghỉ Tết, Phúc mong mấy ngày Tết qua mau ...Phúc muốn đi đá cầu với tụi thằng Tí chuột, chơi bóng rổ với nhỏ Cá heo..tụi con gái 12 tuổi sao mau nhổ giò..con trai có đứa đứng ngang vai, thiệt nhục...

Thôi thôi phải đi ngủ giấc khuya..hormone tăng trưởng chiều cao bắt đầu hoạt động mạnh đó...

Ngủ sớm, thức sớm để chờ giấc sáng còn mơ thấy Ba nữa chớ.....ngộ nhe, hễ mơ là thấy Ba liền...

* TUỔI CHỚM YÊU

Mai đang tuổi mười bảy, vừa thi xong học kỳ đầu của lớp Mười hai..
Mọi người thường nói đùa: Mười bảy bẻ gãy sừng trâu..
Mai nghĩ :
- Gì khoẻ dữ vậy, bẻ củ khoai chín tròn tròn cũng không dễ chút nào, nói chi đến sừng trâu, chắc người xưa ví von chơi, chắc dành cho bọn con trai, nhưng sừng trâu đụng tới không dễ à..sừng là vũ khí, gặp trâu điên lên, chạy không kịp..
Rồi Mai tự cười khanh khách..

Hôm nay là ngày 28 Tết..mới nghỉ được hai ngày, ngủ bù chưa được nhiêu..tụi lớp rủ đi thăm thầy cô, rủ đi xem chợ hoa, rủ đi xem đá bóng..
Ôi thôi..Còn bao nhiêu thứ phải làm cho xong..
Đơm nút mấy bộ đồ của chị Hai mới may cho cả nhà..
Lên lai cái quần Jean của chú Bảy gửi về...
Rồi dọn xếp hết tủ quần áo, tủ ly chén, tủ thờ..để sẵn trên bàn thờ hai dĩa lớn, hai bình bông, chục chén kiểu.. .
Một năm..ly chén dĩa mới được ra khỏi tủ, ăn Tết với mọi người..
Mẹ phân công Mai giặt sạch mấy tấm màn cửa, lau bụi phía trên.Mẹ nói :
- Cao giò để làm gì, để nhờ mấy việc nhẹ nhàng này...Còn chuyện tỉ mỉ khéo tay, cần nhiều kinh nghiệm như nấu ăn, làm mứt ..là của Mẹ và Chị....
Mai nghĩ : Thời buổi này, muốn ăn muốn cúng gì thì ra chợ là có hết..lại ngon, nhiều khi rẻ hơn làm..Cả năm mới làm, sao bằng người bán làm mỗi ngày..
Mai nhớ Tết năm nào..chị Hai sên mứt dừa tới 3 lần và cuối cùng phải ra chợ mua...Lần khét, lần đóng cục lại đường, lần sên hoài không thành mứt mà thành cái gì không biết..phải cho nước đá khuấy uống chơi..cho thêm chút chanh góp Tết..
Có chuyện này vui nè..
Mai còn được Lớp trưởng phân công nhiệm vụ đặc biệt chỉ 2 người biết thôi..là viết thiệp Chúc mừng năm mới cho tụi con trai.
Mai viết chữ đẹp. Mai có thể viết lời chúc dí dỏm thích hợp cho từng bạn..
Lúc đầu Mai nói con gái viết thiệp cho trai trước thì kỳ quá, rủi tụi hắn khg chúc lại thì quê mặt..
Lớp trưởng là nhà thông thái kiêm quản trò lắm chiêu..nói:
- Không đưa trước mà đưa sau Tết, tụi hắn phải mời uống mời ăn ...mới chịu, không thì đòi hoài cho hết năm..
Con gái có phẩm chất nói dai, con trai khó chịu, ghét nói dai..là tụi mình thắng.
Lời bộn nhe...Nếu tụi hắn mà không biết điều thì mối thù này trọn đời không quên.
Sau này rủi Ai với Ai có thành cặp với nhau thì cũng tiếp tục đòi món nợ ân tình này nhe, không được xù, mới đúng là con gái của lớp 12 A.
Đừng vì mê trai, sau trở thành mê chồng..mà lật kèo..xù thì phải xử...bằng cách nào thì chưa nghĩ ra...Hãy đợi đấy.

Trò chơi này cao siêu quá, Lớp trưởng giỏi thiệt.

Chuyện viết thiệp thì để tối ...giờ, vừa xem tivi vừa dọn dẹp ..
Chị Hai lại réo gọi cho trái dừa mới chặt lấy nước kho thịt..phần cơm dừa để cho Mai...
Đang lúc ấy, tụi lớp đứng trước nhà, cả chục bạn réo nữa...
Để dừa đó, chạy ra... Đi vào thay đồ, xin phép mẹ đi vòng vòng với tụi bạn đến quá giờ cơm mới về..
Vậy là hết một ngày... Đi là đi cho bạn vui, nhưng lòng Mai không thấy vui.
Đầu óc Mai cứ lẩn quẩn :
- Sao người ấy không đến chơi? có bận gì cũng phải báo một tiếng ..
Sao người ấy không nhắn tin? hay về quê rồi? hay người ấy ốm? hay Mẹ, hay Ba ốm nặng...?
Mai có đứa em trai kế học lớp 9..thường làm chim xanh đưa tin qua lại giữa Mai và anh chàng xóm bên..
Thằng em nhanh nhẹn lí lắc nhưng khá kín tiếng..chưa thấy chim xanh hót cái gì...sốt ruột quá.
Ngày 29..Thêm một ngày qua..vẫn bặt tăm..không thể có chuyện này được. Thằng em và Ba lại về quê ăn Tết với Bà Nội..
Đang suy nghĩ miên man, nghe tiếng Mẹ gọi:
- Mai vô nhà cô Quý chặt nhánh mai vàng cô hứa cho, nhớ cẩn thận coi chừng rụng bông nhe ...đem về để cắm vô lu nước nhỏ trước nhà nhe..Chạy qua nhà chú Tư hỏi chú có gói bánh thêm thì để cho nhà mình 6 bánh, mồng một là Ba và Út về, mời Bà Nội lên chơi..nhà đông, dặn thêm vài chục bánh ít nhưn dừa, Nội thích lắm..
- Mai đem biếu cô Bảy thợ may hộp bánh quy, biếu chú Tám xe ôm ký lạp xưởng nhe..chú đông con...rồi chờ lấy bánh tét đưa thêm cho chú, chú đông con..nhớ để quà trong túi giấy cho lịch sự nhe...
Mai dạ dạ..nhưng lòng cứ thắc mắc không yên vì người ấy ..
Thêm một ngày nữa bặt tin...thật khó hiểu, tức ghê ..Út theo Ba về Nội ..
Ngày 30..Mai đang còn ru mình trong giấc mộng cuối năm, nghĩ sẽ nói gì với người ấy khi gặp lại...
Giận ? không nói chuyện 2 ngày?..thôi lâu quá..1 ngày cũng đủ để trừng phạt..
Đang yên đang lành, mỗi ngày là đều nhận được thư..tự dưng Tết đến, thấy mà ghét..
Reng..reng..Mẹ nghe điện thoại xong..la ầm nhà..Thôi rồi Mai ơi...tai hại..tai hại..đầu óc để đâu, đưa có chút quà mà cũng nhầm người nọ sang người kia, cô Bảy cảm ơn ký lạp xưởng, vậy chắc hộp bánh chạy sang nhà chú Tám rồi..giờ tính sao đây chú Tám nghèo, đông con..
Mai giả bộ ngủ say coi như không nghe thấy.
Chị Hai an ủi : thôi để con đem biếu chú ký khác, nhà mình còn 2 ký...
Em Mai lúc này sao như người mất hồn..hôm qua để chiếc xe đạp ngoài sân mà không đóng cổng, con dắt vô giùm...

* TUỔI NÊN VỢ NÊN CHỒNG

Nhà Hòa và Nhã trong xóm ai cũng ngợi khen...

Những điều tốt lành cứ đua nhau rót vào nhà đầy ắp, hết phần thiên hạ.. Ngay cái tên dễ thương của họ, nghe cũng mát lòng hết sức.

Một cặp trời sinh..Hòa Nhã...

Họ khoảng trên dưới bốn mươi, con gái 16, con trai 14...đủ nếp đủ tẻ...

Lần nào cả nhà họ đi chung với nhau, cả xóm cứ tấm tắc nhìn theo.... như nhìn người nổi tiếng trong showbiz ....Ba chở con trai trên chiếc màu xanh, Mẹ trên xe màu đỏ với con gái. Nhà của ông Giám đốc khá giả....họ sắm Tết suốt năm.

Ba tháng cuối năm thì càng tích cực, đổi xe mới, đổi tivi to hơn..Họ làm cả xóm nôn nao mua sắm....Một tuần trước Tết bắt đầu dọn nhà cửa, mua bông hoa chưng đầy góc sân, đem về cây Mai, cây đào to đùng..Chỉ bên ngoài nhìn vào đã thấy Tết rồi...Chưa hết...trên cây cao cao thì giăng đèn nhấp nháy thật vui...Không khí xuân rộn ràng. Trước nhà treo đèn lồng, ai đi ngang không thể không ngước nhìn...

Năm nào cũng vậy, nhà này ăn Tết sớm và kéo dài tận Mồng mười...Ba mươi, cả nhà dẫn về Nội buổi sáng. Tối cả họ tập họp về nhà Ngoại đón Giao thừa... rồi về xông nhà.
Sáng Mồng một, đi lễ chùa, ăn cơm năm mới...Ngày nào cũng ăn cơm đúng giờ, thăm họ hàng đúng ngày. Hòa nói phải thiết lập trật tự giờ giấc sinh hoạt ngay từ đầu năm cho suốt năm. Trong Công ty, Hòa cùng giữ trật tự này...Nhã thì thăm viếng đến ngày Mồng hai là bắt đầu ngán...Không dám nói cãi cự ngày đầu năm, sợ vong cả năm, kệ ổng muốn làm gì để ổng làm..Giống như, trong nhà đôi khi muốn gây gỗ thì vợ chồng hẹn nhau ra công viên như đi hóng mát...rồi ngồi xuống ghế đá công viên, tha hồ to tiếng...Nhưng khi trên đường ra công viên, họ gặp người trong xóm chào anh chào chị, hỏi thăm vài phút..ra đến nơi hết giận, ngồi chút trở về uống nước mía ..thì hết giờ cãi nhau...

Nhã nghĩ cứ theo tục lệ : Mồng một Tết cha, Mồng ba Tết thầy... Nhưng đợi đến Mồng bốn mới qua nhà hàng xóm thì họ không vui rồi. Nói: Chắc tới bữa nay mới rảnh hả?
Mà cũng không hiểu sao họ đợi nhà Hòa Nhã qua thăm trước rồi mới lục tục qua sau trả lễ, mặc dù ngày 29 Tết đã qua biếu rượu bánh rồi. Có nhiêu đâu, bốn nhà hai bên và ba nhà trước mặt ... Nhà Giám Đốc được biếu xén nhiều, trong Công ty cũng có quà Tết cho nhân viên...biếu quà thăm viếng hàng xóm cũng là do Hoà đặt ra từ hơn mười năm nay khi mới dọn về xóm này...

“ Bán anh em xa mua láng giềng gần “ cũng theo lời dạy của Ông Bà mà...

Qua tới Mồng bốn, cửa nhà thong thả...Ba mẹ theo lịch, đi chúc Tết gần xa... Hai chị em ở nhà tự lo...mỗi đứa ôm ipad là nhà cửa yên ắng.

Sáng sớm hai chị em tưới cây quét sân theo lời dặn... Chị lớn nghe bên hàng xóm nói to:
- Tụi bây thấy không, nhà trước cửa có cãi cọ bao giờ đâu, chỉ cái đùi gà mà cũng to chuyện ..
- Tại nó đã ăn hôm qua rồi, còn muốn ăn hết cả con gà...
Đứa em trai nói nhỏ:
- Trời đất, bộ Tết mới được ăn đùi gà sao, lúc nhỏ mẹ còn ép mình ăn đùi gà có thưởng...
Đứa chị nói:
- Tại nhà họ đông con mà, đợi Tết hay đám giỗ mới dám mua gà..
- Nhà mình còn nhiều gà, hay mình đem cho người ta được hông chị..
- Bữa nay mà mang cho, người ta nói mình cho đồ thừa..mấy bữa trước Ba cho nhà này nhiều hơn hết đó..

Đứa em tiu nghĩu nghĩ bụng: đùi gà có gì ngon mà giành chớ..
Rồi đứa em nói :
- Mắc mớ gì đợi Tết mới ăn gà, mới ăn ngon, mới mua sắm, mới thăm viếng..cho nhà cửa lộn xộn, cãi cọ lôi thôi..
Đứa chị tiếp lời :
- Đến ngày Tết, các thứ đều lên giá, nhưng giá cao bao nhiêu cũng ráng mua. Trước cúng sau ăn. Chị em mình không cần ăn, nhưng phải đi cùng cả nhà thăm họ hàng, ngày nào cũng đi, chán quá..
Đứa em nghe đúng ý mình, lớn tiếng chê Tết:
- Ngày Tết không vui gì hết..có tụi bạn mới vui...

Tết không được đi qua nhà ai, không được nói to, leo trèo chạy nhảy..
Tết nếu không đi cùng Ba Mẹ, thì phải giữ nhà để Ba Mẹ đi.
Tết là cực nhất, tệ hơn ngày hè, hơn cả ngày thường đi học.
Nói xong cả hai cùng cười, mắt không rời ipad.

Hai chị em chưa bao giờ biết mơ Tết..cũng chưa bao giờ thèm muốn ăn món ăn đắt tiền như tôm hùm, món Hàn, món Nhật, món Pháp, Mỹ,..
Hai chị em chưa bao giờ mong muốn những món đắt tiền như điện thoại, máy tính...Cái nào có mặt trong cửa hàng...thì ít hôm sau đã có mặt ở nhà rồi...
Hai chị em cũng không có bạn thân. Ai cũng chơi, cũng cười nói..nhưng không chơi riêng hay được đến nhà nhau...Cấm, cấm. Ba Mẹ nói đời nay không tin ai được..Tốt nhất chỉ giao tiếp ở trường..

Hai chị em chưa bao giờ biết mơ...Quên...Đứa chị có mơ, đã từng mơ... được học nhiều thứ đàn cho thật giỏi, mơ làm ca sĩ diễn viên..ai làm nghề này cũng đều đẹp... Đứa em cũng đã từng mơ..mơ được thả diều, bắt cá bắt ốc, đá banh... Đứa em mơ được chạy nhảy băng qua cánh đồng, hò hét rồi nhảy ùm xuống sông..bơi một mạch ngang sông.
Đứa em còn mơ được chèo ghe bơi xuồng..một lần chơi cho biết...Đứa em nghe trong xóm, có người bằng tuổi mình mơ hoài một chiếc xe đạp..Không biết giờ có chưa.
Phải chi mình là bạn ấy thì không cần mơ cũng có liền..Nhưng còn thả diều bắt cá bơi xuồng ... chắc trở thành giấc mơ tan vỡ...

Ba Mẹ tính hết rồi : tụi con chỉ cần học thật giỏi, tương lai phải đi du học...Ba Mẹ đã vất vả kiếm tiền, mơ giùm các con, họ mơ những giấc mơ xa...Hai đứa chị em nhà Hòa Nhã thì lại thiếu những giấc mơ gần, nhưng giấc mơ không ai bán mà mua... Hóa ra, giấc mơ cũng rất cần thiết cho cuộc sống, cho đời người biết bao. Ít nhất nó là động lực để người ta sống, học tập, làm việc cật lực và cuối cùng đạt được ..vui sướng biết chừng nào...Ăn được trái ngọt do chính tay mình trồng, hẵn là phải ngon hơn gấp nhiều lần được cho.

Hai chị em hơi buồn, nhưng biết làm sao được ..

* TUỔI GIÀ ..mơ Tết

Con nít ham Tết bao nhiêu thì người già cũng ham Tết bấy nhiêu. Dù thêm Tết là thêm tuổi, thu ngắn lại thời gian sống của người già. Có ăn thua gì...Không ham sao tính từng ngày..Bà Thu nghĩ bụng vậy... Từ tháng Mười âm lịch là bà đã mong chờ Tết rồi.. Tháng này có giỗ Mẹ và ông Ngoại, xong là tính chuyện ăn Tết.

Nếu người xưa tính thời gian theo con nước lớn nước ròng..theo mùa trăng, theo xuân hạ thu đông..thì bà Thu tính thời gian bằng Tết Nguyên Đán. Bà nói với hàng xóm:
- Chiếc áo này mặc được mấy cái Tết rồi...Chiếc khăn choàng này nhỏ bạn tặng hồi Tết năm ngoái..

Những vật dụng trong nhà trở thành người thân, được bà nâng niu cất giữ... Từ phòng khách đến nhà bếp, phòng ngủ..nơi nào cũng có người thân hiện diện.. Hãy nghe bà giới thiệu:
- Chiếc bình bông trên bàn thờ có từ thời ông Ngoại, chiếc bàn nhỏ để cạnh cửa sổ có từ thời ông Cố..chiếc cối đá nhỏ kia hồi Mẹ bà còn sống thường dùng làm bánh phồng tôm cho ngày Tết ...

Thậm chí những món nhỏ xíu như ly chén tách dĩa..cũng mang nặng hồn vía của những ngày xưa..Mỗi lần kể là bà vui sướng lắm, như được sống lại một thời dĩ vãng êm đềm, thân ái...

Đối với bà ngày giỗ, ngày Tết là quan trọng nhất. Đừng hỏi ngày sinh nhật, bà không biết đâu, ngay cả sinh nhật của bà... Con cháu có nhớ thì chúc mừng, chúc xong bà cũng quên ngay...nhưng ngày giỗ hơn chục đám, bà nhớ rất kỹ và báo cho mọi người biết trước cả tuần để sắp xếp chuẩn bị... Bà nhớ từng thói quen sở thích của người thân đã mất, hoặc mất từ lâu, trước khi bà được sinh ra đời, chỉ nghe Mẹ kể lại..để khi cúng kiến làm đúng ý ..bà thấy vui, thấy nhẹ lòng làm sao...

Tháng Mười là đã có gừng non, làm mứt dẻo để cúng Tết. Đi chợ thật sớm, xuống ghe lựa me từ Long Xuyên Châu Đốc chở xuống. Me già, trái to lại thẳng như cây thước, dễ tách vỏ dễ gói giấy kiếng...
Tháng Mười Một làm mứt bí, ăn dở ẹt, nhưng Mẹ nói làm mứt để cúng Ông Bà, mình chỉ ăn theo..Làm mứt gừng già để nguyên củ, làm cực lắm nhưng vui vì bảo đảm làm xong cúng xong vẫn còn nguyên.
Tháng Chạp, tính ngày mà làm cho kịp đủ thứ mứt, còn làm bánh nữa. Trước là làm mứt chanh cam thảo như xí muội, dễ ăn ..kế làm mứt cà chua, mứt chùm ruột, mứt ổi chín.. đến ngày 27 mới làm mứt dừa non..mứt này tụi nhỏ ưa lắm nên làm nhiều nhiều, để chúng có ăn vụn cũng không bị hao bao nhiêu..
Mẹ kể Ngoại dặn cúng Ông Bà thì cho con cháu ăn trước đi..Ông Bà ăn mà để các cháu nhìn thèm thì nuốt sao được.
Qua đến rằm mới gọi là xong Tết, dư âm Ăn và Chơi kéo dài hết tháng..
Tháng giêng là tháng ăn chơi...
Lũ trẻ nghe kể mà phát sợ Tết..Giờ, có nhiều cặp vợ chồng trẻ mua sẵn vé du lịch, đợi được nghỉ Tết là bồng bế nhau đi chơi, trốn khách, trốn Tết..có rủ thêm người già, cũng không ai chịu đi..
Ông Bà mình nói: Đói ngày giỗ cha, no ba ngày Tết..
Cho thấy ngày Tết cùng vui cùng ăn với nhau, mới gọi là Tết..

Gần đây còn nghe các người trẻ đề nghị bỏ Tết cổ truyền, chỉ ăn Tết dương lịch...
Bà Thu nghe giận lắm, chạy qua bà Tuyết hàng xóm, nói:
- Lũ nhỏ giờ ỷ trẻ khỏe đẹp..muốn làm gì không cần hỏi ai. Muốn bỏ Tết xưa, rồi sẽ bỏ giỗ chạp..bỏ mồ mả..bỏ ông bà..
Bà Tuyết thở dài :
- Đã đến lúc rồi chị, tụi mình chết không cần quẹo vô chùa, cứ vô lò thiêu rồi dông thẳng ra biển ..nhưng cũng nghe nói người ta đang có ý kiến bảo vệ môi trường, sợ biển ô nhiễm, không biết mình sẽ đi về đâu..
Bà Thu trầm ngâm :
- Con người ra đời trong Bệnh viện, cuối đời ở Dưỡng lão, rồi đời thì ở đâu ta?
Thấy những nhà mồ xây cất hoành tráng, đủ kiểu, Tàu có, Ấn có, Tây có thấy mà ham, chạnh lòng nhớ đến nấm mồ vô chủ của Đạm Tiên.
Bà Tuyết hào hứng cất giọng truyền cảm:
- Sè sè nắm đất bên đường..
Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh....
Và ..
Ấy mồ vô chủ ai mà viếng thăm ..
Bà Thu tiếp lời, nhận xét:
- Gọi mồ vô chủ cũng hay, còn có nấm mồ mà vô.
Bà Tuyết cười vui, nói thêm:
- Cô Đạm Tiên là ca nhi, nổi danh tài sắc, yến anh xôn xao ngoài cửa ..
Nhưng cô phải chịu phận hồng nhan, bạc mệnh, nửa chừng xuân đã phải gãy cành thiên hương..
Bà Thu khen:
- Chà chà chị thuộc Truyện Kiều dữ hén..
Bà Tuyết cười :
- Có học hồi nhỏ, bắt thuộc lòng trả bài nên nhớ..
Bà Thu nói:
- Đôi khi học vẹt cũng có lợi, nhớ tới già..
- Như giờ nè, mình vẫn còn giữ những nét xưa, giữ lễ nghi trong đám cưới hỏi, đám tang, đám giỗ chạp, Tết nhất.
- Những kiêng cữ..cũng hay, chớ đừng quá đáng, như bước vào nhà bằng chân phải,bước ra bằng chân trái..
- Có kiêng có lành..vậy mà tụi nhỏ bỏ hết..
Riết rồi, ngày Tết cũng như ngày thường, chạy ra chợ quơ tay một cái mang về nhà là xong cái Tết. Nào quần áo giày dép, thức ăn, bánh mứt, bông hoa..
- Dạ chị, tui cũng không dám nhắc tụi nó mua gì, để tui tính.
Có bà Bác hồi trước ở cùng dãy nhà mình, Bác nói muốn nhờ con mua mâm ngũ quả mà không dám.Tui lấy làm lạ nên tui mua 2 phần, tặng bà 1, bà mừng lắm..
- Giờ mình tới tuổi giống như bà Bác rồi, tụi con cứ cằn nhằn Mẹ mua chi mấy thứ không ăn được như trái sung, trái dư, trái đào tiên..ai ăn.
- Để cúng, để chưng cho đẹp. Tụi nó thích mua Táo, Lê, Dưa..thích ăn gì là mua, có nghĩ sâu xa gì đâu..Cái tên cũng quan trọng, từ các thứ trái cây đến tên người xông đất đầu năm..
- Chị nói tui mới nhớ..cách đây cả chục năm..Mồng một, con trai bà lối xóm vô nhà xin lượm trái banh, nó tên Cu Đen, ôi thôi cả năm gia đình tui gặp vận đen luôn, của ra thì hết, của vào thì không..
- Mình đang ở đây mơ về Tết khen chê đủ thứ..nhưng dù sao cũng có cái Tết tạm gọi là Tết..
- Đúng đó, bạn tui mới gọi về, nhớ nhà, nhớ Tết Việt..
- Giờ, có nơi ở bển đang lạnh, hết mưa rơi rồi tuyết rơi, chỉ ở trong nhà, đến rau muống, rau răm không có mà ăn...ở đó mà chọn với lựa..
- Nghĩ đến người Việt xa xứ, cái gì cũng có đầy đủ nhưng không khí Tết Việt chắc không có..
- Tùy nơi thôi, nơi nào có người Việt nhiều thì có Tết ăn..Chị bạn tui nói Tết chị cũng mua sắm như Tết xưa, chị cũng đi chùa, đông lắm..Chị còn nói có lần chị thấy một ông già, chắc gần 90 tuổi, đi chợ sắm Tết, có đứa cháu gọi là Ngoại cũng chừng 40 chạy theo phụ đẩy xe hàng, ông lão xua tay nói không cần, mặt ông tươi rói..sờ vào chậu Vạn thọ..Mồng gà..cười..
- Vậy là ông cụ được ăn Tết lớn rồi..

Hai người bạn già tâm sự đủ đầy như họ đang ăn Tết...dù còn cả chục ngày nữa mới Tết..
Họ vẫn chưa chịu dừng.
- Nãy giờ mình nói thiếu, chị biết Tết thiếu gì hông?
- Nghe hỏi là biết liền, thiếu pháo Tết.
- Đúng quá chừng...Xưa cứ chờ pháo nổ vang trời là biết Giao thừa, không cần coi đồng hồ, coi Tivi...
Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ..
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh..
- Trong Nam có dưa cải, bánh tét..
- Ừ, trong có mai, ngoài có đào.
- Giờ, cũng có đào đi máy bay vô Nam rồi, bánh tét bánh chưng..
- Thiếu pháo cũng không sao, nghe đỡ pháo Tivi, pháo cấm là phải, tránh cháy nhà, thương tật..nguy hiểm..
- Nãy giờ, hai đứa mình vui quá, bàn về Tết không thiếu thứ gì..
- Chưa đủ, còn thiếu, thiếu hẹn hò...nhớ rủ tui đi chợ hoa nhe, đi một mình sao vui..
- Còn chị, nhớ đi chùa rủ tui nhe, thêm vài người nữa cũng tốt, đi một mình sao vui..
Cả hai hiểu ý nhau, cùng cười xòa, giòn tan, như vừa được trẻ lại vài chục tuổi...
Tết, là đủ thứ lo, một năm chỉ một lần, già thêm một tuổi..vậy mà những người già không sợ, luôn chờ đợi, nghĩ đến và luôn mơ Tết ..
Mơ Tết ..không phải như mơ một người tình, mơ một tri kỷ...
Mơ Tết ..như là một thói quen khó bứt rời, lạ một chỗ, không ai muốn thay đổi mọi thứ..
Dù cuộc sống có khá hơn, vẫn muốn giữ nếp cũ ..
Dù cuộc sống có nghèo khổ thiếu thốn hơn, cũng cố sao có đủ lễ vật để dâng lên Tổ Tiên..sống và nghĩ như Tổ Tiên..dù chỉ trong mấy ngày Tết..
Mà cái này còn ngộ hơn nữa...
Thế hệ sau luôn noi theo thế hệ trước, đôi khi cũng có cằn nhằn, tuy không nói ra...nhưng thuận theo qui luật, lặp lại theo nhịp thời gian ...về lòng tôn kính Ông Bà Tổ Tiên của dòng giống Lạc Hồng...May thay!

Lêdung
viết chờ Tết Canh Tý 2020

________________________________________

CÒN NGUYÊN NỖI NHỚ

Viết vui vui... Cuộc đời luôn bất ngờ..

Bà Hải nhìn trời chiều, buông tiếng thở dài.. chắc đến tối lại mưa..
Bà soạn bữa ăn thật nhanh, xếp lên bàn mọi thứ rồi vào phòng nghỉ. Công việc này quá quen thuộc nhẹ nhàng như bà đã từng làm từ hơn ba mươi năm..lát chờ mọi người về, ăn xong, bà lại xuất hiện, lại ăn tối, lại dọn dẹp..
Cuộc sống một ngày như mọi ngày, sống để tồn tại mà..
Niềm vui nỗi buồn giống như trời nắng trời mưa..hơi đâu bận tâm. Có khi bà nghĩ dại, phải chi mình có bệnh nan y để được chết được thoát kiếp...
Bà có anh, có cháu. Vậy mà giờ bà chỉ có một mình, ông chồng già ít khi bước ra khỏi cửa phòng.
Bà nghĩ chắc ổng còn khổ hơn bà. Khi người ta khổ, thường tìm ra ai đó so sánh để thấy mình sướng hơn người kia..
Cách đây mấy năm, ông Bố chồng qua đời sau thời gian dài làm bạn với chiếc giường. Bà Hải rất đau buồn vì nhà đã vắng lại vắng thêm. Bà đã chăm sóc bố chồng chu đáo, tận tụy như con gái ruột của ông. Giờ tới chăm chồng.
Bà Hải lại trở về chốn cũ, thuê một phòng nhỏ. Căn nhà nói rằng thuê nhưng chủ nhà không lấy tiền. Bà Hải sợ mang tiếng lợi dụng lòng tốt người khác nên năn nỉ đưa hai cây vàng làm tin, chủ nhà cũng không chịu còn đưa lại tiền công nấu nướng dọn dẹp...
Ơn này là ơn lớn biết chừng nào trả xong đây?

Chẳng là vầy, chủ nhà có sạp vải ngoài chợ, gia đình có bốn người, hai vợ chồng lo bán buôn, hai con đi làm đi học, bữa cơm tối cả nhà mới ăn cùng nhau, gặp gỡ trò chuyện.
Bà Hải được nhờ nấu bữa ăn này... Thôi thì việc nhà làm quen rồi, chờ ông chồng ngủ thì bà xắn tay lau dọn nấu nướng, cả tưới cây..xong hết trước khi ông thức..bà giỏi sắp xếp đâu ra đó..Giờ có máy giặt, bếp gas bếp điện ..đỡ nhọc nhằn hơn xưa..
Bà làm việc cho chủ như làm cho mình, kỹ lưỡng cặm cụi suốt ngày..
Suy nghĩ của bà là suy nghĩ của người thời trước :
“Chịu ơn một giọt, báo ơn một dòng”. Sống trọn tình trọn nghĩa để khi ngủ được yên giấc, khi chết được thảnh thơi..
Đôi lúc bà nghĩ về cuộc đời mình sao hẫm hiu...

Bà Hải khi xưa là một thiếu nữ khá đẹp, dịu dàng hiền lành dễ mến..nhiều chàng trai theo đuổi. Học xong Đệ tứ, mẹ bà đau nặng, các anh thì đi làm xa, chưa vợ..Lúc đầu còn ba, ba chăm mẹ chu đáo. Nhưng không may đến khi mẹ khoẻ chút thì ba bị gãy chân..lúc đó Hải đang sắp thi Tú tài 1..học có phần sa sút vì ngoài việc học, Hải phải lo mọi thứ trong nhà, không có thì giờ học nhóm với các bạn..
Trong xóm có Hưng cùng sắp thi như Hải, biết hoàn cảnh, Hưng thường lui tới trò chuyện giúp đỡ. Câu chuyện của hai người chỉ xoay quanh việc học. Hưng giỏi Toán, Anh..
Hưng vừa là bạn vừa là thầy, đúng câu “ Học thầy không tày học bạn”.
Năm đó cả hai cùng đậu.
Và đôi bạn càng thân thiết nhau hơn, chuẩn bị cho năm học thi Tú tài hai.
Có chuyện khủng khiếp xảy ra. Anh Hai của Hải bị tai nạn giao thông qua đời. Tiếp đến anh Ba lái xe gây chết người bị bắt giam và đền tiền..Tai hoạ đổ ập không ngừng...Mẹ cấp cứu xuất huyết dạ dày...Hải và ba phải giải quyết bao nhiêu chuyện rắc rối cùng lúc, cả tiền bạc cả công sức..
Và Hải lấy chồng nhanh đến bất ngờ...có cưới hỏi đàng hoàng nhưng bất ngờ ở chỗ không người bạn, họ nội họ ngoại nào biết trước khi cầm thiệp cưới trên tay. Chú rể nghe đâu là bạn của anh Hai ở vùng Cao nguyên đất đỏ. Cưới xong Hải đi vắng cả năm rồi trở về nhà..Hải sinh con cũng bất ngờ..Ai cùng tưởng Hải ở bên nhà chồng ... Cuộc sống âm thầm như chưa từng có mặt trên thế gian..may mà vẫn còn ba mẹ..
Mấy năm sau, anh Ba trở về, theo bạn bè lên miệt Châu Đốc lập trại nuôi bò, rồi cưới vợ..ba mẹ Hải bán nhà theo giúp vợ chồng anh..Được mười năm, ba mẹ lần lượt theo nhau qua đời..
Còn Hải, sau khi về quê chồng, xin dạy trường Tiểu học ở xã. Cuộc đời cô giáo lặng lẽ không có gì đáng nhớ...Con trai lớn lên, hai vợ chồng lại khăn gói về Đà lạt để con học cho tiện..Ông chồng làm kế toán một nhà in, vợ nội trợ..và may gia công quần áo..Công việc liền tay không có thời gian để nghĩ ngợi..
Khi con trai vào lớp mười, chồng về quê lo rẫy cà phê kiếm thêm thu nhập. Cuộc sống hai nơi tốn kém.. Vào cái thời người ta đi vượt biên cả nhà thì con trai đi theo gia đình người chú họ vượt biên...và gặp tai nạn giữa biển..cả tháng sau vợ chồng bà mới hay..
Bà lại về quê cùng chồng..Từ đó coi như hai vợ chồng son bên nhau.. Vẫn không có tin tức gì về con trai..Ông bà vẫn hi vọng..
Thời gian qua mau, tuổi tác lớn dần, sức khoẻ thì kém đi..

Có những điều bà không muốn nhớ nhưng sao không thể quên được. Đó là chuyện những ngày chưa lấy chồng..Bà đã từng yêu và được yêu....Những năm tháng tươi đẹp đó đã xa rồi..giờ bà chỉ còn những công việc của người nội trợ, y tá điều dưỡng riêng của một bệnh nhân duy nhất là chồng bà với bệnh nan y..

Căn nhà đang ở là một góc nhỏ trước là nhà kho, khá rộng nhưng mọi thứ cũ kỹ như bị bỏ rơi lâu ngày..Cũng là sự tình cờ nên duyên ..Lúc chồng ra bệnh viện, Bà định đưa nhau về quê chồng, từ từ sửa sang chắp vá ..nhưng mỗi tháng phải đi tái khám, lại bồng bế nhau đi, nếu phải nhập viện thì cũng đành ..Bà nghĩ hay là ở lại thành phố luôn..ở đâu thì cũng thế thôi..Nói là làm, bà gửi nhà cho hàng xóm tốt bụng, tìm gấp chỗ ở mới ..May quá có chị bạn học gần nhà cũ, tình cờ gặp lại ở tiệm thuốc bệnh viện, hứa tìm giúp chỗ ở và ngay hôm sau có chỗ ở liền..đó là nhà kho hàng xóm sát cạnh chái bếp nhà chị. Chưa bao giờ bà Hải thấy câu: “vouloir c’est pouvoir” linh nghiệm như thế nào..lần đầu tiên trong đời..muốn gì được đấy..như có người sắp đặt sẵn giùm vậy.
Thuận theo qui luật tự nhiên chồng Bà Hải một ngày cuối tuần, không mở mắt thức dậy gọi vợ như mọi hôm..
Bà Hải không chút hoảng sợ, chỉ thấy buồn, buồn lắm..dường như chuyện này đã được bà biết trước và đợi..chỉ có điều từ đây không còn được trông thấy hình ảnh quen thuộc từ năm chục năm nay, không còn ai để cho bà trò chuyện dù chỉ độc thoại..ông nẳm đó tuy không nói không trả lời nhưng đã giúp bà có cái cớ để nói để kể...kể rằng hôm nay bà đã thấy ai..đã gặp chuyện gì, đã suy nghĩ giải quyết ra sao..

Chỉ còn lại một mình, phải về thôi..mà không biết về đâu ..

Bà Hải nấn ná chờ xong bảy tuần thất của chồng..bà lấy hết can đảm..một buổi tối...khi ông chủ nhà đang ngồi đọc báo xem tivi..bà nói rõ ý định ...chờ một lát thật lâu hơn mọi ngày...ông chủ từ từ nói..một mạch chậm rãi..
- Cô tính đi đâu..ai cho cô đi mà đi..cô ở với tụi con lâu rồi ..sao cô đi được. Mà đi về đâu. Nhà này của cô ..một thân một mình..tụi con không để cô đi ...
- Nhưng...cô đã làm phiền nhà mình nhiều rồi..cô sống đây vui lắm..gần chục năm trời... giờ còn một mình, cô muốn về với gia đình ông bà cha mẹ..hương khói bấy lâu lạnh lẽo quá, cô có lỗi...
- Con nói rồi đó, chỉ khi nào cô nói cô không ưa con thì cô cứ việc ...theo ý cô...thôi con đi ra ngoài..chiều con mới về..
Vậy là bà Hải không thể về quê được. ..Tấm chân tình nói ra ít nhưng nghĩa lý nhiều ...Có điều trong lòng bà có gì như là khó hiểu..Bà không thể tin rằng, tại sao trên đời này lại có người lại quá tốt với bà như vầy...Phật trời phù hộ mẹ cha phù hộ, ông chồng mới mất phù hộ..
Bà vừa thấy vui vừa thấy hoang mang nặng lòng khó tả....Thôi thì cứ tạm nghe theo cậu chủ..Thử xem Con Tạo xoay vần ra sao..
Công việc nhà nhẹ hơn trước, lại có thêm niềm vui..Cậu chủ vừa tập chơi phong lan..làm giàn cho gần trăm chậu lủng lẳng vui mắt..mỗi ngày tưới hai lần.. hoa khoẻ và bền..không gian tươi mát như thế giới thu nhỏ lại..vừa chăm cây trồng vừa ngắm hoa nở vừa tha hồ suy nghĩ ..nhẹ tênh cái đầu..
Rồi bà thấy bắt đầu như mình trẻ lại năm, bảy tuổi..bà chăm lan, đọc hiểu thêm về các loại lan..Lan thật tuyệt vời..thôi không đi đâu hết..bà có cả trăm người bạn mới xinh đẹp, bà có thể chuyện trò với họ bất cứ lúc nào..
Cậu chủ dường như biết ý bà...tuần nào cũng mang về vài chậu...bắt đầu sưu tầm cho kha khá..bạn hàng xóm cũng trở thành bạn lan..
Bà mê nhất lan Cattleya và Phalaennopsis..bà quyết tâm đi theo cậu chủ đến vườn lan mà tha hồ chọn ..Thấy người già thích chơi lan ..đôi khi người bán tặng thêm những cây lan nhỏ nhỏ..Vườn lan nhà đã có trên hai trăm..Bà vui lắm....
Thú chơi lan không dừng lại chỗ chăm sóc bón phân tưới nước, ngắm nhìn thoả thích dáng hình màu sắc của hoa..mà còn thấy đời hoa cũng không khác chi đời người con gái...Hoa đẹp hoa thơm thì khó trồng và chóng tàn.. Như Cattleya bắt chờ đợi mỏi mòn từ cái lưỡi mèo mỏng dính rồi phồng to..nụ hoa lớn dần bung ra ..có khi cả tháng trời hoa mới nở ...rồi yểu mệnh sau đó mươi ngày..Trong khi hoa Vanda mạnh mẽ từ chồi, phát triển nhanh và bền nhìn như hoa giả ..cả tháng mà vẫn không phai màu..
Công việc nhà và chăm lan chiếm hết thời gian của một ngày..nhưng cũng không giúp bà thôi nghĩ ngợi vì sao bà được ở lại đây ? vì sao không có ranh giới giữa chủ nhà và bà già ở đậu? vì sao cậu chủ lại đối xử có phần đặc biệt với bà, vừa thông cảm vừa như kính trọng?
Vài lần cậu chủ có nhắc đến quê xưa ở Lâm Đồng cùng với chồng bà..cậu nhắc một vài kỷ niệm tuổi thơ..rồi cậu nói về vườn nhà bên vợ ở Mỹ Tho..Bà Hải có nhiều thắc mắc nhưng không tò mò hỏi cho biết thêm. Tính bà là vậy, ai nói thì nghe...Bà vẫn tiếp tục ôm những câu hỏi tại sao trong lòng..nếu không có một hôm..

Nhà hôm nay có khách..Thảo nào cậu chủ mua nhiều thức ăn, đặc biệt là trái cây ...nhãn, mận, xoài, mít tố nữ, vú sữa..Cậu kiếm đâu ra mấy trái ổi ruột đỏ..Thường cậu chủ ít khi ăn trái cây, mà ăn thì chỉ có chuối cam quýt..
Chắc khách đặc biệt đây...
Một con người xuất hiện bất ngờ, lạ mà quen quen..Bà Hải không nhớ mình gặp ở đâu ..mà bà là người đầu tiên được ông khách chào ..
Bà chào xong rồi lui bước vô bếp chuẩn bị bữa ăn đãi khách..
Bất ngờ cậu chủ nói nhỏ kề sát tai bà :
- Cô không nhớ người quen này sao? ui chao..mới nửa thế kỷ thôi mà, đã quên ..
Bà ngước lên nhìn ông khách thấy ngờ ngợ :
- Dạ, xin lỗi..tôi không nhớ...ai kìa..
Ông khách cười cười :
- Hưng nè Hải, mới hiện hồn về nè..
Bà nghe nhắc tên, nhớ luôn cách nói chuyện cà rỡn của anh bạn ngày xưa.
- Chèn ơi..tưởng chết mất tiêu đâu rồi..hiện về ..làm tui hết hồn ..
Mọi người cùng cười...bữa nay mới thấy bà Hải vui đùa ra mặt..
Rồi tay bắt mặt mừng ..bữa cơm thịnh soạn mà không ai chiếu cố..ai cũng ra sức nói..cậu chủ cũng ngồi nghe không xen vào, như đang đo đếm độ thân quen của hai người già..Thời gian hơn năm mươi năm, khoảng cách nửa vòng trái đất ...Gặp nhau được là mừng ..vẫn còn chút duyên ..

Bây giờ, bà Hải biết rõ hết mọi việc ...Nhà này là của ông Hưng, nhà Từ đường. Ông Hưng xuất cảnh theo con gái, nhờ đứa cháu gọi bằng Cậu trông coi giùm..Chuyện bà Hải đến ở đây không phải là chuyện tình cờ mà có sắp đặt...Chỗ này cũng gần với nhà cũ của bà Hải..Chuyện bà đưa chồng chữa bệnh, có ghé xóm cũ nên nhiều người biết, ông Hưng cũng biết vì có nhờ cháu theo dõi...
Trái đất thật tròn, có duyên thì gặp. Nửa thế kỳ đời người ..thời gian dài nhưng ngoảnh lại tưởng chừng mới hôm qua thôi...Mỗi người mỗi cảnh, biết nói sao cho vừa...
Lâu ngày mới gặp lại nhưng Ông Hưng và Bà Hải cũng không có gì nói với nhau..Đâu cần thiết để hỏi những chuyện không vui vào lúc này.
Cuộc sống Hưng có vẻ êm đềm may mắn hơn, nhưng làm sao dám hỏi thăm, làm sao dám an ủi..Cuối cùng ông Hưng cũng phải lên tiếng:
- Thôi, Hải cứ ở đây, cứ coi như nhà mình. Nhớ hồi xưa tui cũng đã từng trèo khế trèo ổi nhà Hải..tui cũng được ba mẹ Hải thương ..có lần trèo cây rách áo thì mẹ Hải vá giùm, còn cho thêm nắm đậu rang..Giờ mình già hết rồi, còn sống mà gặp lại nhau không vui sao, đừng buồn nữa, mỗi người mỗi phận, có muốn khác đi cũng không được..Tui cũng có bệnh, cũng muốn về, đi một vòng rồi trở qua kia..nhưng số trời sao biết trước ..có chút quà thuốc men để riêng cho Hải, đọc cẩn thận trước khi dùng..
Ông cười xoà rồi nói tiếp..
- Nếu còn sống, năm sau tui lại về..đi đứng bắt đầu khó khăn rồi..Tui có tặng Hải một điện thoại..để nhờ đứa cháu chỉ cách sử dụng cho Hải, không khó đâu..thấy mặt tui dễ lắm..chỉ sợ không thèm thấy thôi..
Bà Hải cười giòn tan như trẻ thơ:
- Cái tật chọc cười không bỏ ..
Rồi bà quay xuống bếp thật nhanh, lòng vui lạ...

Bà Hải chợt nghĩ đến câu nói của chồng lúc sinh thời ..
- Khi có người làm ta khóc ..thì sẽ có người làm ta cười..Ông Trời công bằng lắm, không chặn đường sống của bất cứ ai bao giờ...

Lêdung.
tháng 1/ 2020

MÀU NẮNG HOUSTON

Viết, như một lời cảm ơn

Tôi đặt chân đến phi trường Houston vào một ngày tháng 8. Được con cháu đón tiếp làm niềm vui vỡ oà, tôi ôm chặt những nhớ nhung lâu ngày...
Tôi tỉnh hẵn mệt nhọc, ngắm thật kỹ quang cảnh hai bên đường, im lặng...để tất cả cảm xúc đang dâng tràn...nhưng không ngây ngất choáng ngộp như lần đầu đặt chân lên Đà Lạt hay ra Hà Nội..
Sao kỳ vậy? cảnh mới đất lạ mà ..ai nhìn cũng muốn ngấu nghiến không chán..Cảm nghĩ của người già 70 tuổi sao giống được như của người đang xuân thì, luôn háo hức trước cái mới cái lạ..
Thấy tôi im lặng lâu quá, chàng rể lên tiếng:
- Mẹ thấy sao mẹ? đẹp không mẹ ?
Tôi đành phải trả lời :
- Cũng hay, mới qua chưa đi nhiều chưa nói được, đường từ sân bay vào trung tâm sao vắng vẻ, đất thì rộng mênh mông như bỏ hoang lâu ngày, người thì như trốn đâu mất, chỉ thấy ôtô chạy chơi với ôtô..nhà thì ít tô điểm chăm sóc, hình như làm nhà để tối về ngủ thôi..bên mình muốn trồng cây mà không có đất...ở đây thì để không.
Chàng rể mắc cười:
- Dạ, trồng thì có chỗ Farm, chợ thì cũng có chỗ riêng..không phải muốn bán gì, bán chỗ nào thì bán...khí hậu không giống ở Việt Nam đâu mẹ..rồi mẹ sẽ biết ..
Bà già nhiều chuyện như tôi ráng nhớ, ráng nhìn...
Chà chà...chỗ này đông người qua lại, bán trà đá, mía ghim được quá chớ.
Chà chà...cái sân đất kia rộng quá sao không trồng gì mà để cỏ mọc chơi. Chà chà... hai bên đường cây cao bóng mát ..chẳng thấy hoa trái gì hết, phải chi trồng một vài hàng xoài rồi gọi là đường Hàng xoài như ở Cần Thơ xưa, ngộ nhe..mới đi chút mà đã nhớ rồi..
Bà già thấy quê người cũng có nhiều nét giống quê mình ..Nhà thì chỗ trệt chỗ lầu cao, đất để đó mà không dùng vào việc gì..
Lạ nữa là đi cả giờ đồng hồ...chỉ ôtô nối đuôi im phăng phắc..không có tiếng còi inh ỏi như quê mình..
Lạ nữa, đường sạch trơn không một bóng người...
Cố nhìn dưới đất để tìm coi có giấy báo, chai lọ, thức ăn thừa, vỏ chuối vỏ cam..cũng không thấy. Nhìn kỹ thật kỹ để về nói mọi người rằng bên này cũng có ở dơ đâu thua ai..rác rưởi đầy đường...Cuối cùng đành thất vọng..

Trưa rồi, đến nhà..Vừa mở cửa xe..hơi nóng hầm hập táp vào mặt, rát bỏng như đứng trước lò củi đốt nướng bánh phồng, đêm Ba mươi Tết cúng Giao thừa..
Không chịu nổi, phải đóng mắt lại mấy giây để giữ gìn cửa sổ tâm hồn, chưa chuẩn bị kính râm..mặt nạ..
Dường như nắng là người quen, nắng chỗ nào cháy rát chỗ ấy mà không nghe ai than phiền ..
Houston không nắng mới lạ..sa mạc là lối xóm láng giềng..sa mạc có than thở đâu mà Houston than phiền..
Người California, Florida..nghe cười chết ..Giống như người Bắc Mỹ than lạnh, Houston cũng cười mà..
Từ nhà máy lạnh chạy ra xe máy lạnh..nắng chạy theo không kịp, vào xe ngồi nhanh, thở phào nhẹ nhõm..
Mùa hạ ngày dài đêm ngắn, 8 giờ tối mà trời chưa tối, vẫn sáng bưng như 3,4 giờ..Người già Việt Nam nhớ như in câu “ Tháng năm chưa nằm đã sáng, tháng mười chưa cười đã tối” đó là nói theo ngày tháng Âm lịch. Áp dụng bên Houston cũng na ná vậy thôi ...
Bà già chờ cả nhà đi hết, ra khỏi cửa lúc nắng, không che không đội để đón nhận từ da thịt, cái nắng lạ nơi đây...

Ánh sáng được phát ra từ mặt trời, gọi là ánh nắng. Thần Mặt Trời cai quản ánh nắng và điều khiển luật Nắng và Nóng theo bí kiếp riêng, con người có khi chỉ dự đoán ..
Ở đây không dám đề cập đến lĩnh vực Ánh sáng của các nhà vật lý như đo cường độ ánh sáng, phân biệt ánh sáng trắng và bảy sắc cầu vồng..
Nắng đúng thật là Nắng...
Nắng của Nắng thuỷ tinh, Nắng của Ông mặt trời ở đỉnh đầu..
Không một chút gió, nắng đứng yên toả nóng...
Không giống như xứ nhiệt đới, sau một trận nắng là một trận mưa. Như cơn giận của ông Trời trút xuống, rồi vuốt giận bằng cách tưới nước xua tan cái nóng cho muôn loài.
Nắng Houston cứ dửng dưng, cứ lạnh lùng như giả mù giả điếc, như không cần thấy ai cũng hối hả đi trốn nắng...như không cần nghe ai than thở cầu xin chút gió mát..
Kệ, nắng thì mặc nắng, đi làm, đi học, đi chợ..đều thót cái là vào xe, vào nhà, vào trường...chỗ nào cũng có máy lạnh...Không lo nắng mà chỉ lo tiền điện tăng vọt...
Nắng Houston mới đúng tính cách của nắng, nắng mang đến ánh sáng, nắng mang đến hơi nóng..kéo dài rất lâu trong ngày không có mưa đi kèm. Vòm lá xanh sợ hãi như nín thở không động đậy.
Thời buổi của điện nên không ai còn dựa vào bóng mát của tàng cây, không ai cầm quạt giấy, quạt mo thằng Bờm..
Ước gì được ra biển, ra sông..Nắng sẽ không dám làm mình làm mẩy nhưng biển sông xa lắm nên đành phải sống chung với nắng thôi...
Người Houston không chê nắng đâu..Nắng ơi, nắng được thì cứ nắng đi.
Còn muốn coi tuyết cho biết thì Houston cũng chiều lòng người đó chớ..
5,7 năm cũng có Công chúa Tuyết đến thăm mà...
Nhớ khuya hôm đó trời bỗng dưng lạnh dễ sợ, không giống cái lạnh năm ngoái năm kia..Sáng mà tối thui, con gái đưa cháu đi học về vui vẻ nói to.:
- Có tuyết có tuyết, mẹ đừng ra ngoài lạnh dữ lắm...
Bà ngạc nhiên rồi mừng rỡ, chờ lúc ở nhà một mình..bước ra ngoài, tuyết trắng phủ đầy trên lối đi, trên các ôtô còn dậy trễ..
Tuyết trắng, tuyết trắng kìa..trắng thật mịn, vốc đầy tay, nắm chặt.
Ôi sướng làm sao, mịn trân như kẹo bông gòn. Lần đầu tuyết mang đến cho bà cái lạnh của tuyết, nguyên cả bàn tay.
Houston có tuyết..Houston có tuyết..
Cư dân nhộn nhịp hẵn lên, ai cũng ra sức nói về tuyết, chụp đủ kiểu dáng tuyết...
Nhưng tuyết năm có, năm không..tuyết lại về nhà mình ở phía bắc...để thương để nhớ cho bao người, từ đây thêm thói quen ngóng tuyết..

Nắng biết, Nắng có hơi ganh tị, tự hỏi đến bao giờ mọi người nhớ Nắng và ngóng Nắng đây..
Nắng nóng quá, Nắng cũng thấy ân hận như mình có lỗi tày trời.
Ai cũng ham biển cho dịu nóng, làm như biển không có nắng vậy.
Nắng biển là hung dữ lắm đó nhe..Biển mặn có gió đấy nhưng là gió biển, không như gió sông, gió đồng bằng, gió thảo nguyên đâu...Nắng biển làm rát da, rám mặt..phải trang bị kem chống nắng, khăn che mặt..lôi thôi lắm ..

Còn ở Houston, có thấy ai che mặt đâu, dù đôi lúc cũng cần đi bộ ra đường.

Hãy hiểu cho Nắng, nghe Nắng tui tâm sự đôi điều....
Ông Trời phân công tui giữ nắng cho thành phố này...Tuy không nghe ai ca cẩm, nhưng tui thấy thương cho thân phận tui bị hất hủi..Khi nghe có nơi khác ca ngợi nắng, gọi mời nắng mà phát thèm..nắng đem đến sự sống cho muôn loài..
“...Trên quê hương Quan họ...một làn nắng cũng mang điệu dân ca..”
“...Gọi nắng..trên vai em gầy...đường xa áo bay...nắng qua mắt buồn lòng hoa bướm say...”
Nghe câu ca mà nắng tui muốn bớt nóng chút, bớt chừng vài chục độ F cho mọi người đỡ nhọc vì tui.. Nếu trời nắng nóng quá tui cũng mệt mà..
Nóng mỗi ngày cao thấp bao nhiêu, có Dự báo thời tiết tài lanh báo trước. Đến tui còn không biết thật chính xác, thật rõ về tui nữa, làm cho mọi người chê quá..hổng phải chê tui mà là chê Dự báo.
Cũng oan cho họ. Đêm qua Ổng mới ra lệnh cho tui 100F, sáng ra thay đổi thành 110F...có nhiêu đâu mà cũng rầy rà..Ở sao cho vừa lòng người ...

Thiệt, năm tới tui ráng xin chuyển về Minnesota...xứ tuyết. Mọi người sẽ thèm thấy nắng, sẽ mong nắng biết chừng nào... chưa chắc tui chịu về lại chốn xưa à nhe. Giận.
Nghe Nắng nói nữa nè..

Dự báo thời tiết là có nhiệm vụ đo thân nhiệt của trời... lắng nghe tim mạch có bình thường không, đang vui bỗng lên cơn giận dữ bão lụt..thì khổ lắm. Trăm sự do Trời, ai mà biết được, mới nóng dữ đó, tối đến lại mưa đêm xối xả..
Một thi sĩ thất tình chuyên nghiệp than rằng:
Gió mưa là bệnh của Trời,
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng..

Phải nói thẳng là thất tình là bệnh trầm kha, mãn tính của thi sĩ.. Họ yêu một lần cả chục nàng, thậm chí Tiên trên trời, chị Hằng trên cung trăng, họ cũng chọc ghẹo không tha...
- Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi...Cành đa xin chị nhấc lên chơi..
- Tiên nga xoã tóc bên nguồn...

Nhắc lại sợ quên, Dự báo thời tiết đo thân nhiệt của Nắng tui..còn tui ra sao, nhan sắc thế nào..thì không nói đến..Tủi thân Nắng tui quá..
Ở xứ này, con người có nhiều màu sắc trắng đen nâu vàng..
Trắng thì có trắng hồng, trắng đỏ. Đen có đen mun, đen tái..Nâu có nâu mơ mượt, nâu mơ đất. Vàng có vàng ánh trắng, vàng ánh nâu..
Vậy Nắng tui màu gì ?
Màu nắng hay là màu mắt em...

Màu sắc không phải ở dưới cái nhìn phân biệt của đôi mắt...
Người Việt Nam có đôi mắt đen thì nắng có màu đen sao ?

Nhận thức hình ảnh màu sắc, dù mắt đen hay mắt xanh, thảy đều giống nhau thôi..
Ca ngợi so sánh màu nắng và màu mắt giống nhau, chắc để nói nắng chiếu rọi tâm hồn em. Nắng long lanh và mắt cũng long lanh chứa chan hạnh phúc .
Đôi mắt luôn là cửa sổ tâm hồn.
Màu nắng trong mắt em. Màu của yêu thương tin tưởng và hi vọng...
Đôi mắt ngời sáng..đôi mắt khiến ai cũng phải mở lòng bày tỏ..đôi mắt như thấu hiểu tận giếng sâu tâm hồn..đôi mắt đầy bao dung nhân ái sẵn sàng xoa dịu nỗi đau của trái tim...
Nắng nóng thì than thở rên rỉ, mong Mưa ngập cho mát..nhưng có biết anh chàng Mưa kia, ngoài cái tài tưới nước cho cánh đồng lúa, cho cây trái..thì đôi khi cũng họp sức với các con sông, gây ngập lụt tai hại ...

Còn Nắng tui thì luôn mang lại niềm vui, ánh sáng cho khắp thế gian.

Màu của nắng...cứ coi như màu mắt người em gái, màu cánh đồng lúa chín vàng tươi rực rỡ, màu những cánh hoa mai từng bừng ngày Tết, màu áo trắng tung tăng đến trường, màu áo cưới cô dâu rộn ràng hạnh phúc, màu của biển xanh bát ngát khi mặt trời vừa mọc, ánh dương hồng e ấp cuối chân mây...

Nắng tui màu gì ..thắc mắc làm chi nữa....tuỳ con mắt người nhìn, tuỳ trái tim người cảm nhận thôi .
Nắng tui quá trớn thì Nóng. Cũng giống như giai nhân càng thêm nét kiêu sa lại càng thêm quyến rũ mê hồn...
Nhưng con người biết sử dụng nét kiêu sa đó, hô biến cái Nóng thành dòng điện gọi là Điện mặt trời...Con người tài giỏi thật ..
Vậy Nắng tui lại có thêm lợi ích cho trái đất, ngoài việc mang lại sinh khí cho muôn loài, mang vitamin D cho mọi người...Giờ đây Nắng còn mang lại nguồn điện miễn phí đáng tự hào nữa ...

Từ Thần Mặt trời là cha đẻ của Nắng, có thêm ông cháu Điện Mặt trời..

Nghe Nắng nói nữa nè..
Xưa không thể đo độ nóng, độ sáng của Nắng, ông bà ta cũng có thể phân biệt và đặt tên cho Nắng, nhiều tên nghe rất lạ...
Nắng mới là nắng đầu mùa..

Nắng sớm mai được cho thêm cái tên mỹ miều là Bình minh, Rạng đông, Hừng đông..
Nắng buổi trưa gay gắt dữ dội thì là Nắng xiên khoai..nôm na là đúng ngọ ( giờ ngọ ), thời khắc khó quên của kẻ, khi thất tình mới nghĩ đến Chúa..

Đúng ngọ là giờ chuông ngọ đổ,
Là giờ chuông ngọ đổ chơi vơi,
Con nghe chuông đổ rồi con khóc,
Cứu rỗi linh hồn con Chúa ơi ! (Nguyễn Bính)

Nắng chiều lúc mặt trời ngả về tây, muộn thêm chút nữa được gọi là Bóng xế tà, Hoàng hôn..

Nắng chiều muộn, tùy mùa, vẫn còn sáng chói mắt, rất khó chịu, gọi là Nắng quái chiều hôm..

Gái thương chồng đương đông buổi chợ,
Trai thương vợ nắng quái chiều hôm.

Lối miêu tả so sánh này cũng gây tranh cãi với nhiều ý trái chiều..

Thiệt, Nắng tui cảm ơn con người nhiều quá. Chỉ bằng cảm nhận của xúc giác, thị giác bình thường thôi, ai cũng biết được dễ dàng tên và màu của Nắng.
Hơn thế nữa, các nhà Vật Lý, Thiên văn còn ưu ái không ngừng tìm hiểu về ánh sáng tự nhiên là Nắng tui đây...

Nắng Houston ở miền nam nước Mỹ, giờ là nơi tìm về của nhiều người xứ tuyết, già ai mà không sợ lạnh. Nhưng có khi cái lạnh ngoài trời còn thua cái lạnh trong tâm hồn. Hổng tin thì hỏi mấy bức tượng đá đi, biết nhiều lắm đó..

Lêdung 22/10/19

CÓ MỘT MIỀN QUÊ ĐỂ NHỚ

Nhớ Cần thơ, tôi viết.

Lũ chúng tôi, lúc may mắn lắm được chừng năm, bảy đứa, lúc thường cũng chỉ được vài người, nhưng có hề gì...đều là người đại diện cho cái “ hồi xưa” của những năm 60 thế kỷ trước.

Mỗi người có hoàn cảnh riêng, buồn vui riêng...nhưng đều có chung một nỗi nhớ, nhớ vô cùng về một miền quê xa lắm. Không phải xa về khoảng cách địa ký mà xa về ký ức thời gian, dài hơn nửa thế kỷ đời người.

Lần nào gặp nhau, ai nấy đều ra sức nói, nói không mệt kể cả những người mang tiếng ít nói, chỉ thích cười...Cười thì đủ thứ chuyện để cười. Nào là giờ học buổi chiều buồn ngủ quá, chị cuối lớp chuyền tay nhau chai dầu gió...; nào là khi làm bài kiểm tra thì nhắc bài nhau bằng những dấu hiệu riêng, nhóm quỷ quái nào thì chỉ có nhóm quỷ quái ấy biết thôi...; nào là ăn vụng trong giờ Nữ công, đi mượn kim mượn kéo để la cà khắp lớp đến chuông reo hết giờ.

Ngộ một điều là mười lần y như một, cũng những con người đó, cũng những câu chuyện đó kể lại hoài không chán, mà ai nấy cũng háo hức nghe như mới nghe lần đầu.

Giống như ngày còn bé nằm trong lòng bà nghe bà kể truyện Tấm Cám, tới đoạn Cám dối gạt để lấy hết cá trong giỏ của Tấm thì bé đã ngủ khò rồi, và ngày hôm sau bà cũng kể lại y hệt vậy, cũng tới chỗ “ lấy hết cá” là ngủ.

Vậy là truyện Tấm Cám dỡ dang...Đến khi bé lớn lên chỉ còn nhớ “ bà kể truyện hay lắm, êm tai lắm, ngủ mau lắm..” mà thôi.

Rồi lớn lên, tới tuổi biết yêu, dường như ai cũng muốn giữ cho mình một khung trời riêng...đã là riêng thì khó nói, mà có nói ra cũng có ai hiểu hết được đâu, nói làm gì, giống như nhật ký đời tôi, đưa ai đọc làm chi..

Quê tôi là miền sông Hậu, tỉnh Cần Thơ. Trường tôi học là trường Phan Thanh Giản, đến lớp Đệ Tứ thì chuyển sang trường Đoàn Thị Điểm. Hai trường cách nhau con đường nhỏ có hai cửa nhỏ để thầy cô đi qua lại. Lũ học trò có muốn lắm cũng không dám qua nên gọi vui là Con đường mang tên em, Đôi ngả chia ly...

Cần Thơ là miền Gạo trắng nước trong, không có danh lam thắng cảnh gì để khoe, nhưng có một dòng sông Hậu mênh mông, đong đầy bao kỷ niệm của đôi lứa yêu nhau. Ở đây tôi không nói đến tầm vóc to lớn, giá trị kinh tế mà sông đã mang lại cho con người ở khắp miền Tây mà chỉ nói đến vị trí con sông.

Sông như bức trường thành kiên cố bao bọc Cần Thơ để cách biệt với vùng lân cận. Sông như cánh tay mẹ hiền quảng đại mạnh mẽ chở che cho đứa con, dù con lớn bao nhiêu mẹ cũng vẫn luôn bảo vệ được.

Ai sống ở Cần Thơ cũng đều có nhiều kỷ niệm và nhiều nỗi niềm với con sông này: Bồn chồn và Rạo rực.

Bồn chồn lúc đi, vì lo lắng đợi chờ qua phà, leo lên được đất liền là mới yên tâm, cứ một mạch là tới Sài Gòn.

Rạo rực lúc phà tới bờ, là coi như tới nhà rồi, lòng cứ hồi hộp rạo rực sắp gặp lại người thân và ngôi nhà thân yêu...Đi cả buổi, có khi cả ngày mới tới..bao nhiêu cái nóng nực của Sài Gòn tan biến hết, thay vào đó là cảm giác mát dịu êm ái làm sao..
Bến xe là nơi xe đậu để khách lên và xuống. Nhưng để đón người thân từ Sài Gòn về, người ta thường ra bến Bắc (phà). Chi cho cực vậy? Chỉ vì quá nôn nóng thấy mặt người thân trở về thôi.
Thấy rồi. La hét vui mừng rồi , mới đạp xe rượt theo xe khách để gặp nhau tại bến xe..
Sau này đón người thân ở sân bay hay sân ga tàu lửa cũng vui, háo hức, nhưng chắc không bằng được cảnh đón người ở bến phà, lúc thời chiến tranh đầy rủi ro và lại không có điện thoại để thông tin liên lạc dễ dàng như giờ.

Đợi chờ làm ta mất thời gian quá sức. Như người câu cá, cá không cắn câu vẫn cứ ngồi chờ. Có điên không. Ngồi chờ chơi để thử lòng kiên nhẫn chứ không câu cá đem về cho má đâu. Nhưng tới chừng cá cắn câu thiệt, thấy sướng biết chừng nào...

Huống chi là đợi chờ người thân cả một, hai ba năm mới về. Có khi phải bỏ buổi chợ, buổi làm để đợi đón, chỉ biết ngày về sao biết rõ được giờ về.. vậy mà phải lên tận bến Bắc mới chịu. Đợi chờ cho cũng cho ta nhiều thú vị. Đúng là thú đau thương, ai đã từng mới biết..

Ngôi trường và các bạn, xóm nhà và con sông Hậu yêu thương, luôn tồn tại trong tôi.

Đi đâu làm gì, thậm chí tình cờ đọc trên báo mỗi ngày những thông tin về Cần Thơ luôn làm tôi xao xuyến nhớ thương không nguôi...Có một cô hoa hậu Cần Thơ làm tôi thấy vui vui, có một ông lớn xấu xa trốn chạy làm tôi xót xa đau đớn..

Cập nhật những thông tin quê nhà là thói quen và hạnh phúc của người già xa xứ.
Dù ở miền nào, từ bão lụt miền Trung đến đám cháy dữ dội ở miền Bắc làm chết oan uổng nhiều người...nhưng ưu tiên nhất vẫn là miền Nhớ quê và người Cần Thơ.

Người già sống bằng kỷ niệm. Quá khứ thời trẻ dù đã xa nhưng vẫn còn đầy ắp những yêu thương mãnh liệt, không nguôi cạn..Nhớ về quê xưa như nhớ một thuở vàng son mà mỗi đời người trong chúng ta ai cũng có.

Tôi luôn tin như thế.

Lêdung ĐHTG ptgdtdusa /17

TUỔI TÌNH YÊU.

Viết cho vui...

Mấy hôm rồi có bức hình trên mạng của đôi vợ chồng già, thật cảm động.
Bà ốm nặng, bệnh viện trả về, ông 82 tuổi ở Tây Ninh, lo lắng đau khổ bối rối..ông xoa bóp chân tay, ông cúi sát mặt, ông hôn lên má lên trán bà..ông thủ thỉ :
- Thương lắm, thương lắm, sáu mươi mấy năm rồi ...kiếp sau vẫn gặp nhau hen...
Bà không nói được, đang thở oxy, đưa tay ra dấu cho con gái tháo găng, bà muốn được nắm tay ông lần cuối..
Ôi, tình yêu tuổi già đẹp làm sao...
Chuyện đời thật, không phải trong phim, cho ta thấy hạnh phúc của tình già ấm lòng lan tỏa, dù trước cái chết của một người...
Già rồi thì phải chết nhưng có mấy ai được hạnh phúc đến giây phút cuối cùng như ông bà...
Chết trong chính ngôi nhà của mình...
Chết trong tình yêu thương tiếc của chồng con...
Chết trong vòng tay âu yếm của bạn đời hơn sáu mươi năm..thương lắm, thương lắm...là lời tỏ tình cuối đời, là kết quả, là giá trị vàng ngọc của hơn sáu mươi năm làm vợ làm chồng..
Ôi, bỗng dưng muốn có được con số lẻ của sáu mươi năm ấy...
Chưa chắc hôn nhân của họ bắt đầu từ tình yêu, nhưng thời gian hơn nửa thế kỷ bên nhau chia bùi sẻ ngọt làm họ ngày càng quý mến khắng khít ...
Cuối đời đẹp như mơ, mấy ai được vậy..
Trở lại đề tài Tuổi tình yêu, tình yêu dành riêng cho cỡ tuổi nào? Ai có thể yêu và ai không thể yêu?
Có nhiều ý kiến. Yêu là cảm xúc tuyệt vời. Cảm xúc thì tự do, ai biết mà cấm mà ngăn ngừa...
Chọn tên bài viết “Tuổi tình yêu” làm tôi chợt nhớ có một bài hát “Tuổi tình yêu” của nhạc sĩ Trúc Phương, mô tả tình của tuổi chớm yêu với câu hỏi: Yêu là sao? Nhớ là sao? giật mình mới biết mình yêu mất rồi...Thì tôi nghĩ các cô cậu đang chừng 17,18. Giờ thì có thể yêu sớm hơn 13,14..vì có dịp học chung lớp .. ..Người ta yêu nhau lúc nào chả được...để ý làm chi..(miễn người ta đừng vì yêu mà xao lảng trách nhiệm, vì ham yêu nhớ nhung rồi ghen tuông..nhiều đến nỗi thi rớt..thì đáng đánh đòn..)
Theo tôi, yêu và có người mình yêu là hạnh phúc rồi, còn tương lai ai biết được...Có một mối tình là điều to lớn của đời người. Mối tình ấy trở thành tình vợ chồng là tốt, phải chịu dang dỡ cũng chẳng sao, vì miễn là có tình yêu đến với mình.
Xem chương trình TV “ Bạn muốn hẹn hò” các chàng trai cô gái ế đi tìm người yêu, tìm chồng, cũng rất hồn nhiên kể lại ba bốn mối tình cũ, có khi là tình đơn phương.
Cái này hay nè...
Đơn phương là yêu thầm mà cũng dám kể ra...Điều này cho thấy, dù là yêu thầm, cũng là rung động yêu thật, cũng làm cho mình vui, coi như là vết sẹo thương yêu trong đời...
Tuổi trẻ yêu, đi tìm tình yêu...chuyện đương nhiên. Còn tuổi già...có yêu được nữa không.
Cái này lạ nè...
Khi người ta lẻ đôi người ta muốn tìm người góp gạo thổi cơm chung, tìm người đổi tình lấy tiền... Miệng thế gian thời nay không xì xào chê bai tình già...nhưng không thấy mấy ai cổ vũ ...kệ họ, họ già, trải qua nhiều thăng trầm, thừa khôn ngoan để chọn lựa...nhưng tình yêu..họ có yêu không? Chúa mới biết...
Và ở đây ta muốn tìm hiểu...
Có hay không tình yêu ở tuổi già, có không ?
Khó lắm, tiếng sét tình ái khó đánh nổi người già, họ có nhiều trách nhiệm nặng nề phải lo toan, quen sống ép mình cho người khác..Ngoại trừ gặp lại người xưa, với kỷ niệm, với hoàn cảnh đầy buồn khổ..xót xa..
Bài thơ Tình già.
“ Hai mươi bốn năm xưa. Một đêm vừa gió lại vừa mưa / Dưới ngọn đèn mờ trong gian nhà nhỏ/Hai cái đầu xanh kề nhau than thở..
- Ôi ! đôi ta..tình thương nhau thì vẫn nặng/Mà lấy nhau hẳn là không đặng./ Để đến nỗi tình trước phụ sau../ Chi cho bằng sớm liệu buông nhau.
- Hay! nói bạc làm sao chớ / Buông nhau làm sao cho nỡ./ Thương được chừng nào hay chừng nấy/ Chẳng qua ông Trời bắt đôi ta phải vậy/ Ta là nhân ngãi đâu phải là vợ chồng mà tính chuyện thủy chung..”
Bài thơ cho biết, đây là mối tình trắc trở, họ không thể lấy nhau được, nhưng vì yêu nhau quá họ cố thuyết phục tiếp tục yêu nhau mãi, dù cả hai đều có gia đình..hay có hoàn cảnh gì đó...Đây là những người trẻ thời 1933 ảnh hưởng lối sống mới, lãng mạn phương Tây, tình yêu ngoài hôn nhân..
Rồi :
Hai bốn năm sau...
Tình cờ đất khách lại gặp nhau..
Đôi cái đầu xanh đều bạc..
Nếu không quen lung, đố nhìn ra được..
Ôn chuyện cũ mà thôi..Liếc đưa nhau đi rồi..
Con mắt còn có đuôi...
( Phan Khôi )
Bài thơ tới đó, đoạn kết bỏ dỡ...Hổng biết họ có trở lại với nhau không há..
Tôi cho là có, phải có...Còn các bạn thì sao. ??

Lê Dung 6/ 19

TÌNH ĐẦU, TÌNH CUỐI

Viết cho vui.

* Tình yêu là quà tặng vô giá của Ông Trời ban cho con người.
Con người sống trên đời mong muốn nhiều thứ lắm. Nào là sống khỏe sống lâu, sống giàu sống đẹp, sống trí tuệ, sống có chức tước địa vị, sống có đạo đức sống có tình yêu..
Đạo đức tình yêu..chưa nghe nói ở lời khấn vái ông Trời ban cho mình. Phải chăng nhu cầu vật chất vẫn luôn là nỗi ám ảnh khát khao muôn đời nhất của con người từ thuở khai thiên lập địa..?
Tôi nghĩ chắc không hoàn toàn đúng.
Bởi người ta vẫn ca ngợi tôn vinh những tấm gương hi sinh vì thế giới hòa bình, vì quốc gia dân tộc..luôn kính trọng những người sống vì nghĩa vì tình coi thường vàng bạc nhà cửa...luôn yêu quý những con người lương thiện, bỏ quên hạnh phúc riêng để làm tròn trách nhiệm với gia đình xã hội..
Kể sao cho hết những người cực tốt trong cuộc đời này.
Còn Tình yêu, khó nói quá...
Có đi gần hết con đường đời mới thấy, cuộc sống là quý vô cùng. Tình yêu là chất men say đắm làm cho cuộc sống tuơi đẹp, thêm thú vị vô cùng nhưng cũng khó hiểu vô cùng...mà nếu có sống được vài ba kiếp người, cũng không hiểu nổi.
Nói lan man một chút ..Có lần hỏi các cô gái chàng trai 18 tuổi : yêu và được yêu, cái nào vui sướng hơn? Nhiều trả lời. Tôi thì : YÊU
Nói lan man thêm một chút..Có lần tôi hỏi các cô gái trẻ 18 tuổi: Người xưa nói : Hồng nhan đa truân, bạc phận. Người đẹp vẫn thường hay chết yểu..
Vậy giữa cái đẹp và cái kém may mắn ấy, chọn gì ? Hầu như tất cả đều trả lời : ĐẸP
Trả lời nhanh không cần đắn đo suy nghĩ.
..
Người phụ nữ đẹp trước tiên là người hạnh phúc nhất còn mọi thứ ở phía trước không cần quá lo lắng. Người không đẹp thường buồn tủi khi lần đầu biết ngắm mình trước gương. Cô chán nản mặc cảm, không dám xuất hiện nhiều trước đám đông...đến khi cô nhận ra được rằng: Nhan sắc không thể thay thế được tài năng, đạo đức..Nhan sắc không làm ra giá trị con người. Cô sẽ tự tin với chính mình hơn

* Trở về đề tài Tình yêu, trong phạm vi Tình đầu Tình cuối...(đây là tình yêu chân thành chứ không say nắng thoáng qua...Và cũng cần phân biệt Yêu và Thích )
Người ta chỉ có thể yêu nhiều nhất hai lần trong đời. Còn những lần sau nếu có chỉ là cảm tình đi đến hôn nhân. Cũng có người sống với chồng có ba bốn mặt con mà thú nhận chưa biết yêu, và thắc mắc sao có nhiều người bị tình phụ lại tìm đến cái chết, chết dễ vậy sao..
Khi người ta yêu, cứ tưởng tình yêu đó nằm ở trái tim nên người ta dùng hình trái tim làm biểu tượng cho tình yêu...Trái tim hồi hộp khi gặp gỡ, trái tim êm ái khi nhớ nhung. Trái tim mơ màng say đắm trở thành nơi để dựa vào mà sống mà làm việc ..
Khi mới biết yêu thì vui lắm, lúc nào cũng vui không giấu được ai làm như cả bầu trời là của mình. Người ta không vội xây mộng về một mái ấm gia đình. Vì đâu phải yêu là lấy nhau, là chồng vợ của nhau. Vì người mình yêu ấy...cũng vô cùng phức tạp. Người ta có thể yêu bạn học, bạn đồng nghiệp, hàng xóm...là những người thấy mặt nhau nhiều hơn. Nhưng cũng có khi tình cờ gặp trên cùng chuyến đi, nói vài ba câu chuyện...cũng đem lòng nhớ nhung.. cái đó gọi là tiếng sét ái tình. Sét đánh thì làm sao trốn được.
Lãng mạn hơn, độc đáo hơn, người ta có thể yêu một nhân vật trong tiểu thuyết trong phim ảnh...
Tạm gọi là Tình đầu.
( Có người dám nói vui với cùng lúc vài ba người, là tình đầu của tôi..nghe ai không rụng tim..)
Đã nói, yêu và cưới là hai chuyện khác nhau.
Cho nên khi tình yêu ấy vì lý do nào đó qua tháng ngày nhạt phai dần...thì người ta có buồn đôi chút, gọi là chết trong lòng, gọi là thất tình cũng được. ( Vậy mà cũng có nhiều cô tiểu thư muốn được thất tình một lần trong đời, lạ thiệt..Thất tình có gì vui, nhục chết đi được, phải giấu chớ, khác với khi yêu thì muốn khoe..)
Để đó nỗi buồn...
Rồi người ta lớn dần trưởng thành theo năm tháng, không còn bồng bột như xưa, chỉ lo xây dựng tương lai..
Rồi may mắn mỉm cười và con tim đã vui trở lại, tìm thấy một người như ý...Đêm mơ ngày nhớ..quyết không để vuột. Nhất định nghĩ đến chuyện hôn nhân..
Tình đầu và tình cuối là đây. Tình nào đẹp hơn?
Người ta thường ca ngợi tình đầu như thi sĩ Hồ Dzếnh: Tình chỉ đẹp khi còn dang dở

Theo tôi, tình yêu luôn đẹp, luôn quý, may mắn lắm mới có được..
Vậy thì tại sao ta phải so sánh tình đầu và tình cuối làm chi..
Ở mỗi lứa tuổi mỗi thời điểm, tình yêu đều có giá trị riêng..có khi đôi chút dại khờ là giọt mật cho đời..
Cuộc sống thì ngắn ngủi, được yêu hai lần trong đời là quá hạnh phúc và thật bất hạnh khi chưa biết yêu lần nào..
Vì vậy tôi sinh ra tò mò đi tìm những người lớn tuổi độc thân hỏi đã biết yêu chưa...Được lời như cởi tấm lòng, họ nói hết..nghe mà sướng.
Khi yêu, người ta như đang giữ riêng cho mình một tài sản vô quá...
Vậy thì, có cần phải khoe mối tình đầu cho tình cuối nghe không.
Chớ vội, phải suy nghĩ. Nếu tình cuối biết rồi thì thôi, cũng không nên nhắc nhiều. Hạnh phúc thì như bóng mây đẹp lung linh nhưng dễ vỡ. Bảo vệ nó, phải luôn canh giữ nó như chiến sĩ ngày đêm không rời tay súng.
Nói nghe ghê nhưng thật là vậy. Không phải là coi chừng đối phương. Kệ nó đi. Mà coi chừng chính mình..Hạnh phúc yêu thương là tự nguyện không nên bắt buộc...tạm coi đó là duyên phận cho nhẹ lòng ...
Cuộc sống thì luôn bươn chải, lo toan, nhọc nhằn..có tình yêu thì cuộc sống nhẹ nhàng hơn.
Hình ảnh xưa: Trên đồng cạn dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.
Nghèo chưa chắc đã khổ.
Nói về tình yêu, nói hoài không hết, cũng không cần có nhiều tri thức mới hiểu nhiều về tình yêu...ai cũng có thể.
Mỗi người chỉ một trái tim, cứ để trái tim mách bảo...
Nhưng nhớ đừng để trái tim trên đầu, đó không còn gọi là Tình yêu..mà là tính toán chọn lựa..
Các nhà khoa học cũng không ngần ngại gì nhảy vào nghiên cứu tại sao người ta yêu...vì có luồng nhân điện chộp nhau..
Người thường gọi là tâm hồn hòa hợp; người ít thường gọi là vì có đôi mắt đẹp nụ cười xinh. Kẻ thực tế ít thường hơn gọi là vì có body chuẩn người mẫu...
Thầy bói gọi là duyên phận...giờ ai cũng gọi vậy để trả lời tại sao chỉ yêu người này mà không yêu người khác..
Còn bạn thì sao....?

Lê Dung
14/6/19

LỜI CỦA MẸ

viết cho tháng 5.

Ai cũng có một bà mẹ để chở che lúc nhỏ, để nương dựa lúc trưởng thành, để trân quý nhớ thương khi mình không còn trẻ nữa..
Lời xưa : “Không cha ăn cơm với cá. Không mẹ lót lá mà nằm”.
Đó không phải xem nhẹ vai trò của người cha vì cha là cái nóc nhà vô cùng ấm áp.
“ Con có cha như nhà có nóc”...
Nói cho công bằng:
Có cha có mẹ thì hơn
Không cha không mẹ như đờn đứt dây
Lối so sánh dân gian cụ thể,dễ hiểu, gần gũi biết bao..

Tôi nhớ mẹ, rất nhớ khi mẹ không còn nữa.
Tôi thèm được gọi tiếng mẹ, tôi thèm được gặp mẹ dù trong giấc chiêm bao..
Nhiều bạn bằng tuổi tôi vẫn được còn mẹ. Hạnh phúc nào sánh bằng..thôi thì phận mình phải chịu.
Tôi không hiểu sao càng già tôi lại càng có suy nghĩ và việc làm y hệt mẹ. Dù trước đây khi mẹ còn sống, nhiều lần tôi hay cằn nhằn cách cư xử này tuy không nói ra..

Lúc nhỏ nghe mẹ nói: Đêm qua ngủ không được.
Tôi nghĩ bụng: ngủ dễ quá, sao lại không được. Cứ nhắm mắt là ngủ. Có khi lên giường chưa kịp ngủ thì trời đã sáng rồi, phải dậy đi học thôi.
Giờ lớn lên tôi mới hiểu, tại sao mình không ngủ được.

Lúc nhỏ nghe mẹ nói : Thức khuya mới biết đêm dài.
Tôi nghĩ bụng : đêm thì chỉ có bao nhiêu giờ đó thôi, sao có lúc ngắn, có lúc dài, lạ quá..
Giờ, có những lúc thao thức mới thấy nỗi cô đơn đáng sợ trong đêm dài như vô tận..

Lúc nhỏ nghe mẹ nói: Người ta ăn thì còn, mình ăn thì hết, con à.
Tôi nghĩ bụng: ăn thì vô bụng hết, ai ăn cũng hết, sao chỉ có mình hết, người ta ăn thì còn..?
Lớn lên mới hiểu “ hết” và “còn”. Đó là cái nghĩa ở đời, là cách đối nhân xử thế dễ thương để tình người lâu dài theo năm tháng.

Lúc nhỏ nghe mẹ nói : Của cho không bằng cách cho.
Tôi nghĩ bụng: cho thì giống nhau thôi, của mình cho người khác là mình có lòng tốt rồi. Cách cho là sao, phức tạp quá...
Nói ví dụ như cho tiền ai đó...cho để vào phong bì, cho kẹp vào trong cuốn sách, cho nhét vội vào túi, cho lần một rồi lát nữa vét hết cho lần hai, cho vứt bừa trên bàn, thậm chí quăng dưới đất..
Khác nhau quá vì cách cho thể hiện tình cảm với từng cung bậc không giống nhau.

Lúc nhỏ nghe mẹ nói : Ăn coi nồi ngồi coi hướng..
Tôi nghĩ bụng : cái này khó à nhen. Ăn thì ngồi xuống bới cơm ăn, giản dị vậy cũng phải học là sao?
Trong gia đình có ông bà cha mẹ con cháu..thứ tự lớp lang đó phải được giữ gìn thành thói quen như thấy khách đến nhà phải khoanh tay cúi đầu chào. Phải được dạy từ thuở mới biết đi. Dạy con từ thuở còn thơ...
Ăn coi nồi, là coi nồi cơm thức ăn còn nhiều hay ít để liệu mà ăn. Không phải thích món nào thì ăn thật nhiều hay vét hết.
Đây là cách ăn kiểu Việt theo lối xưa, nhất là trong thời còn đói kém, không chia phần rõ rệt, để biết nhường nhau. Vợ nhường cho chồng, con nhường cho cha mẹ già, ông bà nhường cho cháu...có khi nói giả bộ: cứng quá ăn không được, ăn no rồi, ...càng thấy tình thân thắm thiết của gia đình nhường nhau miếng ngon..
Ngồi coi hướng, là dành chỗ gần, thuận lợi để gắp thức ăn...cho người già, thể hiện sự trân trọng kính yêu.
Gia đình người Việt xưa từ chỗ ngồi, miếng ăn cũng không được coi thường.

Lúc nhỏ nghe mẹ nói : Đi phải thưa, về phải trình nghe con..
Tôi nghĩ bụng: mất công quá, thấy mặt là biết rồi.
Trình thưa với ai? Với người lớn trong nhà. Là ông bà, cha mẹ, chú cô, dì, cậu...Có khi người lớn đi về mới bước vào nhà cũng nói to lên: Bà về rồi đây..Mẹ về rồi đây...
Phải thành thói quen, như người xưa đã dạy: Tiếng chào cao hơn mâm cỗ..Người năng chào năng quen..

Lúc nhỏ nghe mẹ nói : Lời nói không mất tiền mua. Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
Tôi nghĩ bụng : Lời phải lựa, khó thiệt, đang lúc nói sao lựa được, cứ nghĩ sao nói vậy đi..
Giờ thấy câu này vẫn còn giá trị mọi lúc mọi nơi, không phải như suy nghĩ : lời nói gió bay..
Lời nói cực kỳ quan trọng. Nói với ai, nói ở đâu, nói lúc nào..có khi thành hay bại, được hay mất cũng do lời nói mà ra. Lời an ủi có khi cứu được mạng người. Lời dịu dàng có thể làm đổi thay một số phận...
Có khi một lời nhiếc mắng xong lại đi kèm theo quà tặng, thì vài chục năm sau, người

ta quên quà đã tặng mà lại nhớ khắc sâu trong dạ lời nhiếc mắng đó.

Cũng vì thế, dạy trẻ con từ lời nói đến cách ứng xử hằng ngày trong gia đình hay ngoài xã hội là môn học về đức dục. Môn học đầu đời của con người.
Lời cảm ơn, lời xin lỗi...được dạy cho trẻ con ở khắp mọi nơi trên thế giới văn minh..chẳng phải đều từ những lời nhắc nhở dạy bảo của gia đình nhất là của mẹ đó hay sao.
Cảm ơn Mẹ, mẹ của tôi và mẹ của khắp nhân gian.
Lời mẹ dạy có khi từ sách vở, có khi do kinh nghiệm sống...mẹ đã dạy cho con. Mẹ là cô giáo đầu đời của con, từ chỗ dạy con cầm bát đũa, xếp quần áo..đến cách nói cách chào hỏi, đến cách đối xử với mọi người...
Ôi, kỳ diệu biết bao cho vai trò của người Mẹ trong đời người. Đó là trách nhiệm được Mặc Khải bởi Tạo Hóa, là tình thương vô biên được ký thác qua người mẹ. Một con người ra đời được may mắn nhất là có bà mẹ bên mình, dài theo năm tháng đến hơi thở cuối cùng của mẹ.
Ôi thiêng liêng và cao quý biết bao.
Lời của mẹ như sữa của mẹ, máu của mẹ ..nuôi lớn đứa con, không dừng lại ở một thế hệ, mà nối tiếp đời đời theo hơi thở của một dân tộc.
Lời của mẹ như sứ mệnh của Đấng Tạo Hóa đã tạo ra con người là phải luôn có bóng hình người mẹ ẩn náu trong trái tim của con người.
Lời của mẹ con luôn ghi nhớ, cố gắng sống xứng đáng và hãnh diện vì có mẹ, mẹ ơi...

Lêdung, tháng 5

CHÒI GIỮA ĐỒNG
Chuyện đời khổ...kể hoài không hết..

Ở giữa rẫy dưa, căn chòi của bác Ba là cao nhất, có gì đâu, bởi bác không muốn phải bò mà chỉ khom lưng chui tọt vào. Bác được đặt tên là bác Ba Sào vì lẽ đó.

Mùa nắng nhưng chòi khá mát. Giàn khổ qua, dưa leo không đủ nước tưới mà sao vẫn xanh tươi. Dây leo bắt đầu lấm tấm điểm bông vàng thấy mà sướng.

Lạch nước nhỏ, buổi chiều vàng, đám rau non cũng đủ níu kéo người đi qua phải ngắm nhìn. Cỏ được dọn sạch sẽ, ai cũng tưởng đó là chòi tạm trú mưa nắng. Không, bác Ba ở luôn đó. Đống lá dừa, chum gạo, lu nước nhỏ cũng đủ giúp tồn tại một con người.

Bác trồng thêm rau om, ngò gai, húng cây rau quế, tần dày lá...Bác bán rẫy, không bán rau thơm, chỉ để cho. Ai mà lội ra ruộng rẫy xin rau bác, nhà nào ở quê cũng có ít nhiều rau thơm, chanh ớt..

Vậy mà có người đến xin mỗi ngày mới lạ chớ.

Đó là chị hai Phấn. Xin rau mà cho lại cá tôm, đậu phộng, thuốc rê...phen này bác Ba lời dữ.

Người đời ở không, ai cũng thích chỉ trỏ vào nhà người khác. Xóm ruộng chỉ có vài tivi, buồn chết đi được.

Chuyện bác ba Sào có tình ý với hai Phấn đáng tuổi con, nghe sao mà hấp dẫn, ai cũng muốn nghe, người kể ngắn quá, bắt kể lại, thêm bớt cho dài nghe mới đã.

Kể dài là vầy: bác Ba tặng hai Phấn đôi bông tai vàng y, Phấn giấu mang gởi chị bán vịt ngoài chợ, chị bán vịt lấy đeo đi đám cưới. Có người tòe loe, Phấn đòi lại, hai bên cãi nhau và giận luôn. Chị bán vịt không mua vịt của Phấn nữa, Phấn tức nói cái đồ nhỏ mọn, tiểu nhân...bác Ba nhờ Phấn bán dưa leo khổ qua, đưa tiền Phấn giữ giùm, nhờ Phấn mua rượu thuốc ông già đấm lưng...

Miệng đời cũng ác, gặp bác Ba đi ngang, hỏi vói : " hôm nay không ở nhà cho rau à?". Hai Phấn thì không ai nói kịp theo bước đi như chạy của chị.

Nhà Phấn ở ngoài vàm gần chợ, cách chòi giữa đồng hơn cây số. Chị ở với bà ngoại gần bảy mươi, cậu Út lưới cá, làm cỏ đốt đồng, cũng kiếm ăn qua ngày.

Chị Phấn già khằn so với tuổi, mà đâu có ai biết tuổi thật của chị, khi thì nói theo giấy tờ, khi thì nói tuổi mụ..cũng không rõ. Nhà chị có gien nói ít làm nhiều. Suốt cả ngày chỉ bấy nhiêu công việc, việc ai nấy làm. Ngoại đau khớp chân đi đứng chậm chạp mà cứ phải cà nhắc đi, không đi thì ai bán cá, thằng Út bán cá ai thèm mua. Con Phấn thì phải ở nhà nuôi heo, nấu cám nấu cơm, nuôi thêm bầy vịt nhà chừng ba chục con thôi, cũng hết ngày.

Ngoại sống như nhà tu, xuống tóc, mặc áo lam nhưng ít khi ăn chay, có gì ăn nấy. Ngoại nói ăn để mà sống chớ không phải sống để mà ăn. Câu nói đầy triết lý và có đẳng cấp, ai chỉ cho mà ngoại nói nghe hay vậy. Nhiều lúc Phấn thấy ngoại ít nói, nhưng hễ nói câu nào cũng như từ trong sách rút ra. Đó là ngoại không biết chữ, biết chữ chắc còn phải nói những câu ác chiến hơn nữa kìa. Phấn thầm phục ngoại mình, ngoại nói gì Phấn cũng không dám cãi.

Ở nhà quê hay chạy qua chạy lại, một câu nói ra là như muốn cho cả làng biết. Vậy mà nhà ngoại vẫn còn giữ điều bí mật. Chưa nghe ngoại nói gì về mẹ Phấn, sống chết ra sao và ở đâu. Chết phải có đám giỗ để mọi người tới mà ăn. Chưa nghe ngoại nói cha Phấn là ai, Phấn lấy họ của ngoại. Nếu tò mò theo giấy tờ thì hình như Phấn là con chớ không phải là cháu. Nhưng người ta có cách giải thích, khắc tuổi cha tuổi mẹ, thầy bói bắt phải kiếm người tuổi này, họ này...miễn là Phấn có giấy khai sinh, cha vô danh. Phấn đi học đến lớp chín, hết lớp ở trường làng, lớp mười phải lên huyện, Phấn nghỉ học.

Phấn trở thành gái già hồi nào không hay, nấu cơm ngon, kho cá khéo, ngoại vừa lòng là Phấn vui.

Ba con người độc thân sống với nhau cam chịu, không ai than thở. Tạm gọi là cuộc sống êm đềm ven sông, xóm nhỏ ấm tình người.

Cho tới khi căn chòi giữa đồng mọc lên, rau cũng mọc lên.

Hình như ngoại có biết điều gì đó, ngoại không ra ruộng ra chòi, vậy mà ngoại biết Phấn hay lui tới để xin rau.

Ngoại hay để ý canh chừng sao Phấn đi lâu quá, sao hay mặc áo mới. Ngoại không nói ra nhưng Phấn biết ngoại không muốn Phấn đi gặp ai đó ngoài chòi giữa đồng.

Đến mùa nước nổi, nước vào nhà cao đến năm tấc, căn chòi không ai ở, xiêu vẹo muốn sập. Giàn mướp giàn bầu leo rậm rịt, chỗ nào leo được thì leo để mà sống. Bác Ba Sào đi đâu mất, Phấn ngồi nhà với ngoại. Mùa nước nào cũng vậy. Nước nổi lại thấy vui hơn, cá tôm ở đâu về đầy đồng, rau trời xanh mướt ăn hoài không hết. Cậu Út kiếm khá, có vàng đeo ngón tay. Nước rút chòi cũng sập. Phấn kiếm mớ lá dừa, xin mấy cây tre nhờ cậu Út cất lại chòi như cũ.

Chòi giữa đồng không ai ở trở thành chòi chung. Mấy đứa trẻ chăn trâu vào đụt nắng trú mưa. Phấn cũng vào ngồi thừ ra vài giờ rồi về, chắc Phấn nhớ người nào đó. Ai cũng mừng thầm cho Phấn thoát được cuộc tình khập khiễng, thấy chòi không ai giữ thì lo sợ có kẻ xấu trốn vào ở, muốn giở chòi đi mà chưa biết làm sao.
Bỗng ngoại lâm bệnh, ngoại không ăn được, chỉ ôm bụng kêu đau dữ dội, đưa đi nhà thương thì mới biết nặng lắm rồi, ung thư cuối, bấy lâu ngoại đau mà giấu. Nếu có tiền và điều trị sớm thì có thể sống thêm vài năm...
Phấn mang ngoại về uống thuốc Nam cầm cự. Cậu Út đi đâu mất biệt ba ngày, Phấn lo cậu về không kịp.
Cậu không về một mình mà về với bác ba Sào. Ai dè bác Ba có quen thân với nhà Phấn, với cả mẹ Phấn nữa. Mọi việc sáng tỏ như ban ngày.

Số là, năm mười sáu tuổi mẹ Phấn đã mang bầu, để con ở nhà bà dì rồi đi mất, nghe nói theo gánh hát, không phải theo kép mà lại theo cô đào chánh, xin đi theo hầu hạ giặt giũ đấm bóp...rồi mẹ Phấn trở thành người hầu cho cả gánh hát một cách tự nguyện.

Mê gì mê lạ, nói không ai tin. Mẹ bỏ con không cần biết con sống chết ra sao, no đói thế nào. Mẹ Phấn coi đứa con Phấn là cục nợ của tên lưu manh nào đó chính bà cũng không biết rõ, mười sáu tuổi mà, ai có kinh nghiệm chuyện mang bầu đẻ chửa.

Có ai ngờ ma đưa lối quỷ dẫn đường, bà cặp với tên cướp trốn chạy vào rạp hát. Lúc ấy ở hậu trường không có ai, hắn năn nỉ và bà đã nhận hắn là chồng cũ, bà xin mọi người giúp đỡ hắn.

Người hầu của gánh hát có thêm người hầu, giống như trong truyện Hồng Lâu Mộng, người hầu có người hầu cấp dưới cho thêm phần cao sang của một danh gia vọng tộc.

Từ đó gánh hát có đủ thứ chuyện xảy ra. Không phải là chuyện mất cắp tiền bạc mà là mất cắp tình yêu. Vài ba cặp chửi nhau ghen tuông ầm ĩ cả ngày, không ai chịu nổi, một người phải ra đi, đó là mẹ Phấn. Bây giờ tên cướp chồng hờ mẹ Phấn trở thành người yêu của cô đào chính.

Mẹ Phấn ở nhờ nhà vợ bé ông chủ gánh hát, trở thành người giúp việc không tiền công. Rồi một trận ốm nặng đẩy bà ra khỏi nhà, bà lại ở nhờ chị bán nước mía, khỏe khỏe bà theo mấy người quen lên rừng đốn gỗ lậu, bà nấu cơm cho đám thợ, ngủ gốc cây gốc đá, lúc nào cũng lo sợ bị bắt. Rồi bị bắt thật. Người ta thấy bà chỉ nấu cơm nên tha.

Bà mất chỗ dựa, thôi thì ai thuê gì làm nấy, ra đứng đường hồi nào không hay. Tình cảnh vậy sao dám nhắn tin cho gia đình, đứa con còn quăng cho mẹ nuôi sao dám vác mặt về.

Rồi bà mắc bệnh nan y.

Lúc ở trại giam, tình cờ bà quen anh xe ôm chở người tù trốn trại nên bị bắt đưa vào đây. Ai ngờ khi hỏi thăm, biết anh này ở cùng quê, gốc là vậy nhưng anh này đã bỏ quê đi lâu rồi, bây giờ trở lại có khi không nhớ đường về. Bà than thở chuyện nhà, kể hết chuyện con gái, giờ chắc gần ba mươi mà chưa biết mặt, chắc chồng con cả bầy, nếu giờ gặp được con cháu rồi chết cũng sướng.

Anh xe ôm mấy lần dang dở, có con nhưng mấy bà vợ ôm con bỏ đi, bỗng dưng nghe chuyện đau thương chạnh lòng, nhớ vợ con mình, nên hứa sẽ trở về tìm con Phấn, coi nó như con ruột. Anh xe ôm gãy cánh giang hồ, suýt tù lâu năm, muốn có chỗ dựa tìm chút hơi ấm tình người.

Khi lâm vào bước đường cùng, người đồng cảnh dễ tương lân. Giữa hai bờ sống chết, người ta dễ trở thành bạn tốt của nhau.

Đó là bác Ba Sào trồng rau, chỉ cho không bán.

Lúc đầu bác về kiếm thăm Phấn, Phấn tưởng cha mình, thấy cha xơ xác quá, tưởng cha ở tù về hay trốn trại giam. Phấn bảo cha cất chòi ở, ăn nhiều chớ ở bao nhiêu, thời buổi này có nơi nương dựa là phước đức rồi.

Bà ngoại thấy người lạ, không niềm nở lắm, nghe kể thì bán tín bán nghi. Mấy chục năm trời bỏ xứ, con gái không ngó ngàng gì đến mẹ già con dại, nó còn tệ hơn con chó, chó không bỏ con. Bà không nhớ tới nữa, có lúc nó gởi về mấy chục ngàn đồng bạc với bộ quần áo con nít tám, chín tuổi mà con nó đã mười lăm tuổi rồi.
Bà ngoại cũng nghe người ta đồn đãi chuyện nọ kia, bà không muốn cháu bà lớn lên biết rõ về mẹ mình mà xấu hổ. Mà Phấn đâu còn là con nó nữa, Phấn là con gái bà, bà phải đứng ra làm khai sinh cho đứa nhỏ đi học. Thôi coi như mẹ Phấn đã chết.

Bà phải ráng lo tu hành, lo đứa cháu chưa chồng, xong xuôi bà vào chùa ở luôn, nghiệp của bà còn nặng lắm, muốn tu xuất gia mà có được đâu, vào chùa rồi thì sao làm ra tiền giúp con giúp cháu. Xóm làng này mà biết hết chuyện về mẹ Phấn chắc bà và Phấn sống không nổi. Chỉ có bà ngoại và cậu Út biết chuyện này, Phấn chỉ biết chút ít. Bác Ba là người quen cần giúp đỡ nhưng chưa biết thực hư ra sao, thận trọng vẫn hơn, con người khó hiểu lắm, biết lúc nào hay lúc đó, tốt đó rồi xấu đó, biết đâu mà lường.

Bà ngoại cắt nghĩa cái gì cũng có dây có nhợ, Phấn không hiểu hết nhưng tin chắc bà ngoại nói là phải đúng.

Thỉnh thoảng bác Ba có đi về thăm mẹ Phấn, yếu lắm, ở một trung tâm từ thiện. Mẹ Phấn không muốn người thân gặp mặt. Lần trước bác Ba nói đi có hơi lâu vì phải lo chôn cất mẹ Phấn, vừa về đến bến sông thì gặp cậu Út. Phấn mới rõ ngọn ngành.

Hôm sau ngoại mất, chưa tỉnh lại lần nào để nghe kể sự thật về con gái mình, thôi cũng may, cho ngoại đỡ khổ. Nhưng Phấn nghĩ, chết rồi thì cái gì ngoại cũng biết, ngoại sẽ hết giận khi gặp mẹ ở bên kia thế giới. Mẹ và bà không còn đơn độc nữa.

Bác Ba về chòi giữa đồng, tiếp tục sống như trước. Bác nói đã đi gặp bà vợ đầu có con trai trạc tuổi Phấn. Bác định xin cậu Út cất lại nhà chòi lớn hơn để coi rẫy, nhà ở thì phải đàng hoàng, an cư mới lạc nghiệp, nghiệp này tuy muộn màng nhưng có còn hơn không.

Bác Ba lúc này nói hơi nhiều. Bác nói vì theo lời yêu cầu của mẹ Phấn, bác phải giữ bí mật, bà mắc chứng bệnh ai cũng khinh miệt, sợ ảnh hưởng gia đình. Bà bỏ đi lâu rồi chắc ai cũng quên bà rồi. Bà biết bác Ba bơ vơ nên mới bảo bác về quê bà mà sống, thằng em út có nghề cá, có gì nhờ nó giúp đỡ nhưng đừng để lộ quá khứ, mẹ bà khó tính lắm.

Lần trở lại này bác Ba vui vì vợ con bác thấy bác khổ cũng thương bác chí thú làm ăn, già rồi giận hờn làm chi nữa, con trai cũng cần có cha bên cạnh, nó chưa vợ vì nghèo quá, cũng chạy xe ôm.

Bác sẽ kêu nó về đi lưới cá kiếm thêm với cậu Út, còn phải cưới vợ nữa chớ. Bác Ba nhìn Phấn cười cười nheo nheo con mắt. Cậu Út dường như hiểu bác muốn nói gì, cũng cười cười.

Cậu Út có hứa để cho bác Ba miếng đất đủ cất nhà rộng cho cả gia đình. Còn ruộng rẫy phải tự kiếm mua mà làm ăn, bác Ba giỏi lắm, làm gì cũng giỏi giàu lên mấy hồi.

Bây giờ hai nhà thành một, chạy qua chạy lại. Cả xóm thêm vui vì có thêm nhà mới đến ở. Căn chòi giữa đồng không lẻ loi hoang vắng, bác Ba trồng thêm rau xanh, vẫn cho không bán, nhiều nhỏi gì, có mấy đồng lẻ, cho để bà con tới lui, vui cửa vui nhà.

Bác Ba còn giữ rẫy giùm cho bà con xung quanh. Ai cũng nói có bác Ba, dân rẫy đỡ lo mất trộm lặt vặt, xin thì bác cho, còn lấy trộm thì bác nhéo tai không tha, đau lắm.

Lêdung

6/07_________________________________________________________

Nghe tiếng con cười.

Bà xoa xoa trên đỉnh đầu nghe bác sĩ chụp hình nói là bị hoá vôi. Xoa đầu lâu ngày thành thói quen. Dù khi đầu không căng nhức, bà vẫn cứ xoa, nếu không chẳng biết làm gì cho qua ngày tháng. Động đậy một tí tay chân cho máu huyết lưu thông. Sáng nay nhóc con ra khỏi nhà lặng lẽ rồi đóng cửa cái rầm, nằm trong phòng nghe dội trong lồng ngực. Bà lại xoa đầu. Nếu ngày xưa còn ở bển, ngoài giờ giấc đi làm, con cái ra khỏi nhà, dù đã lớn, cũng phải thông báo: con đi làm nhe mẹ. Hoặc: trưa nay con không về nhưng chiều tối có ăn cơm bình thường. Hoặc trưa nay con về với một đứa bạn, mẹ nấu nhiều chút nhe mẹ. Qua đây có gì xui khiến mà mấy cái lịch sự lễ phép đó không còn nữa. Thôi kệ. Mấy bà VN mới qua lấy làm lạ, hỏi thăm, mấy bà qua lâu nói vậy không chị ơi, tui hỏi nó mua nhà bao nhiêu nó còn không nói còn vặn vẹo, mẹ hỏi chi. Người già trở thành xa lạ ngay cả với con cái. Được con cái nhờ vả giữ con, nấu giùm nồi cơm, lặt giùm mớ rau là mừng húm. Đó không phải là bất hiếu, mà vì nó không muốn cha mẹ cực nhọc, nhưng nó đâu biết rằng người già ở đâu cũng vậy, muốn làm gì đó cho con cái trước khi trở thành vô dụng hoàn toàn. Sống lâu mới được già, bên này khác với bên kia. Bà biết, rất biết, nhưng mà sao... Bà cũng không theo xưa, câu nệ chuyện lễ phép bắt bẻ rắc rối...có lần nghe nói các quý bà xứ Huế ở VN khi con cái có lỗi thì phải quỳ xuống mà xin lỗi, lỗi của vợ cũng bắt cả vợ chồng cùng quỳ. Nói không ai tin...thời buổi này. Khó vậy mà chi, để trả công chín tháng, hay công mười tám năm. Bà nghĩ, thật quá đáng. Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình...để đâu rồi? Mấy bà già xưa ở không sinh tật. Các đứa con xưa cũnng rảnh quỳ chờ mẹ tha lỗi. Mà có gì đâu, chuyện nhỏ như hạt bụi. Nói lớn tiếng với mẹ chút vì sợ mẹ không nghe, sao bữa đó mẹ nghe rõ nói lớn làm mẹ giật mình, mẹ giận tưởng nạt nộ bà già, tội thành lớn. Bà già buồn vì cứ ăn rồi nằm. Thời gian qua mau, mới xếp mền dọn gối rồi lại dọn gối xếp mền. Ai cũng nói bà hên, được ở với con, thấy cũng đúng, bên này ít ai được sống chung với con. Người già bên này giỏi lắm, bảy tám mươi mà mạnh mẽ tháo vát chẳng khác gì thanh niên mới ra trường Đại học vừa đi làm chính, làm phụ, vừa học thêm vừa được mẹ dẫn đi coi mắt vợ. Còn bà thì vừa điếc vừa câm, lại không chịu học lái xe, đi đâu mà cần đến xe. Riết như con chim non trong lồng son, như tù nhân VIP không bị trói, không đánh đập... Nghĩ vậy chớ không dám nói ra, sợ con buồn, có lần nói chơi mẹ giống như ở tù thì nó nói, con cũng muốn vậy đó. Hết ý kiến. Thôi kệ, ở đâu cũng được bên này hay bên kia, miễn được gần con. Đọc báo, thấy các nhà nghiên cứu Giáo dục Mỹ, sang tận Trung Quốc tìm hiểu xem làm thế nào xây dựng được Ngôi nhà tứ đại đồng đường, ngũ đại đồng đường...

Qua xứ người, cái gì thấy hay thì mình học. Trước hết là học giữ gìn sức khỏe cho khỏi vô bệnh viện cấp cứu. Có chị nhõng nhẽo chút thấy hơi mệt, chồng đưa vào, hôm sau ra, tốn mười hai ngàn, may có bảo hiểm nên chỉ đóng hơn trăm thôi. Sau đến học cách ăn uống ngủ nghỉ cho đúng kiểu xứ người, học cách giao tiếp khác hẵn bên quê nhà, già rồi khó lắm, dù từ xưa ông bà mình có dạy: học ăn, học nói, học gói, học mở...cái gì cũng phải học...từ việc nhỏ xíu...Còn việc đối xử với con cái, lại là việc không nhỏ chút nào. Cũng đành. Con cái có cái khổ cái lo của nó, nói ra thì cũng không ai chia sẻ được, nói làm chi. Cha mẹ có cái khổ cái lo của người già, lo quá mức không lo nổi mà vẫn cứ lo. Như từ nghìn xưa, các bậc cha mẹ Việt Nam lo con cái đến hết đời mình thì thôi. Nước mắt cứ chảy xuôi...chảy xuôi.. Bà không ray rứt buồn nữa. Được sống cạnh con mình chẳng phải là hạnh phúc nhất đời sao? Nhiều bà già bên này chẳng đã ganh tỵ với bà sao? Được nghe tiếng con cười trong lòng nó sướng làm sao...như nắng hạn gặp được mưa rào...như nghe tiếng pháo nổ lúc giao thừa năm mới...như lần đầu nghe con biết bi bô gọi mẹ gọi cha...Niềm vui sướng này không có bán ngoài chợ, không thể mua bằng tiền mà bằng cảm xúc chất ngất của ruột thịt tình thâm. Nói sao cho hết. Có khi nghe tiếng con cười nắc nẻ giữa khuya, không biết cười cái gì...bà nằm trong phòng mình cũng thấy sướng, nhớ khi con còn bé xíu, cù vào gan bàn chân, nó cũng chòi đạp và cười nắc nẻ như thế...thật ấm lòng biết bao. Hạnh phúc cuộc đời thật giản dị, có khi không hiểu kịp niềm vui bỗng dâng trào vì sao. Mà cần chi tìm hiểu...giống như để thất lạc bức hình cũ kỷ niệm, bỗng tình cờ thấy nó trong cuốn sách cũ...thấy vui gì đâu, lại đem cất. Chắc rồi cũng bị thất lạc nữa. Chỉ nghe tiếng con cười, bà đã thấy mình nhẹ lòng, bà thấy mình vẫn còn may mắn lắm. Những chuyện thường ngày nhà ai mà không có. Thôi kệ, miễn được sống gần con, được nghe tiếng con cười, còn mong muốn gì hơn ...Mọi thứ giá trị trên đời, nói cho cùng, cũng chỉ thế thôi..

Lêdung.

BUỔI SÁNG BUỒN

Viết theo lời kể của chủ nhân Thung lũng hoa đào

Cơn mưa suốt đêm khuya vẫn còn dư âm tận sáu giờ sáng.

Trời đất âm thầm một màu xám hứa hẹn tận cả ngày. Phố phường đang nhộn nhịp bỗng chậm lại hẵn đi. Hôm nay là thứ sáu, coi như cuối tuần. Mọi khi ngày này đi tới đâu cũng vang tiếng cười vui, mặt đường cười, phố xá cười và xe cộ cũng cười.

Ngồi trên ban công, ông Sinh có thể quan sát cả con hẻm dài trước nhà và phiên chợ nhỏ.

Mưa đêm qua mát thật, ông thấy khỏe khoắn hẵn, nhìn mọi người đi qua lại cũng là niềm vui ít ỏi nhỏ bé của ông.

Nhà có hai vợ chồng già lúc nào cũng vắng vẻ im ắng như giữa đồng không mông quạnh. Bà vốn thích nói nhưng chỉ vì ông lỡ nói hớ một câu " bà nói nhiều làm rộn tôi quá ", bà giận, bà câm nín từ đó.

Người già trở thành trẻ con hay giận hờn như cơm bữa. Chuyện chẳng ra làm sao, nói nhỏ không nghe được cũng giận, nói to giật mình cũng giận.

Nhà chỉ có một mụn con gái, lại gả chồng xa, ông bà muốn ở gần con nhưng còn lưỡng lự.

Ở cuối hẻm có ngôi Nhà nguyện nhỏ, sau buổi cầu kinh mọi người ở lại ghé qua nhà ông bà, uống nước trò chuyện cả giờ rồi mới về nhà. Nhờ vậy mà không gian buồn thiu của ông bà được khua động lên đôi chút.
Có nhiều chuyện kể nghe não lòng.

Cái nhà bà Khánh, theo con đi Mỹ, có sáu đứa con, trai có gái có, vậy mà phải về ở với đứa cháu họ xa. Bà giấu không dám nói nhưng có người đi chợ, gặp đứa cháu hỏi thăm, nó than thở giùm bà.
Ông Phê là thầy giáo hưu cũng theo con, không hiểu sao lại vào Viện dưỡng lão, rồi mất luôn ở đó. Con cái cũng không báo tin về quê, tình cờ có người cám cảnh nhắn về làm lễ cầu siêu. Người già chết thì ở đâu cũng chết, nhưng chết nơi đất khách quê người không giọt nước mắt tiễn đưa thì tủi thân lắm.
Lại thêm một chuyện nặng nề hơn làm ông buồn suốt cả buổi sáng nay.

Bà Thu là giáo viên tiểu học có ba con, góa chồng từ năm bốn mươi tuổi, đồng lương không đủ sống bà nghỉ dạy ra buôn bán chợ trời.

Chợ dẹp, vốn liếng cũng tiêu tan, một mình nuôi ba con lao đao lận đận. Bà xoay sở đủ cách, có lúc bà phải đi giúp việc nhà ông nha sĩ, chăm sóc ông bố tâm thần nhẹ. Bà được trả thêm một chút tiền, ăn thì không phải tốn, nhà cửa không phải lo, con trai lớn dạy kèm thêm, thế cũng đủ cho mấy mẹ con.

Từ từ chúng lớn lên, ăn học cũng khá, biết tự lo.

Sáu năm sau khi chồng chết, bà Thu ở nhà bán tiệm tạp hoá nhỏ. Con trai lớn và con gái lấy chồng lấy vợ và xuất cảnh theo diện đoàn tụ. Chúng từ từ gởi tiền cho bà buôn bán, mở rộng cửa hàng làm đại lý bia nước ngọt, phất lên rất nhanh. Bà cưới vợ cho con trai và xây nhà tầng.

Sau khi chồng chết gần hai mươi năm, bà đã làm được nhiều việc lớn : dựng vợ gả chồng cho con, xây nhà, còn có vốn để buôn bán ngày càng khấm khá.

Phần con út xong, bà tính chuyện sang Mỹ nuôi cháu.

Đã qua rồi thời khổ, đời bà bắt đầu gặp vận may. Một người phụ nữ luống tuổi cô đơn như bà...cũng được xuất ngoại.

Ngày bà theo con gái lên phi trường, bà thuê chiếc xe bốn mươi lăm chỗ ngồi để cả xóm được đi Saigon chơi. Ai cũng mừng cho bà may mắn hạnh phúc cuối đời.

Trời cao có mắt, không phụ người hiền. Bà ra đi lòng hớn hở và nghĩ mình còn sức khỏe, nuôi cháu lớn lớn một chút sẽ xin đi giữ trẻ, rửa chén...để có tiền riêng về giúp con trai út và bà con họ hàng.

Vừa qua Mỹ bà có việc làm ngay, giữ cháu nội và lau dọn giặt giũ nhà con trai, quần quật suốt ngày không nghỉ trưa. Có lần bà bị cảm sốt cao, con dâu nhắn con gái qua rước bà về, ở đây sợ lây cho đứa bé mới sinh, chừng nào khỏi bệnh thì trở lại làm tiếp.

Buồn quá, mẹ ốm mà con trai không hỏi thăm mẹ một câu, coi mẹ như đầy tớ, ốm thì cho nghỉ việc. May mà bà còn đứa có gái để an ủi.

Bà Thu cũng mau lại sức, chỉ mấy bữa bà đã ngồi dậy nấu cơm dọn dẹp. Bà không trở về con trai nữa. Con dâu có phần hối tiếc người giúp việc đắc lực tin cậy, gọi điện mời bà trở về nhưng bà nín thinh. Bà thấm thía thân phận ăn nhờ ở đậu nhà con trai, chỉ ở với con gái thôi, có gì than thở cũng dễ.

Cháu ngoại nhỏ bắt đầu đi mẫu giáo. Nó không quen ẵm bồng ôm ấp. Bà lại thương cháu thích ôm cháu vào lòng, nó giẫy ra. Mẹ cha nó cũng không muốn bà ngoại gần gũi với cháu.

Con gái gần đây cũng ít nói chuyện với bà. Chồng nó là Tàu lai, sinh đẻ ở ViệtNam, trước cũng vui vẻ, cũng hiếu thảo gởi tiền về đều đều cho bà có vốn làm ăn buôn bán và có tiền xây nhà. Sao bây giờ nó trở nên nghiêm nghị, tiền bạc chặt chẽ lắm, có lần cãi nhau với anh vợ, không hiểu là chuyện gì, mà lạnh nhạt lây luôn qua bà má vợ.

Mỗi ngày bà chỉ có mỗi công việc là nghe chuông reng ngoài cổng chạy ra mở cửa.

Bà không hề bước ra khỏi nhà, mà bước ra khỏi nhà để làm chi. Tivi, băng đĩa nhạc, phim ảnh, dụng cụ tập thể dục..đều có đủ trong nhà, chỉ thiếu hình bóng và tiếng nói một con người.
Reng..reng..cửa mở thật nhanh.

Reng..reng..xe vào thật nhanh, không ai có thì giờ lên xuống mở cửa.

Vào nhà xong là họ chui vào phòng riêng, không ai nói bà câu nào cho ra câu. Họ làm khác chỗ, và khác giờ nên số lần đóng mở nhiều hơn, nhưng có vất vả gì chuyện đóng mở cửa đâu.

Bà nấu cơm ăn một mình. Thức ăn mua để sẵn cả tháng, chỉ cần nhấn nút vài cái là xong. Bỗng dưng tay chân thừa thãi, muổn làm gì cũng không có việc mà làm.

Chỉ còn việc đóng và mở cửa thôi. Bà phải cố gắng để làm tốt

Đóng mở cửa có gì khó mà phải cố gắng? Có, phải thật thính tai phân biệt nghe ngóng tiếng xe chạy vào cổng, chực chờ sẵn để mở chớ không đợi tiếng reng reng. Lòng bà thì muốn vậy, nhưng không hiểu sao bà chưa lần nào túc trực sẵn được, cũng phải đợi reng reng.

Trước đây bà có niềm vui sùng kính Chúa, mỗi ngày cầu nguyện không biết bao lần. Ngày nào bà cũng đi lễ. Lắng nghe tiếng chuông nhà thờ mà lòng bà rộn ràng như nghe tiếng gọi thiêng liêng cứu rỗi linh hồn. Bà thức trước tiếng chuông cả giờ, rồi ngồi đó hồi hộp đợi tiếng chuông. Không biết ai truyền tụng bốn câu thơ này, bà có biết thơ phú gì đâu, nhưng nghe thấm tình lắm :

Đúng ngọ là giờ chuông ngọ đổ
Là giờ chuông ngọ đổ chơi vơi
Con nghe chuông đổ rồi con khóc
Cứu rỗi linh hồn con Chúa ơi !
Chỉ hai câu cuối là hợp với tâm trạng bà.
Bà chỉ hiểu giản dị : con khóc Chúa ơn, cứu rỗi hồn con Chúa ơi.

Có những lúc bà muốn nói ra, muốn trải lòng mà không biết tâm sự cùng ai. Bà không có bạn. Và từ đó, nửa bài thơ trở thành bạn của bà, bà đọc nhỏ nhỏ cho mình bà nghe. Bà không cần biết tác giả là nhà thơ Nguyễn Bính và bài thơ nói gì.

Gần đây sao bà thấy hình như mình già thật rồi. Bà không còn ham muốn gì nữa, ăn ngủ là phải ăn cho cái bụng đừng đói đừng đau, phải ngủ cho con mắt nghỉ ngơi đỡ mỏi. Nói cho cùng con người cũng như cái máy, chạy hoài cũng phải nghỉ, vậy thôi.

Bà mang tiếng đi nước ngoài, lại là nước Mỹ giàu có văn minh, mà có khác gì người ở tận xứ cùng trời cuối đất Việtnam nước ngập mặn muỗi mòng đâu. Bà chỉ đi được hai nơi là từ nhà con trai qua nhà con gái.

Mặc thì chỉ có vài bộ đồ thay đổi. Ăn thì chỉ thịt khó tiêu mặn chát. Cạn nước thịt thì bà lại cho thêm nước lả vào, ăn hoài mà không hết thịt trong nồi. Con gái cũng không biết mẹ ăn nhiều ăn ít.

Trước đây, bà bận bịu tối ngày rồi chạy qua hàng xóm nói chuyện vui lắm. Tối nằm xuống là ngủ một giấc tới sáng. Bây giờ không có đêm nào bà ngủ thẳng giấc, sáng dậy thấy bần thần khó chịu.

Lúc nào bà cũng chờ nghe tiếng reng reng. Tiếng chuông cửa hay tiếng chuông nhà thờ. Cũng là tiếng chuông réo gọi bà. Lần hồi tiếng reng reng trở thành nỗi ám ảnh của bà đi cả vào giấc ngủ. Nhiều đêm đang ngủ, bà bật ngồi dậy, mơ màng nghe tiếng chuông reng reng.

Khổ nỗi, đêm thì nghe rất rõ reng reng mà ngày thì cứ ù ù ngang tai, khi có khi không.

Và có lần bà bị con rể nói nặng :
- Bộ điếc sao, reng reng cả chục tiếng mà không ra mở cửa.
Bà giả bộ điếc thật, coi như không nghe con rể mắng.

Bà vào phòng đóng cửa nằm mà giận cái lỗ tai mình, bộ nó muốn phản mình, nó muốn hại mình sao chớ.

Già, cái gì cũng dở.
Già, lại còn hay hờn giận vu vơ, tủi thân tủi phận nhiều lúc vô duyên lãng xẹt.
Cháu nó không thích bà ẵm bồng thì bà đừng đụng tới nó. Tiếng chuông mà không nghe thì lần sao phải chăm chú hơn, canh chừng giờ gần về thì ra cổng ngồi chờ sẵn.

Ủa, mà mình giữ nhà nghe chuông như vầy, sao giống con tôtô nhà này quá. Chó thính tai lắm và cũng chạy ra rất nhanh, nhanh hơn bà nên nó thường được chủ ôm vào lòng hôn hít, cho ăn sôcôla, vuốt ve nựng nịu bằng những lời âu yếm như với người.

- Tôtô ngoan quá, tôtô có nhớ bố không, tôtô đã ăn no chưa, đã tắm chưa.
Có lần bà buột miệng :
- Tôtô sướng hơn má, được cưng, được trò chuyện ngọt ngào..má thua cả con chó.
Chàng rể quý nghe được. Hôm đó không biết bực tức thế nào mà chàng rể túm ngay câu nói, hỏi mẹ vợ:
- Má nói má thua con chó là ý má trách tụi con đối xử với má không tốt phải không? Tụi con đi làm về mệt lắm, ở xưỡng thì bị chủ chửi mắng, về nhà bị má chê trách. Biết làm sao cho vừa lòng mọi người. Má ở đây không được thì còn chỗ bên anh Hai, má qua bển ở đi.
- Má không ở bên anh Hai được nữa, con à.
- Vậy má muốn về thằng Út không? Thì đưa má về liền, về ngay bây giờ, má khỏi trách ai hết.
Bà Thu biết khó sống ở đây được nữa rồi, bà nói :
- Ừ, thôi cho má về cũng được.
Tưởng giận nói lẩy, ai ngờ nó làm thật.

Lập tức, bằng cơn giận có đẳng cấp chưa từng thấy, bà Thu được đưa ra sân bay ngay chiều hôm đó. Bà không kịp từ giã con trai con gái.

Chàng rể đi cùng mẹ vợ như dẫn độ phạm nhân, mặt hầm hầm không nói lời nào. Cũng may nó đưa bà về cho vợ khỏi trách, chớ không vứt bỏ bà ở sân bay với chiếc vé cầm tay.
Vừa tới trước cửa nhà ở Vĩnhlong, chàng rể vội vàng quay lưng ra khỏi nhà để về Saigon ngay, dù lúc ấy đã hơn mười giờ khuya. Xe đang chờ sẵn bên ngoài.

Bà về, lối xóm chạy mừng, bà cũng bình thản không để lộ mặt buồn, bà nói về vội quá không có quà, hẹn ngày mai ra siêu thị muốn gì cũng có.

Lối xóm mừng, con trai và con dâu không mừng.

Ngay hôm sau, con trai hỏi mẹ về làm gì, sao không ở luôn bên đó.

Rồi bằng giọng hằn học, thằng con nói tiếp :

- Má về đây vì má tiếc cái nhà này phải không?
Sao lúc trước má nói cho con ?
Bà ôn tồn mong con thông cảm :
- Má về ở luôn đây, ở bên kia không hợp khí hậu, thức ăn cũng không ăn được.
Thằng con vẫn chưa chịu buông tha:
- Má về thì làm gì mà sống, hai người bên kia không nuôi được má sao ?
Bà tưởng phải nói cho con yên tâm :
- Má còn đi làm thuê được mà.
Thằng con vẫn thắc mắc :
- Họ đuổi má về mà không cho má tiền à ?

Bà thấy thằng con tra hỏi đủ thứ, bà bực mình bỏ vào phòng, nghĩ: nhà mình mình về ở, nó có ý không muốn cho là sao ?

Mấy ngày sau bà đi Nhà thờ, nghe mọi người xì xào bàn tán thằng con bà tính bán nhà lấy tiền mua đất cát gì đó, bà về thì tờ ủy quyền không giá trị nữa. Thằng con không bán được nhà, nhận tiền đặt cọc rồi. Chưa biết tính sao đây.

Bà đi thăm họ hàng, thăm mồ mả ông bà như tạ tội bỏ nhà ra đi giờ sám hối quay về.

Con trai không nhắc lại chuyện trở về, cũng không hỏi han mẹ sống bên ấy thế nào. Hai người con bên kia cũng bặt tin, khác hẵn trước đây.

Hồi đi Mỹ, bà để hết cho con trai trông coi cửa tiệm. Bốn tháng sau bà về, hàng hóa chỉ còn lèo tèo, vì bán ra mà không mua vào

Bà hỏi vay thêm tiền, xin làm đại lý bia nước ngọt như cũ. Khi mọi việc gần xong xuôi thì thằng con cản trở.

Nó nói bà già rồi, mọi thứ phải để nó đứng tên. Bên này chỉ có một mẹ một con, sợ gì mà không cho con đứng tên.

Bà luôn nghĩ bà có ba con, khi bà chết cũng phải chia đều, dù chúng có đối xử thế nào. Hơn nữa căn nhà này cũng có hai đứa kia góp tiền xây dựng.

Hai mẹ con cứ hục hặc , cứ như mặt trời mặt trăng. Giấy phép kinh doanh vẫn chưa có.

Một lần bà đi ra ngoài, thấy mưa lâm râm bà vội trở vào phòng đóng cửa lạ, không ai biết bà đang có mặt ở nhà. Bà nghe rõ tiếng hai người bàn bạc.
Con trai bà cằn nhằn :
- Không biết về làm chi, ở bển thì ở luôn đi, lộn xộn rắc rối quá.
- Anh cứ mặt sưng mày sỉa, làm má khó chịu là má đi chứ gì.
- Ừ, nhưng má trở về bển, ai rước má. Từ hôm má về có ai hỏi thăm đâu, tiền bạc cũng không thấy nữa. Chẳng lẽ má lại đi ở đợ, ai thèm mướn bà già, mà thiên hạ còn cười chê con cái.
- Em tính vầy, để em bảo ba má em bán nhà, qua đây ở với tụi mình, thế nào mình được nửa tiền nhà, ba má khỏi lo tiền ăn. Má anh ở chung không được phải đi thôi.
- Trời, em tính sao giỏi quá, vậy mà anh tính không ra. Ừ, phải rồi, cho má về bên cù lao ở với cậu Năm.

Cả hai vợ chồng cười ngặt nghẽo, bà thở không được, bật ra tiếng gằn giọng. Hai vợ chồng biết bà về, bỏ đi luôn tới tối.

Bà không hiều sao chúng bất hiếu dữ vậy. Nhà bà mà chúng muốn đuổi bà đi.

Biết đi đâu ?

Về với cậu Năm sao được ? Để cậu biết hết chuyện con bất hiếu của nhà bà, còn mặt mũi nào nữa ? Bà không còn mẹ già để có cớ về quê phụng dưỡng mẹ.

Biết về đâu ?

Có lần bà nghe mấy bà bên Nhà thờ kể chuyện ở Nhật vào cái thời xửa thời xưa đói kém quá, người ta khôn g nên sống lâu.

Hễ bảy mươi là răng cửa phải rụng để ăn ít đi, để chừa cho con cháu. Ai chưa rụng răng thì con nít đọc bài vè rêu rao khắp làng, có bà xấu hổ vì chưa rụng răng, phải lấy đá ghè răng rồi để miệng đầy máu đi khắp làng, cho mọi người thấy răng mình không còn nguyên.

Nhà không được có hơn ba thế hệ sống chung, nếu có đứa chắt ra đời thì ông bà cố phải ra đi sớm hơn.

Đến bảy mươi tuổi phải ra đi.

Ra đi đâu ? Con cõng cha mẹ đi qua ba ngọn núi rồi đặt cha mẹ ngồi trên tảng đá ở bãi tha ma đầy xương trắng và chờ chết.

Bà ước gì bây giờ cũng có tục chết như vậy, bà tới tuổi chết rồi. Chết theo tập tục vẫn tốt hơn tự tử mà chết.

Trước đây bà đi lễ cầu xin khỏe mạnh sống lâu, giờ thì ngược lại, bà cầu cho chết thật nhanh cái rầm là tắt thở.

Bà không chết mà thằng con trai đột ngột ngã lăn ra chết, mới ngộ chớ, nói không ai tin.

Buổi chiều sắp tới giờ mở quay xổ số, đứa bé bán vé số chỉ còn ba tờ đến nài nỉ thằng con mua giùm. Thằng con định mua nhưng không có sẵn tiền, chạy vào nhà lấy. Có anh xe ôm đang ngồi chờ khách thấy đứa nhỏ đợi lâu, rút tiền ra mua. Một giờ sau ba tờ trúng độc đắc.Thằng con tiếc ngẩn ngơ rồi đột nhiên phát lên cười to lên, cười sặc sụa điên dại và bất ngờ gục xuống chết.

Bà mẹ kêu trời. Sao không để bà chết giùm con trai, bà đang muốn chết quá mà.

Thằng con chết thì mọi dự tính của hai vợ chồng nó tiêu tan.

Đứa con dâu về nhà cha mẹ, nó không con cái gì, chắc về nhà dễ lấy chồng hơn.

Bà Thu mời vợ chồng em trai lên ở chung nhưng cậu em chỉ để con gái hai mươi tuổi lên ở và học may. Bà có người bầu bạn tuổi già.

Ông bà Sinh có thêm kinh nghiệm về con cái, thấy mình vẫn còn may mắn, còn đủ vợ đủ chồng, người già có đôi vẫn hơn. Ở đây bạn bè quây quần trò chuyện mỗi ngày, thiên đàng địa ngục ở trong Thánh kinh chắc cũng không khác gì chuyện đời nay.

Sống nhờ người không dễ chút nào, cả với con cái cũng vậy.

Lêdung.

* Nói thêm:

Anh Mười kể cho tôi nghe đời khổ của một bà giáo với các ý chính:
- có ba con, hai con đầu ở Mỹ, có gởi tiền về giúp mẹ buôn bán
- xây nhà, cưới vợ cho con trai út, bà đi Mỹ nuôi cháu. Ở với con trai không được, sang ở với con gái, không làm gì, chỉ chờ chuông mở cửa, bà nói bà thua cả con chó, chàng rể tức giận đưa bà về quê lập tức
- vợ chồng con trai âm mưu chiếm nhà, đuổi bà đi. Con trai chết bất ngờ vì mua hụt vé số độc đắc
Tôi có gởi anh Mười đọc, anh nói : sao tôi chỉ kể chút mà cô viết đủ thứ nhiều nhiều..giỏi giỏi. Tôi nói : tại em nhiều chuyện mà. Anh nói : kỳ tới rảnh sẽ kể nhiều chuyện cho mà viết, chuyện có thiệt nghen. Nỗi khổ người già kể hoài không hết.

* Câu chuyện xảy ra những năm 2000, nên mới có việc bấm chuông mở cửa. Giờ thì không, đóng mở được điều khiển từ xa.

_______________________________________________________________

MÁ ƠI ! ĐỪNG ĐÁNH CON ĐAU

Chuyện dường như có mình trong đó. Tôi viết.

Nhà Húng ở hẻm sâu, đi mỏi chân hai lần nghỉ mới đến. Nhà chỉ có ba má và năm đứa em. Húng là con đầu, năm nay mười hai tuổi học lớp sáu, học dở quá chắc phải bị ở lại lớp.
Má nói:
- Bài dài có hai lóng tay mà viết sai mười hai lỗi chính tả thì ở nhà cho rồi. Ở nhà phụ khiêng gạch làm hồ mỗi ngày cũng được hai chục, có lý hơn. Không làm thầy thì làm thợ, không làm ông thì làm thằng, có chết đâu.
Húng cãi lại:
- Bộ má nói viết sai chính tả là ở nhà là ở nhà à, vậy chớ cái ông nào hồi xưa viết sai chính tả tên con đó, có ở nhà không. Ai đời tên là Hùng mà viết Húng, có cái dấu sắc dấu huyền mà cũng không phân biệt, ổng còn ẹt hơn con nữa đó nghen.
- Thì má xin lỗi giùm cho ổng rồi, chỉ tại ba con bữa đó xỉn quá không để ý cái dấu sắc.
- Nhờ vậy mà tên được tụi bạn đổi thành Húng nhũi, Húng cây, Húng quế...toàn là rau thơm, má thử coi có cái gì đi kèm với Húng mà hay hơn không.
Má nói:
- Thằng này nói dai quá, có cái tên mà nói hoài.
Húng nói với:
- Cũng tại cái tên mà con học không khá nổi. Tên Húng này chỉ đi khiêng gạch như má nói thôi. Báo còn đăng tin mấy cái tên như Nghĩa Trang, Sầu Mộng...cũng không kiếm được việc làm nói gì tên Trịnh Hũ Húng, gọi đã kỳ, viết ra còn kỳ hơn.
Má cãi không lại, mắc cười đành nói lảng:
- Nói hay quá không ai nói lại, vậy ráng học hay học giỏi như nói đi. Thôi đi dọn cơm, mấy em đói rồi.
Húng là con trai lớn nhanh nhẹn giỏi giang má nhờ lắm nhưng cũng có khi Húng tức má lắm. Má mà giận lên thì sập nhà sập cửa, trước tiên là má hỏi thăm mấy cái mông của Húng, của con Hiền, con Lành, thằng Mạnh. Có lần Mạnh tám tuổi bị mời phụ huynh vì tội đánh bạn, biết thế nào cũng ăn đòn nên mặc sẵn ba quần để bị đánh ít đau. Để dạy con, má dùng roi vọt, "thương cho roi cho vọt" là câu nói cửa miệng của má, mấy anh em Húng phải hi sinh cái mông để má trút cơn.
Má đánh con nhà nghề chuyên nghiệp đến nỗi mua sẵn một bó roi mây. Roi mây nhỏ bằng cây đũa đánh mới đau mà không gây hậu quả thương tật. Có lần thằng Mạnh giấu mất bó roi, má mua bó khác gởi chú Sáu ở sát bên nhà. Chú Sáu cũng khoái đánh con để hả giận cuộc đời đen bạc như má.
Đời má đen bạc vì có chồng bán vé số hoài không khá lên nổi. Má phải chạy rong ngoài đường, da mặt cháy nắng như cá lóc nướng trui. Má đi bỏ mối bánh kẹo cho căn tin các trường học. Từ quận một qua quận ba đến quận mười, mỗi ngày má đi vòng hết Saigon hai lần sáng chiều, việc nhà đã có ba vì ba làm ở gần nhà, ba bán vé số ngoài đầu hẻm.
Má đi hoài nên về tới nhà là nổi cơn tam bành, nhà đầy rác, chén bát chưa rửa, chưa nấu cơm. Thằng Mạnh chạy không kịp, tội của nó là để quần áo bừa bãi không xếp gọn, phải nằm dài ra mà chưa mặc thêm quần, ba về không dám can vì má đang giận mà can là như đổ dầu vào lửa.
Ba phải đè nó nằm cho ngay thẳng chỉ đủ đưa cái mông lên để má nện một roi là cùng, còn giẫy giụa là thêm vài roi nữa. Mạnh ré lên:
- Trời đất ơi, vợ chồng nhà này xúm nhau đánh con.
Má mắc cười quá, chỉ để roi trên mông nó, hẹn giờ mới cho ngồi dậy.
Húng đi học buổi chiều, chín giờ sáng vừa nấu cơm vừa học bài, ăn cơm xong đi học là vừa.
Má sai bảo gì thì Húng làm đúng như vậy. Húng thương má cực quá, thương cả nhà đông anh em. Nếu không có mấy cô dì chú bác giúp đỡ, nhà Húng không có đủ cơm mà ăn chớ đừng nói học hành. Dòng họ nội ngoại Húng đều đông người, xúm nhau mà chia sẻ đỡ đần cho con cháu lớn lên, rồi đứa lớn lo cho đứa nhỏ từ từ xong hết.
Má Húng giỏi xoay sở, rất thương con nhưng má thương con theo kiểu má. Má không đời nào nói ngọt, cực như trâu nói ngọt sao nổi. Má nói có lần má chạy xe ngoài đường thấy con chó nằm ngủ phễnh bụng ra ngay mé đường, mặc người ta xe cộ qua lại vẫn ngủ ngon lành, má ước gì má được như nó.
Húng nghe má nói càng thương má hơn.
Trong nhà má hay tâm sự với Húng nhưng má cũng chưa tha Húng trận đòn nên thân nào. Má cưng Út lớn và Út nhỏ vì má gởi cho ngoại, má không chăm sóc chúng được. Nhà còn lại bốn đứa má nuôi trầy trật lắm rồi. Hai đứa út sinh đôi bà ngoại cưng lắm, ngoại chỉ khoái mấy đứa cháu nhỏ dễ nghe lời, chừng mười tuổi trở lên là cứng đầu khó bảo thấy ghét rồi.
Ba Húng thì trái ngược với má. Ba bán vé số mỗi ngày kiếm được tiền gạo, trả tiền điện nước. Thỉnh thoảng ba được khách trúng số lì xì mấy đứa nhỏ, không nhiều cao lắm lắm là năm mươi ngàn. Ba cũng thiệt thà mang về nói lì xì mấy đứa nhỏ, má lấy hết. Ba nói má cũng là mấy đứa nhỏ của ba.
Ba thiệt thà quá nên không phát triển nghề vé số chỉ suốt đời chỉ gắn bó với cái bàn nhỏ xíu. Bán lâu năm như ba, có người thành chủ thầu, xây nhà lầu. Má nói ba mầy không có tao thì tụi bây đến cám cũng không có mà ăn. Ba chỉ cười. Coi vậy chớ ít khi ba má cãi nhau, ba chịu nhịn thì má sao cãi được. Có lần, nhịn quá hết chịu nổi ba phải tự an ủi :
- Thôi, trời không chịu đất, đất phải chịu trời.
Một lần nhà Húng có chuyện.
Số là, ba có tật hay quên. Ba mới nhận hàng về đầy bàn chưa bán được tờ nào, thường buổi sáng khách chưa mua, chỉ bỏ mối cho mấy đứa đi bán dạo. Má khi đi bán, dặn ba nấu cho má thêm nồi cháo cho má ăn đổi bữa với trứng muối. Nấu cháo là phải ngồi canh sợ cháo sôi trào. Ba phải đi ra đi vào, gởi vé số cho chị Hai bán chè, ai dè chị Hai mang chè vào nhà cho khách, vậy là cả bàn vé số bay mất sạch trơn. Lần này thì sạt nghiệp thiệt rồi.
Má nổi cơn giông tố, đại hồng thủy, động đất sóng thần, cuốn trôi chồng và cả các con. Đã đời rồi đi luôn một mạch qua ngoại nói không thèm về nữa, cho luôn bốn đứa con ba nuôi mà nhờ. Ba chỉ biết đi lượm bọc nylon không làm gì được hết.
Húng thương ba nhưng biết làm sao đây, má đương giận thì để má giận, vài ba bữa má nguôi nguôi thì ba qua rước má về.
Ba không rước má, bảo Húng đưa thư, má về thì ba đi rồi. Ba xuống chú Năm đi ghe chở gạo lên Thành phố rồi chở phân bón về An Giang.
Ba nói ba không làm gì nên thân, chỉ biết đi làm thuê ở đợ, rồi ba sẽ gởi hết tiền công về cho má giống như hồi ba còn bán vé số, má không được cho đứa nào nghỉ học, phần Húng thì phải bớt xem phim, ráng học để lên lớp, ở nhà giúp má chăm sóc các em học bài tắm rửa.
Nhà tan cửa nát, đôi ngả chia ly.
Nhà hết nấu nướng, tất cả đều ra quán cơm đầu đường, má không còn ai để cự nự, má ở nhà nhiều hơn, dọn dẹp nhà cửa, đưa rước các con như hồi chưa bỏ kẹo bánh căn tin. Không hiểu má nghĩ gì nữa.
Một bữa Húng đi học về trời mưa, quần áo phơi hồi trưa chưa lấy vào ướt hết. Má đã về, bảo Húng thay đồ rồi lên nằm đây. Má nhịp nhịp cây roi, má kể:
- Ba mầy đã bỏ đi, má mầy phải làm thân trâu ngựa, đã dặn đi dặn lại mùa này là mùa mưa, trước khi đi học phải lấy quần áo vô nhà, chưa khô cũng lấy để đó, bây giờ ướt sạch hết rồi mai lấy gì mặc đây.
Húng biết má mới nói lời mở đầu chào hàng, còn tranh thủ xin xỏ được.
- Má nói con phải đi học đúng giờ, lúc con đi thấy trời nắng lắm, đồ chưa khô. Tại thằng Mạnh thay đồ chậm quá, tại con Hiền con Lành chạy đi trước để khỏi đóng cửa...
- Còn gì nữa không nói hết đi. Hiền Lành Mạnh đâu ra đây nằm xuống. Má bây bữa nay cho tụi bây ăn bánh tét nhưn mây khỏi ăn cơm, con cái gì.. muốn má tụi bây bỏ đi nữa không.
Má nhịp nhịp cây roi. Hùng sợ nhất cây roi nhịp nhịp, thà đánh đại mấy roi cho rồi, nhịp nhịp thấy ớn lắm. Má kể tiếp :
- Thằng Húng tội không lấy đồ vô, chịu mấy roi? Hiền Lành là con gái mà không nhắc anh, còn trốn việc khoá cửa, tội nữa là con gái mà để anh hai nấu cơm hoài, mỗi đứa cách nhau có một tuổi, xúm lại mà làm...chịu mấy roi ? Thằng Mạnh chỉ việc thay đồ lẹ để đi học với anh mà sao thay chậm để anh quên lấy đồ vô...mấy roi?
Mấy đứa nói nhỏ nhỏ: không chịu roi nào hết, má cứ nhắc tội cũ tội mới cộng lại, đít nào mà chịu nổi.
Húng thấy mình phải cò kè nói lý lẽ với má:
- Má tha cho anh em con lần này đi, tụi con hứa không dám làm má buồn nữa. Có gì má nói, tụi con nghe má, má đánh mỏi tay má, má đi tối ngày má mỏi tay rồi. Tụi con thương má lắm má ơi.
Má biết thằng Húng này mồm miệng dẻo ngọt, là con trai lớn biết thương em thương má nhưng lệnh đã đánh đòn thì phải đánh đòn. Không có ba ở nhà thì má phải làm gà trống cọp đực dạy con, coi thử có dạy được không.
Húng nói tiếp:
- Má tha mấy anh em con đi má, để tụi con còn ăn cơm học bài.
- Tha đâu có dễ vậy. Bây thấy ngày xưa trong "Nhị thập tứ hiếu" con trai lớn bốn năm chục tuổi mà còn nằm cho cha đánh, một hôm cha đánh con khóc thì cha hỏi sao trước không khóc mà giờ khóc, con trai nói khóc vì cha đánh không đau như trước nữa, vậy là cha già yếu rồi nên khóc thương cha già, không còn sống với cha bao lâu nữa...Thấy chưa, con có hiếu đâu sợ mẹ cha đánh đòn.
Húng nghe má kể dông dài là má nguôi giận rồi, có hi vọng được tha nhưng lại tức tức.
Hiếu gì mà hiếu kỳ cục vậy, con già rồi, bốn năm chục tuổi chắc có cháu nội ngoại rồi mà còn ăn đòn không sợ con cháu cười. Còn ông cha sao sung quá, ỷ đẻ con ra rồi muốn đánh lúc nào là đánh sao? Bây giờ ông này còn chắc bị tội xúc phạm thân thể, xâm phạm quyền con cái, thế nào cũng bị phạt.
Má nói cho đã rồi bỏ vào giường nằm, gác tay trên trán thấy mình nóng quá cũng tội nghiệp con, nhà người ta có người giúp việc, mấy đứa con nít đâu phải bị đòn như vầy, nhưng chưa tha liền được, chờ chút nữa.
Lát sau, Hùng khều nhẹ mấy em ngồi dậy vào trong tắm rửa, xúc mỗi đứa tô cơm má nấu. Đang ăn cơm má không bao giờ đánh. Trời đánh còn tránh bữa ăn.
Vậy là xong bữa tối sum họp gia đình, thoát được trận đòn ai cũng nhẹ re.
Thỉnh thoảng ba có về, ghe đậu ở Cát Lái, ba mang về bao gạo và một giỏ khô sặc, gởi ngoại tiền đưa má rồi đi. Vẫn còn chiến tranh lạnh. Má lấy tiền không nhắc gì đến ba, nhưng lại nói sao giỏ khô nhỏ xíu.
Anh em Húng sợ đòn của má lắm, có lúc xin tha được nhưng có lúc chưa kịp nói gì má đã ra tay rồi. Húng nghĩ ra cách, bàn với mấy đứa em viết từ ngoài cổng vào nhà trong tất cả tám câu, hai câu đại diện cho một đứa :
Má ơi đừng đánh con đau
Để con bắt ốc hái rau má nhờ.
Lần đầu má không để ý, chừng thấy má nói: hay quá hén, giỏi quá hén và bắt lau sạch. Từ đó thấy má có bớt đánh con hơn.

Nhưng một hôm sấm sét lại nổ ra. Cũng tại thằng Mạnh đánh nhau với tụi xóm, người ta đến mắng vốn. Má nén giận không được, đánh nó trận đòn theo cách gởi tiền tiết kiệm ngân hàng có lời. Xong má gác roi trên mông đít nó rồi bỏ đi về ngoại.
May sao lúc ấy ba về, thấy thằng nhỏ mình mẩy bầm dập hết, ba dẫn nó theo, không mang theo bộ đồ nào, chẳng cần, để xin đồ con chú Năm.
Ba nói:
- Hai đứa con gái phải ở nhà, còn anh Húng lớn giúp má được nhiều việc thì cũng ở lại, ba dẫn Mạnh theo một thời gian để tập nó bơi, nó hiếu động quá hay đánh nhau, phải rèn tập từ từ chớ đánh như vầy không dạy được nó đâu. Chừng anh Húng nghỉ hè ba cho theo ghe chơi. Kỳ tới ba về mua cho cái tivi để mấy đứa khỏi chạy qua hàng xóm xem nhờ nữa.
Ba nói chuyện ôn hoà, Húng thấy thương ba quá.
Đứa nào cũng muốn theo ba vì sợ ngọn roi của má, nhưng cũng thương má cực khổ kiếm tiền, cực quá nổi khùng.
Đứa nào cũng muốn ba má trở lại sống như xưa. Coi bộ ba kiếm khá hơn bán vé số, công việc ổn định suốt năm, ba mập mạp ra. Bà nội mới bán miếng đất nhỏ ngoài cù lao không ai trông coi, cho ba số vốn hùn với chú Năm mua gạo chở lên thành phố bán cho các tàu lớn. Ba chỉ lo trình giấy tờ và coi bốc dỡ hàng, ba lanh lợi hơn hồi bán vé số, ngồi bán ế rầu rĩ thấy tội. Ba vẫn đưa tiền về đều đều nên má đã bớt chạy hàng xa, chỉ đi nơi gần đỡ mệt hơn.
Gia đình Húng bỗng dưng chia đôi, hoàn cảnh mà.
Buồn xa cách nhưng vui ba má khỏi cãi nhau và các con khỏi bị đòn.
Thỉnh thoảng mấy má con về nội thăm thằng Mạnh. Nó hết dám đánh nhau vì ở đây ai cũng to cao hơn nó. Ba nói hễ đánh nữa thì ba bắt chẻ đống củi dừa phía sau nhà nội.
Chờ hoài không thấy ba nói gì, má phải nói trước, quen vậy mà:
- Má tính với ba như vầy, vợ chồng giận nhau chớ không bỏ nhau. Mấy đứa nhỏ phải có đủ cha đủ mẹ. Tạm thời ba vẫn lo chuyện của ba, má vẫn bỏ mối bánh kẹo, không dễ gì tìm được mối mua mối bán đâu, bỏ uổng lắm. Má cho mướn căn nhà đang ở để về ngoại, phụ thêm với ngoại coi sóc năm đứa nhỏ. Lúc nào nghỉ hè, căn tin nghỉ bán má dẫn tụi nhỏ theo ghe chơi.
Má nói với mấy con:
- Con đông quá có khi chăm sóc không xuể sao khỏi mắc sai sót. Má đánh con, má còn đau hơn con. Không đánh không được. Có ở nhà đâu mà dùng lời lẽ ngon ngọt từ từ nói, phải giải quyết chuyện nhà nhanh lẹ cái rụp để giao hàng cho đúng giờ chớ. Tụi con lớn thêm ngoan thêm, má không đánh nữa mà má phạt như ba phạt thằng Mạnh . Đứa nào không nghe lời má không cho về thăm nội, thăm em nữa nghen.
Ba nghe má nói, ba cười cười:
- Còn ba, má phạt sao đây, bắt quỳ gối mấy ngày, đánh mấy roi ?

Lêdung 06/07

______________________________________________

SAIGON MƯA

* Bức thư cũ gửi cô giáo xa quê, viết cách đây hơn mười năm. Gửi Phương Lan, Cali.
* Một chút chia sẻ với bà con Cần thơ đang chịu cảnh nước ngập. Cảm ơn nhiều bạn đã chụp ảnh, cảm ơn Trường Xuân...

Cô em gửi e-mail cho chị: "tháng mười một này vợ chồng em về, không hiểu Saigon lúc ấy còn mưa không chị?"

Thật thương cho cô em tôi, mới xa Saigon mười năm lẻ mấy tháng mà quên không nhớ Saigon mưa nắng thế nào. Chắc có lẽ vì cuộc sống êm ả của vợ chồng em lọt thỏm trong dòng đời bận bịu xuôi ngược nơi xứ người chăng?
Đúng là gần đây trái đất có thay đổi, thường làm mình làm mẩy đủ thứ với con người.
Nhưng Saigon vẫn như xưa hồi em ra đi, có thêm một chút gió vì những "con đường có lá me bay" bây giờ lấn vô trong sân, mấy biệt thự trơ mặt ra đường thấy thương. Cả một khuôn viên bề thế mà xít một bước lộ mặt ra, giống như tiểu thư con nhà giàu không chịu ngồi trong nhà " êm đềm trướng rũ màn che" lại ra đứng ngoài vĩa hè hóng mát vậy.
Saigon hay đua đòi bắt chước nhiều lúc phát ghét. Cái gì cũng biến thành mốt hết.
Có lúc miền Trung bị ễ mình mưa lụt chút đỉnh, để không làm tủi thân tác giả bài hát "Trời hành,Trời làm cơn lụt mỗi năm..." thì Saigon cũng lây bệnh nhức đầu sổ mũi. Thiên hạ túa ra đường mua sắm, áo len đổ đầy đường Nguyễn Trãi, Hai Bà Trưng. Ai cũng náo nức mua, sợ mai hết lạnh không còn cớ mua áo len áo gió nữa..

Hồi miền Tây nước lụt tràn lên mặt đường, xe đò chạy đua với xuồng ghe, qua mặt nhau vỗ tay rần rần - Cũng ngộ, chị nhớ xe đò và xuồng ghe có lời thề không đi chung đường mà - thì Saigon cũng ớn lạnh, dầm dề mấy bữa cho có tình thương mến với miền Tây bão lụt. Báo hại học trò nghỉ học, trẻ em bị sốt xuất huyết và cá tôm về đầy đồng.
Mà hễ lụt lội xong là năm sau trúng mùa lúa, nhưng úa mùa cam quýt.

Em có nhớ bản nhạc "Tháng sáu trời mưa, trời mưa không dứt. Trời không mưa anh cứ lạy trời mưa.."?
Vậy là tháng sáu trời mưa không dứt thật.
Tháng sáu năm nào mình cũng đi chấm thi tốt nghiệp. Nhớ không? Có lần mới ngày đầu chị em mình phải núp mưa đến cả giờ, chị phải đội mưa về, rồi dắt bộ hết con đường Pasteur, về giận chồng nói lời cuối, xếp vài bộ đồ qua nhà Uyển Dung lánh nạn. Hôm sau em đến thăm dò và mách: chị à, ổng dám gọi chị là "con nhỏ", con nhỏ này không biết đi đâu rồi. Nghĩ lại mắc cười...
Hôm rồi, chị bệnh, nghỉ ở nhà, chị tìm xem lại mấy xấp hình cũ, cả tập bài hát viết tay, có bài "Em đến thăm anh đêm ba mươi" ghi: chép tặng chị ngày 22/10/88.

Hai mươi năm. Thật dài mà cũng thật ngắn. Với bọn mình, thời gian đó có ý nghĩa vô cùng.
Bỗng dưng chị rớt nước mắt em à. Sao thời xưa đẹp quá vậy? Sáng chỉ ăn nắm xôi, có khi không có cả xôi, ra chơi chỉ uống ngụm nước mà sao lòng chỉ nghĩ những điều đẹp đẽ, viết tặng cho nhau những bản nhạc bất hủ với thời gian, như truyền cho nhau những thông điệp thiêng liêng, tuyệt mỹ của con người, của tạo hoá.
Cái đẹp của ngày xưa làm chị như muốn ngộp thở, được ăn nó, nhai nuốt nó vào lòng thì sướng biết bao.
Cái gì đã mất đi mới biết là quý, nhất là sau khi chồng chị qua đời.
Saigon mưa. Mưa là đặc trưng của miền Nam.

Miền Bắc thì thường nhắc gió bấc lạnh lùng, mùa đông ảm đạm, mùa thu quyến rũ..
Miền nam thì mưa gợi nhiều cảm hứng cho thơ nhạc: Mưa nửa đêm, Tình khúc chiều mưa, Mưa hồng, Mưa chiều kỷ niệm, Tháng sáu trời mưa...
Tháng chín tựu trường, có lần đang chào cờ đầu năm thì mưa ào ào. Cả trường thầy cô xì xào : là hên hay xui đây?
Tháng mười vẫn mưa. Mưa chuyển mùa. Đầu mùa mưa thường cứ chiều là mưa, dần dà cứ đêm là mưa, tới khi mấy đứa nhỏ tựu trường thì cứ sáng là mưa. Sáng nào xách xe đi làm, gặp mưa là buồn như đang nước lụt gặp thêm mưa rào, giống như:
"Bậu lỡ thời như ruộng bỏ hoang.
Ruộng bỏ hoang người ta còn cấy.
Bậu lỡ thời như giấy trôi sông.
Giấy trôi sông người ta còn vớt.
Bậu lỡ thời như ớt chín cây.
Ớt chín cây người ta còn hái..."

Rồi tháng mười một, mưa tùy hứng, thích thì mưa.
Chị nhớ sau khi em đi chừng hai năm, mưa chiều tối bất ngờ, chị mắc mưa đến hơn tám giờ tối mới ra khỏi trường ở Bàu Cát. Cơn mưa kỷ lục vì chợ An Đông bị ngập sâu mét rưỡi ở tầng hầm bán chạp phô, toàn bộ hàng hóa dự trữ bán Tết bị ngâm nước, báo hại năm đó tôm khô cũng khóc vì...ế. Mắc quá, ai mua cho nổi.
Tháng mười hai bớt mưa, nhưng ông Trời hay thử thách con người, mưa bất ngờ làm mấy show diễn ngoài trời rơi nước mắt như mưa.
Đi chơi Noel có khi phải mang dù. Ai không mang gì thì phải đội mưa hoặc đụt mưa. Đụt mưa cũng là cái thú. Ngồi chừng tiếng đồng hồ nghe được cả chục chuyện thiên hạ, có khi tình cờ gặp người quen, bỗng thành người lạ, gặp mặt không dám nhìn vì đang đi với bạn gái...

Gần đây, Tết mà Trời cũng bày đặt mưa.
Mấy bà già thấy mưa ngày mồng một Tết thì sợ lắm, sợ điềm xấu như mất mùa, bão lụt, dịch bệnh...
...Vậy thì em gái của chị ơi, Saigon có mưa hay không, cần chi, ngại chi...?
Vì Saigon không mưa đâu phải là Saigon.

Saigon mưa, chị rất thích, thích vô cùng, nhất là mưa đêm. Xưa nhà dột, mưa đêm rất sợ vì vừa buồn ngủ vừa lo hứng nước không xin mà Trời vẫn cứ cho. Bây giờ nhà hết dột rồi, mưa đêm nghe êm ái dịu ngọt làm sao.
Đêm nghe mưa nằm khóc sướng lắm. Đó là cái thú đau thương, phải tận hưởng cho đời khổ thu ngắn lại. Chỉ những lúc ấy mình mới đối diện với chính mình, để cho những giọt nước mắt trôi đi theo mưa như là cơn mưa của mắt, cũng là cách bày tỏ với mưa trời, cùng hòa điệu với mưa trời, em à.

Lêdung
09/ 07

____________________________________________

Giấc ban mai

Ông Phùng ăn sáng xong mặc áo đi đóng tiền điện thoại. Chợt cơn mưa đổ xuống lắc rắc rồi ào ào. Mưa rào miền Nam như người nóng tính tốt bụng, mưa bất ngờ rồi tạnh mau .

Ông Phùng chép miệng thở dài sao cuộc đời mình cái gì cũng gặp trục trặc. Chỉ việc đi ra ngoài chút thôi mà cũng có trở ngại. Ông thay áo nằm vắt trên võng, nhìn mưa rơi, buồn buồn .

Mưa bay nhẹ như bông gòn, mịn trân, dịu dàng lả lướt phất phơ theo gió. Mới sáng ra đã mưa rồi. Cái lạnh se sắt trong buổi mưa sáng cuối mùa khiến ông thấy bần thần khó tả.

Bây giờ cảm giác của ông không còn chính xác như xưa nữa. Có khi ngửi mùi xăng mà tưởng mùi ổi chín, nghe tiếng quạt quay nhẹ mà tưởng tiếng lá me rơi xào xạc đầu hè.

Tiếng thời gian trong tâm thức ông luôn rơi vào cõi mơ màng xa xăm, mùa nào với ông cũng là mùa nôn nao của ngày Tết .

Xem phim Tết sao thấy vui quá, miền Bắc có cành đào chạy khắp phố phường Hà Nội, miền Nam có cành mai vàng tung tăng dài dọc xuống cả đường quê. Nghĩ tới Tết là ông thấy còn muốn sống thêm vài năm tuổi. Ông ham Tết như ngày còn trẻ thơ náo nức nằm nghe tiếng pháo giao thừa, mẹ bảo ngồi dậy rửa mặt bằng nước rộng cá trê cho mạnh khỏe cả năm .

Ôi cuộc đời và phim ảnh có gì khác nhau đâu, cả cõi thực và mộng đôi khi ông cũng không phân biệt được .

Cơm trưa chiều ông đã chuẩn bị từ hôm qua, ăn uống có nhiều nhỏi gì, luộc cái trứng hấp chín hai trái cà chua là xong bữa ăn. Từ khi đọc báo thấy nói ăn cà chua nấu chín rất tốt cho sức khỏe, ngày nào ông cũng ăn cà chua, rất bổ và rẻ. Hễ đọc báo thông tin ăn uống cái gì tốt ông đều ăn, ăn cả tháng không chán. Mà ăn uống với ông bây giờ là ăn cho cái bụng khỏi réo gọi, chứ ông có thiết gì đâu. Mọi thứ cá, mọi thứ rau đều giống như nhau thôi. Trái cam trái khế cũng vậy, đều là thứ trái cây có nhiều sinh tố rất tốt cho người già.

Nằm trên võng đu đưa, nhìn tàu lá chuối bóng mướt thấy mát lòng, vòm cây khế ướt sũng rũ rượi hoa tim tím có duyên ngầm, ông như thấy lại ngày ấu thơ hay trèo ổi trèo khế...Rồi ông chìm trong giấc ngủ lúc nào không biết...

Dường như ông nghe được tiếng gọi cổng, chị bán đậu hủ cất cao giọng hỏi ông Hai có mua không. Ông nghe tiếng vợ ông hỏi hôm nay ông ăn thịt hay cá? Con trai ông nói ba có đi họp mặt để con dắt xe ra đổ xăng? Nghe tiếng ông bạn thân tên Chơn đến xin cây bông hồng trắng về trồng và bảo ông chừng nào về quê mua dùm ít bột nếp ngon .

Trong giấc mơ ông thấy được nhiều người mà lâu quá rồi chưa gặp. Lúc này thấy hình như vợ ông phát tướng lại trắng trẻo hơn trước, thằng con cũng vậy mà sao tóc nó dài dữ vậy kìa, nó nghỉ học đi làm lâu rồi, ông vẫn bắt nó cắt tóc ngắn cho dễ coi. Ông thấy bà mẹ già của ông lui cui làm gì như đang lau lá chuối, chắc lại sắp gói bánh tét bánh ít. Ừ mà phải rồi, sắp sửa giỗ của ông già là ông nội sắp nhỏ. Ông thấy chị Hai Hảo của ông mặc chiếc áo bông, đánh môi son đỏ chót nhìn ông trách sao quên không đi gởi thư dùm chị. Nhà đông vui quá, ông chẳng cần làm gì tới bữa ăn là ngồi vào bàn, muốn ăn thì ăn không cần hỏi có được không ...

Mỗi lần giấc mơ ban mai đến, ông thấy no lòng, khuôn ngực căng phồng và ấm áp như lúc cả nhà ngồi quây quần bên mâm cơm chiều dưới ngọn đèn vàng ngày xưa.

Người ta nói mơ ban ngày là thực chứ không phải như mơ lúc tối.

Tối chưa kịp mơ thì trời đã sáng rồi .

Người càng già càng giống như trẻ con, ăn nhiều bữa ngủ nhiều giấc trong ngày.

Ông thức dậy sớm, xong xuôi những việc linh tinh, ông thích ngủ một chút. Có khi nằm nhắm mắt để đó, ai nói gì lơ mơ nghe được hết, họ cũng tưởng ông ngủ, nhờ vậy ông nghe được nhiều chuyện ngộ lắm.

Hàng xóm có chú Báo bán bánh mì nóng dòn. Chú đi từ bốn năm giờ sáng, chín mười giờ về. Vợ chú bỏ mối rau thịt cá cho tiệm ăn, đi một vòng mấy quận từ sáng, giờ này cũng về. Hai vợ chồng nhà này vậy mà khỏe re, chỉ chịu khó thức sớm một chút rồi xong việc sớm, cả ngày dài nghỉ ngơi. Trẻ con đi học cả rồi, hai vợ chồng đóng kín cửa lục đục gì trong đó, một lát sau họ ra khỏi nhà mặt tươi rói đi đón con. Lòng ông cảm thấy vui vui, người lao động thức khuya dậy sớm cũng có cách hưởng thụ hạnh phúc cho vơi bớt cực khổ.

Chú Tư bán nước mía ngồi nói trống không :

- Con bé Hường nhà chú Hai Phi sao mau lớn dữ, cái ngực đồ sộ như Marilyn Monroe, không biết có còn con gái không. Hôm rồi người ta thấy nó ôm eo ếch con trai ông chủ vựa chuối, tình tang lắm, chắc là phải bỏ học thôi .

Ông nghĩ thầm giới trẻ ngày nay tự do quá đáng, ông lo cho lũ cháu nhỏ cũng bằng cỡ tuổi này, chắc con gái ông cũng phải cực thân khổ trí chăm sóc chúng .

Thím Hai bán tạp hóa ngồi rầu ông chồng lười biếng ngày nào cũng xin hai chục đánh số đề. Bà muốn báo công an nhưng có người khuyên, chồng mình mình dạy, chớ đụng vào đám đề đóm này thì chỉ bỏ xứ mà đi, cũng chưa xong đâu..

Mưa đã ngớt nãy giờ, ông vẫn còn nằm nướng ngất ngây thưởng thức giấc mơ ban ngày. Nhân viên điện lực réo to ngoài cổng để ghi điện, rồi chị bán đậu hủ cũng trở lại. Ông uể oải ngồi dậy.

- Ông có ở nhà mà con gọi lâu quá .

- Ông mua giúp con mấy bìa đậu ế đi ông .

Ông thông cảm :

- Có một mình, ăn không nổi chừng này, nhưng thôi để ông mua hết dùm. Chú Tư nước mía con đông lắm, nhờ con mang ra đưa chú ấy, mai ông trả tiền .

Chị đậu hủ có đến hồi đầu giấc mơ nhưng ông lại mơ nghe tiếng chị gọi.

Thực mộng lẫn lộn khó hiểu quá.

Mấy lời của chú Tư nước mía, thím Hai tạp hóa là thực hay mơ ?

Lần nào nằm trên võng ông cũng nằm mơ dễ dàng, ông có thói quen nằm võng từ nhỏ. Hình ảnh cây khế gợi bao kỷ niệm. Có lần ông sợ điếng vì bất ngờ thấy con rắn lục xanh như lá khế quấn cành cây sát tay ông vịn. Thấy khế là ông nhớ con rắn lục. Sao nó có màu xanh đẹp mượt sắc lạnh đến ghê hồn vậy kìa.Từ đó ông rất ám ảnh màu xanh lục, xanh gì mà rờn rợn. Ông còn thấy mấy ma nữ trong truyện Liêu trai cũng hay mặc áo xanh lục, không biết rắn và ma nữ có gì liên quan nhau không?

Ông có con trai con gái ở xa bên Mỹ, ở gần là bên Thủ Thiêm.

Ông chỉ ở một mình, quen rồi, xung quanh đi chừng vài trăm bước là nhà các em cháu ông, nên không ai ép buộc ông về ở chung.

Chiếc võng là giang san riêng, mảnh trời xanh có cây khế mọc gie ra nhà hàng xóm là khung cửa quê nhà. Bứt rời quá khứ với hiện tại là rút khúc ruột bỏ ra ngoài, sao sống được ?

Ông Hai Phùng càng lúc thấy mình ngủ ngày mơ ngày nhiều hơn, tối ông thường thức khuya có khi gần sáng mới chợp mắt thì bánh mì đã rao ầm khắp xóm rồi.

Giấc ban mai yên tĩnh lạ, xóm lao động ngày vắng vẻ, chỉ có đêm ồn ào. Buổi sáng trong trẻo, thời gian chậm chạp trôi qua. Nhìn ánh nắng xuyên qua kẽ lá khế ông biết mấy giờ. Ông thuộc lòng chương trình tivi, cả đài phát thanh tỉnh mà radio của ông thu được.

Cuộc sống đơn điệu nhưng ông không chán .

Ông nhớ khi xưa đọc truyện, tả về các cụ già có thói quen gần giống nhau, chọn một chỗ riêng, có khi là chiếc giường, góc nhà, góc sân lầu, rồi bưng bê các đồ dùng chất đầy vào, có quý báu gì đâu sợ mất, chẳng qua vì muốn mỗi ngày mỗi giờ không rời mắt những kỷ vật thân yêu .

Ông luộc nồi khoai mang ra để góc nhà, vậy là có bữa ăn trưa khoai lang ngọt lừ vàng rươm của đứa cháu từ Đà lạt mang về. Ông chặt sẵn trái dừa xiêm chính gốc Bến Tre cũng là của hàng xóm. Ngồi đây, nơi góc võng chật hẹp này, ông thưởng thức được mùi vị của nhiều nơi trong nước, ngoài nước. Còn mong muốn gì hơn, hạnh phúc cô đơn là do chính ông chọn lựa. Ông sẽ sống mãi như thế này.

Ai cũng mơ ước cho mình một cuộc sống đoàn viên, giàu có sang trọng ..Nhưng ông nghĩ, cái gì mình không thể thì đừng nghĩ tới, đừng mơ ước nó nữa. Bằng lòng với hiện tại chẳng phải là cách sống vui như người xưa đã dạy: “ Tri túc tiện túc đãi túc hà thời túc...” hay sao?

Ông Hai Phùng sống qua mấy mùa khế rụng, mấy mùa mai nở ...cũng không biết nữa.

Ông không quen đếm ngày tháng. Mưa nắng là lẽ thường của Tạo hóa, sống chết cũng là lẽ thường của thế gian ..

Theo luật thường đó, ông Hai Phùng nằm võng trong một buổi sáng yên lành. Giấc ngủ ban mai đưa ông gặp người vợ đã qua đời mười năm rồi. Ông không trở lại nữa để nhìn mưa và chòm lá khế xanh có con rắn lục, nỗi ám ảnh của ông suốt cả tuổi thơ đến tận cõi mênh mông vô cùng .

Ở giữa rẫy dưa, căn chòi của bác Ba là cao nhất, có gì đâu, bởi bác không muốn phải bò mà chỉ khom lưng chui tọt vào. Bác được đặt tên là bác Ba Sào vì lẽ đó.

Mùa nắng nhưng chòi khá mát. Giàn khổ qua, dưa leo không đủ nước tưới mà sao vẫn xanh tươi. Dây leo bắt đầu lấm tấm điểm bông vàng thấy mà sướng.

Bác trồng thêm rau om, ngò gai, húng cây rau quế, tần dày lá...Bác bán rẫy, không bán rau thơm, chỉ để cho. Ai mà lội ra ruộng rẫy xin rau bác, nhà nào ở quê cũng có ít nhiều rau thơm, chanh ớt..

Vậy mà có người đến xin mỗi ngày mới lạ chớ.

Đó là chị hai Phấn. Xin rau mà cho lại cá tôm, đậu phộng, thuốc rê...phen này bác Ba lời dữ.

Người đời ở không, ai cũng thích chỉ trỏ vào nhà người khác. Xóm ruộng chỉ có vài tivi, buồn chết đi được.

Chuyện bác ba Sào có tình ý với hai Phấn đáng tuổi con, nghe sao mà hấp dẫn, ai cũng muốn nghe, người kể ngắn quá, bắt kể lại, thêm bớt cho dài nghe mới đã.

Miệng đời cũng ác, gặp bác Ba đi ngang, hỏi vói : " hôm nay không ở nhà cho rau à?". Hai Phấn thì không ai nói kịp theo bước đi như chạy của chị.

Nhà Phấn ở ngoài vàm gần chợ, cách chòi giữa đồng hơn cây số. Chị ở với bà ngoại gần bảy mươi, cậu Út lưới cá, làm cỏ đốt đồng, cũng kiếm ăn qua ngày.

Phấn trở thành gái già hồi nào không hay, nấu cơm ngon, kho cá khéo, ngoại vừa lòng là Phấn vui.

Ba con người độc thân sống với nhau cam chịu, không ai than thở. Tạm gọi là cuộc sống êm đềm ven sông, xóm nhỏ ấm tình người.

Cho tới khi căn chòi giữa đồng mọc lên, rau cũng mọc lên.

Hình như ngoại có biết điều gì đó, ngoại không ra ruộng ra chòi, vậy mà ngoại biết Phấn hay lui tới để xin rau.

Ngoại hay để ý canh chừng sao Phấn đi lâu quá, sao hay mặc áo mới. Ngoại không nói ra nhưng Phấn biết ngoại không muốn Phấn đi gặp ai đó ngoài chòi giữa đồng.

Có ai ngờ ma đưa lối quỷ dẫn đường, bà cặp với tên cướp trốn chạy vào rạp hát. Lúc ấy ở hậu trường không có ai, hắn năn nỉ và bà đã nhận hắn là chồng cũ, bà xin mọi người giúp đỡ hắn.

Người hầu của gánh hát có thêm người hầu, giống như trong truyện Hồng Lâu Mộng, người hầu có người hầu cấp dưới cho thêm phần cao sang của một danh gia vọng tộc.

Bà mất chỗ dựa, thôi thì ai thuê gì làm nấy, ra đứng đường hồi nào không hay. Tình cảnh vậy sao dám nhắn tin cho gia đình, đứa con còn quăng cho mẹ nuôi sao dám vác mặt về.

Rồi bà mắc bệnh nan y.

Khi lâm vào bước đường cùng, người đồng cảnh dễ tương lân. Giữa hai bờ sống chết, người ta dễ trở thành bạn tốt của nhau.

Đó là bác Ba Sào trồng rau, chỉ cho không bán.

Lúc đầu bác về kiếm thăm Phấn, Phấn tưởng cha mình, thấy cha xơ xác quá, tưởng cha ở tù về hay trốn trại giam. Phấn bảo cha cất chòi ở, ăn nhiều chớ ở bao nhiêu, thời buổi này có nơi nương dựa là phước đức rồi.

Bà ngoại cắt nghĩa cái gì cũng có dây có nhợ, Phấn không hiểu hết nhưng tin chắc bà ngoại nói là phải đúng.

Lần trở lại này bác Ba vui vì vợ con bác thấy bác khổ cũng thương bác chí thú làm ăn, già rồi giận hờn làm chi nữa, con trai cũng cần có cha bên cạnh, nó chưa vợ vì nghèo quá, cũng chạy xe ôm.

Bác sẽ kêu nó về đi lưới cá kiếm thêm với cậu Út, còn phải cưới vợ nữa chớ. Bác Ba nhìn Phấn cười cười nheo nheo con mắt. Cậu Út dường như hiểu bác muốn nói gì, cũng cười cười.

Cậu Út có hứa để cho bác Ba miếng đất đủ cất nhà rộng cho cả gia đình. Còn ruộng rẫy phải tự kiếm mua mà làm ăn, bác Ba giỏi lắm, làm gì cũng giỏi giàu lên mấy hồi.

Bác Ba còn giữ rẫy giùm cho bà con xung quanh. Ai cũng nói có bác Ba, dân rẫy đỡ lo mất trộm lặt vặt, xin thì bác cho, còn lấy trộm thì bác nhéo tai không tha, đau lắm.

Lêdung

6/07_________________________________________________________

Nghe tiếng con cười.

​

Lêdung.

BUỔI SÁNG BUỒN

​

Viết theo lời kể của chủ nhân Thung lũng hoa đào

Cơn mưa suốt đêm khuya vẫn còn dư âm tận sáu giờ sáng.

Ngồi trên ban công, ông Sinh có thể quan sát cả con hẻm dài trước nhà và phiên chợ nhỏ.

Mưa đêm qua mát thật, ông thấy khỏe khoắn hẵn, nhìn mọi người đi qua lại cũng là niềm vui ít ỏi nhỏ bé của ông.

Nhà có hai vợ chồng già lúc nào cũng vắng vẻ im ắng như giữa đồng không mông quạnh. Bà vốn thích nói nhưng chỉ vì ông lỡ nói hớ một câu " bà nói nhiều làm rộn tôi quá ", bà giận, bà câm nín từ đó.

Người già trở thành trẻ con hay giận hờn như cơm bữa. Chuyện chẳng ra làm sao, nói nhỏ không nghe được cũng giận, nói to giật mình cũng giận.

Nhà chỉ có một mụn con gái, lại gả chồng xa, ông bà muốn ở gần con nhưng còn lưỡng lự.

Bà Thu là giáo viên tiểu học có ba con, góa chồng từ năm bốn mươi tuổi, đồng lương không đủ sống bà nghỉ dạy ra buôn bán chợ trời.

Từ từ chúng lớn lên, ăn học cũng khá, biết tự lo.

Sau khi chồng chết gần hai mươi năm, bà đã làm được nhiều việc lớn : dựng vợ gả chồng cho con, xây nhà, còn có vốn để buôn bán ngày càng khấm khá.

Phần con út xong, bà tính chuyện sang Mỹ nuôi cháu.

Đã qua rồi thời khổ, đời bà bắt đầu gặp vận may. Một người phụ nữ luống tuổi cô đơn như bà...cũng được xuất ngoại.

Ngày bà theo con gái lên phi trường, bà thuê chiếc xe bốn mươi lăm chỗ ngồi để cả xóm được đi Saigon chơi. Ai cũng mừng cho bà may mắn hạnh phúc cuối đời.

Trời cao có mắt, không phụ người hiền. Bà ra đi lòng hớn hở và nghĩ mình còn sức khỏe, nuôi cháu lớn lớn một chút sẽ xin đi giữ trẻ, rửa chén...để có tiền riêng về giúp con trai út và bà con họ hàng.

Buồn quá, mẹ ốm mà con trai không hỏi thăm mẹ một câu, coi mẹ như đầy tớ, ốm thì cho nghỉ việc. May mà bà còn đứa có gái để an ủi.

Cháu ngoại nhỏ bắt đầu đi mẫu giáo. Nó không quen ẵm bồng ôm ấp. Bà lại thương cháu thích ôm cháu vào lòng, nó giẫy ra. Mẹ cha nó cũng không muốn bà ngoại gần gũi với cháu.

Mỗi ngày bà chỉ có mỗi công việc là nghe chuông reng ngoài cổng chạy ra mở cửa.

Bà không hề bước ra khỏi nhà, mà bước ra khỏi nhà để làm chi. Tivi, băng đĩa nhạc, phim ảnh, dụng cụ tập thể dục..đều có đủ trong nhà, chỉ thiếu hình bóng và tiếng nói một con người. Reng..reng..cửa mở thật nhanh.

Reng..reng..xe vào thật nhanh, không ai có thì giờ lên xuống mở cửa.

Vào nhà xong là họ chui vào phòng riêng, không ai nói bà câu nào cho ra câu. Họ làm khác chỗ, và khác giờ nên số lần đóng mở nhiều hơn, nhưng có vất vả gì chuyện đóng mở cửa đâu.

Bà nấu cơm ăn một mình. Thức ăn mua để sẵn cả tháng, chỉ cần nhấn nút vài cái là xong. Bỗng dưng tay chân thừa thãi, muổn làm gì cũng không có việc mà làm.

Chỉ còn việc đóng và mở cửa thôi. Bà phải cố gắng để làm tốt

Bà mang tiếng đi nước ngoài, lại là nước Mỹ giàu có văn minh, mà có khác gì người ở tận xứ cùng trời cuối đất Việtnam nước ngập mặn muỗi mòng đâu. Bà chỉ đi được hai nơi là từ nhà con trai qua nhà con gái.

Mặc thì chỉ có vài bộ đồ thay đổi. Ăn thì chỉ thịt khó tiêu mặn chát. Cạn nước thịt thì bà lại cho thêm nước lả vào, ăn hoài mà không hết thịt trong nồi. Con gái cũng không biết mẹ ăn nhiều ăn ít.

Trước đây, bà bận bịu tối ngày rồi chạy qua hàng xóm nói chuyện vui lắm. Tối nằm xuống là ngủ một giấc tới sáng. Bây giờ không có đêm nào bà ngủ thẳng giấc, sáng dậy thấy bần thần khó chịu.

Khổ nỗi, đêm thì nghe rất rõ reng reng mà ngày thì cứ ù ù ngang tai, khi có khi không.

Và có lần bà bị con rể nói nặng : - Bộ điếc sao, reng reng cả chục tiếng mà không ra mở cửa. Bà giả bộ điếc thật, coi như không nghe con rể mắng.

Bà vào phòng đóng cửa nằm mà giận cái lỗ tai mình, bộ nó muốn phản mình, nó muốn hại mình sao chớ.

Lập tức, bằng cơn giận có đẳng cấp chưa từng thấy, bà Thu được đưa ra sân bay ngay chiều hôm đó. Bà không kịp từ giã con trai con gái.

Bà về, lối xóm chạy mừng, bà cũng bình thản không để lộ mặt buồn, bà nói về vội quá không có quà, hẹn ngày mai ra siêu thị muốn gì cũng có.

Lối xóm mừng, con trai và con dâu không mừng.

Ngay hôm sau, con trai hỏi mẹ về làm gì, sao không ở luôn bên đó.

Rồi bằng giọng hằn học, thằng con nói tiếp :

Bà thấy thằng con tra hỏi đủ thứ, bà bực mình bỏ vào phòng, nghĩ: nhà mình mình về ở, nó có ý không muốn cho là sao ?

Bà đi thăm họ hàng, thăm mồ mả ông bà như tạ tội bỏ nhà ra đi giờ sám hối quay về.

Con trai không nhắc lại chuyện trở về, cũng không hỏi han mẹ sống bên ấy thế nào. Hai người con bên kia cũng bặt tin, khác hẵn trước đây.

Hồi đi Mỹ, bà để hết cho con trai trông coi cửa tiệm. Bốn tháng sau bà về, hàng hóa chỉ còn lèo tèo, vì bán ra mà không mua vào

Bà hỏi vay thêm tiền, xin làm đại lý bia nước ngọt như cũ. Khi mọi việc gần xong xuôi thì thằng con cản trở.

Nó nói bà già rồi, mọi thứ phải để nó đứng tên. Bên này chỉ có một mẹ một con, sợ gì mà không cho con đứng tên.

Bà luôn nghĩ bà có ba con, khi bà chết cũng phải chia đều, dù chúng có đối xử thế nào. Hơn nữa căn nhà này cũng có hai đứa kia góp tiền xây dựng.

Hai mẹ con cứ hục hặc , cứ như mặt trời mặt trăng. Giấy phép kinh doanh vẫn chưa có.

Cả hai vợ chồng cười ngặt nghẽo, bà thở không được, bật ra tiếng gằn giọng. Hai vợ chồng biết bà về, bỏ đi luôn tới tối.

Bà không hiều sao chúng bất hiếu dữ vậy. Nhà bà mà chúng muốn đuổi bà đi.

Biết đi đâu ?

Về với cậu Năm sao được ? Để cậu biết hết chuyện con bất hiếu của nhà bà, còn mặt mũi nào nữa ? Bà không còn mẹ già để có cớ về quê phụng dưỡng mẹ.

Biết về đâu ?

Có lần bà nghe mấy bà bên Nhà thờ kể chuyện ở Nhật vào cái thời xửa thời xưa đói kém quá, người ta khôn g nên sống lâu.

Bà không hề bước ra khỏi nhà, mà bước ra khỏi nhà để làm chi. Tivi, băng đĩa nhạc, phim ảnh, dụng cụ tập thể dục..đều có đủ trong nhà, chỉ thiếu hình bóng và tiếng nói một con người.
Reng..reng..cửa mở thật nhanh.

Và có lần bà bị con rể nói nặng :
- Bộ điếc sao, reng reng cả chục tiếng mà không ra mở cửa.
Bà giả bộ điếc thật, coi như không nghe con rể mắng.