Nhân Giỗ Đầu của THẦY PHẠM KHẮC TRÍ:
1. Ái nữ Phạm Nguyên Diễm: Tưởng niệm Bố
2. CAO THÙY HƯƠNG: Phổ nhạc & hát vài bài thơ trong Tuyển Tập Đường Thi MÂY TẦN
3. THU HOA: Kính tưởng nhớ GS Phạm Khắc Trí qua Áng Mây Tần với những vần cổ thi cảm tác của Giáo Sư
4. BÙI HỮU ANH HUY: Bài phát biểu cho Buổi Tưởng Niệm
TƯỞNG NIỆM NGÀY GIỖ ĐẦU
THẦY PHẠM KHẮC TRÍ
NGAO DU TRÊN ÁNG MÂY TẦN
Kính thưa tất cả các Bác, Cô Chú, Anh Chị, và gia đình Phan Thanh Giản,
Ngày 11 tây tháng 7, 2024 - Bố - Phạm Khắc Trí đã ra đi và bắt đầu cho một hành trình mới. Bố ra đi nhưng để lại cho những người thân thương một sự ấm cúng mỗi khi nghĩ đến Bố.
Để nhớ và tưởng niệm Bố, chị Cao Thùy Hương (Magnolia Cao Tran) đã phổ nhạc và hát vài bài thơ trong MÂY TẦN, để gợi lại một chút gì ấm cúng của Mây Tần và để nhớ lại một tình thương của một người Chồng, người Bố, người Thầy và một người Bạn thân thương của tất cả.
On behalf of my oldest brother Pham Nguyen Tri- THANK YOU chi Cao Thuy Huong (Magnolia Cao Tran) for your heartfelt affection and for elevating a profound sweetness to May Tan.
Link cho “Hát lên bài thơ” Chị Thùy Hương/Magnolia đã viết và hát cho tác giả của Mây Tần:
https://www.youtube.com/watch?v=EUIdXa5TWdY&list=OLAK5uy_nbH50bL_PRPGuA4DOetK8ex3dhBFV29Qs&index=10
Link cho album “Mai Nở Đã Bao Mùa”:
https://www.youtube.com/watch?v=likynG9OS1k&list=RDlikynG9OS1k&start_radio=1&t=15s
Vietnamese poems:
Mai Nở Đã Bao Mùa, Đâu Áng Mây Tần@Mây Tần Phạm Khắc Trí
Trải Lòng Xa Vắng@Từ Thọ
Tiếng Đàn Xưa@Mây Tần Phạm Khắc Trí
Tình Thơ Hồn Bướm Mơ Tiên@Nguyễn Anh Tuấn (Paris)
Phím Đàn Dìu Dặt@Thi Hào Nguyễn Du, verses exerpted from Truyện Kiều (The Tale of Kieu)
Theo Đàn Về Với Tuổi Xuân@MagnoliaCaoTran, modern Vietnamese adaptation from Sino-Vietnamese version of Tang dynasty poetry by Li Shangyin
(Đường Thi Lý Thương Ẩn-lời Hán Việt, cảm tác lời Việt Magnolia C.T.)
Magnolia's Note:
These songs were transposed in loving memory of the Late Poet Mây Tần Phạm Khắc Trí (1933-2024) formerly a beloved math teacher (1968-75) at Phan Thanh Gian HS, Can-Tho
Special appreciation to Pham Nguyen Tri, Pham Nguyen Diem for giving us the rare opportunity to transpose into songs from Tang-dynasty-inspired poetry beautifully written by Poet Mây Tần and his former students, Từ Thọ and Nguyễn Anh Tuấn.
Để nhớ lại một chút gì của Thầy Phạm Khắc Trí:
ÔNG GIÁO GIÀ VÀ KHOẢNG CÁCH 60 NĂM.
Một trưa nắng hạ, trời im gió, tôi về thăm lại ngôi trường xưa.Bước vào lớp, giờ dạy toán đầu tiên, 60 năm về trước, tôi thật sự ngỡ ngàng. Lớp trống vắng, nhưng quang cảnh vẫn y như ngày nào.Bảng đen, bục giảng, bàn giáo sư, và những dãy bàn ghế gỗ mộc sơn đen. Tưởng như trước mắt, các em học trò yêu quí đã ngồi ngay ngắn, náo nức chờ đón bài giảng đầu tiên của thày. Sáu chục năm qua rồi thật sao. Tôi chìm vào trong hồi tưởng.
Thuở mới vào đời, nổi trôi đến một tỉnh nhỏ, tôi đã tin là đã tìm được chốn gửi thân cho qua thời khói lửa. Ngày ngày an phận, dạy học, tình nguyện làm ông giáo làng, đưa trẻ qua sông, bỏ mộng khoa bảng, không luyến tiếc cử nhân, tiến sĩ, kỹ sư hay bác sĩ. Thật sự, khoảng thời gian đầu, tôi đã tìm thấy ở nơi đây một không gian còn giữ được ít nhiều " quân sư phụ ", ngày tháng miệt mài lo dạy học, hết dạy cho lớp các anh các chị, rồi lại lo đến lớp các em của mấy đứa học trò, cứ ngỡ là nếu không có mình thì tội nghiệp, chắc chúng nó không thể có được một ông thày dạy toán nào " hay " như vậy. Lại thêm, được sự quí mến của phụ huynh học sinh, ban giám hiệu, và các bạn đồng nghiệp, ông giáo tôi làm sao nghĩ đến chuyện thay đổi, bỏ đi nơi khác được. Ôi chao, tuổi trẻ hồn nhiên, giản dị, ngây thơ thật dễ thương đến tội nghiệp của tôi!
" Bố ạ, thôi ta về, bố bước lên bục giảng cho con chụp tấm hình làm kỹ niệm".Tiếng nói của người con trưởng kéo tôi về với thực tại.
Một trưa nắng hạ, trời im gió,
Tôi về thăm lại ngôi trường xưa.
Thời gian như đọng từng viên gạch,
Trên lối đi mòn dấu nắng mưa.
*
Chân bước ngỡ ngàng vào lớp học,
Ô hay bụi phấn vẫn còn vương.
Bảng đen, bục giảng như ngày trước,
Sáu chục năm rồi, những khói sương.
*
Dẫy ghế, dẫy bàn đầy vết mực,
Gái trai cùng lớp học chung nhau.
Ngày xanh lưu bút còn đây đó,
Đám học trò xưa, nay ở đâu?
*
Ngơ ngẩn nhìn ra ngoài cửa vắng,
Tưởng như lũ trẻ còn ham chơi.
Chuông reo đã báo, chẳng vào lớp
Phải phạt công xin mấy đứa thôi.
*
Đang đứng mơ màng theo cánh bướm,
Tiếng người con trưởng vẳng bên tai.
"Ta đi, bố ạ, kẻo về tối",
Lòng giáo tôi xưa nặng cảm hoài.
*
Xa xứ bao năm không đếm nửa,
Nửa vòng trái đất một ngày bay.
Trường xưa chốn cũ, người không thấy,
Sầu chất đong đầy, ai có hay?
PKT.
Cám ơn gia đình Phan Thanh Giản, và tất cả các Anh Chị vẫn luôn nhớ và yêu thương Bô và đều thường xuyên hỏi thăm Mẹ và gia đình.
Chúc sức khỏe và mong sẽ có cơ hội gặp lại nhau.
Phạm Nguyên Diễm
Kính tưởng nhớ GS Phạm Khắc Trí
qua Áng Mây Tần với những vần cổ thi cảm tác của Giáo Sư .
thu hoa <thuhoanguyen2001@yahoo.com>
***
MỎI MÒN NƠI ĐẤT TRÍCH
Tân Niên Tác
Lưu Trường Khanh (709 - 780)
Hương tâm tân tuế thiết
Thiên bạn độc san nhiên
Lão chí cư nhân hạ
Xuân qui tại khách tiên
Lĩnh viên đồng đán mộ
Giang liễu cộng phong yên
Dĩ tự Trường Sa Phó
Tòng kim hựu kỷ niên
Dịch Xuôi : Thơ Làm Đón Năm Mới
PKT 02/03/2016
Năm mới nhớ nhà thê thiết
Góc trời một mình sa lệ
Cho đến già mà vẫn còn phiêu bạt
Lại còn là người khách cảm thấy xuân về trước tiên
Sớm chiều vui với vượn núi
Sương gió trải cùng liễu sông
Như chuyện Giả Nghị xưa bị lưu đầy ở Trường Sa
Ở nơi đất trích này cho đến nay không còn nhớ đã bao năm qua rồi
Phụ Chú : Trường Sa Phó , chỉ Giả Nghị (201 -169), đời nhà Hán ,
tuổi trẻ tài cao, các quan đồng triều ganh ghét dèm pha , nên bị đầy làm Thái Phó ở Trường Sa.
Tân Niên Tác
PKT 02/03/2016
Năm mới nhớ về nhà ,
Ven trời màn lệ nhòa.
Già rồi còn xứ lạ ,
Xuân đến vẫn quê xa.
Sớm tối vượn cùng núi ,
Gió sương liễu với hoa.
Mỏi mòn nơi đất trích ,
Rồi nữa bao năm qua
Tri Khac Pham
From: phamid1934@gmail.com
To: Tri Pham
Wed, Feb 15, 2023 at 9:48 AM
Subject : Bước Vào Tuổi 90, Đôi LờI Trần Tình Cùng Xuân Quý Mão 2023
Xuân sắc vô tân cô
U cư diệc kiến qua
Sắc Xuân không mới cũ
Tháng ngày lặng lẽ trôi
Bóng hình xưa nhạt nhòa
Nhớ con én lạc chiều xuân ấy
Thương tiếng ve ran giữa hạ nào
Phố cũ ai về cho nhắn với
Người xưa còn nhớ thuở trăng sao
Hai câu đầu là hai câu cuối lấy trong bài Tuế Dạ Vịnh Hoài của Lưu Vũ Tích (772-842), mỗi năm xuân mỗi lại nhưng người mỗi ngày mỗi già để chỉ còn nhớ về chuyện đã qua không còn trở lại nữa ̣Nhớ lại thuở mới vào đời , giữa thời loạn , tôi đã tự chọn làm một ông giáo, luôn tự khép mình vào một khuôn phép như mọi thày cô khác để không khỏi hổ thẹn được học trò và mọi người xưng tụng là một ông Thày ̣ Và tôi đã cố gắng giữ mình gần đưọc như vậy cho đến ngày nay ̣Mặc dù rất có thể đã có thiếu sót ngoài ý muốn đối với người vợ hiền một đời chung thủy và một đàn con ngoan không bao giờ biết ganh tỵ đối với các anh chị học trò của bố ̣
Thương lắm! Cầu chúc an vui ̣
PKT 02/15/2023
Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com
Nỗi Chờ Hóa Đá
Đứng ngóng chồng
Sông mênh mông
Hóa thành đá
Vẫn một lòng
Đầu non mưa gió ngàn năm đợi
Người về nghe được đá khóc không (*)
(*) Mấy câu thơ này là tôi lấy cảm hứng từ bài Vọng Phu Thạch của Vương Kiến (đời nhà Đường, bên Tàu), trong một chuyến đi về thăm xứ , từ Qui Nhơn vào Nha Trang , ngang qua núi Vọng Phu ở Tuy Hòa.
Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com
Một trưa nắng hạ , trời im gió , tôi về thăm lại ngôi trường xưa. Bước vào lớp ,giờ dạy toán đầu tiên ,60 năm về trước , tôi thật sự ngỡ ngàng . Lớp trống vắng , nhưng quang cảnh vẫn y như ngày nào . Bảng đen , bục giảng, bàn giáo sư , và từng dãy bàn ghế gỗ mộc sơn đen. Tưởng như trước mắt, các em học trò yêu quí đã ngồi ngay ngắn ,náo nức chờ đón bài giảng đầu tiên của thày . Sáu chục năm qua rồi thật sao . Tôi chìm vào trong hồi tưởng.
Bùi Hữu Anh Huy <bui@avolatechnologies.com>:
Bài phát biểu chuẩn bị cho buổi tưởng niệm
Kính chào các anh chị trong gia đình Phan Thanh Giản, cùng thân bằng quyến thuộc của bác Trí,
Cám ơn Diễm đã chia sẻ những bài phổ nhạc từ thơ Mây Tần của chị Thùy Hương. Hay quá chị Hương! Cám ơn chị đã thực hiện những tác phẩm này.
Hôm nay nhân đúng một năm ngày ra đi của bác, Huy xin gửi đến các anh chị bài phát biểu chuẩn bị cho buổi tưởng niệm. Hôm đó vì thời gian không cho phép nên hôm đó phải bỏ bài này. Giờ xin nhắc lại vì có nói về ý nghĩa của chữ “Mây Tần” mà bác Trí đã dùng làm tựa cho các tập thơ của bác. Một số bài trong đó chị Thùy Hương đã phổ nhạc.
Tôi được hân hạnh biết và quen bác Phạm Khắc Trí qua tập thơ Mây Tần.
“Mây Tần” là hai chữ gợi về nổi nhớ cố hương của Thúy Kiều, trong thơ Nguyễn Du.
Đoái trông muôn dặm tử phần,
Hồn quê theo ngọn mây Tần xa xa
Tuy nhiên, trong tập thơ “Mây Tần” của bác, thì “Mây Tần” đi còn xa hơn là như vậy. Đi tìm điển tích hai chữ này thì thấy được hai câu thơ chữ nho của Hàn Dũ.
Vân hoành tần lĩnh gia hà tại?
Tuyết ủng Lam quan mã bất tiền
Dịch nghĩa
Mây ngang núi Tần, nhà xưa đâu?
Tuyết đóng cửa Lam, ngựa dừng chân
Đó là hình ảnh của Hà Dũ bị cách chức và chuyển về làm ở một nơi xa. Đến Lam Quan thì tuyết rơi lấp đường. Nhìn lại phía sau, thấy mây bay ngang lưng dãy núi Tần, chẳng biết nhà xưa ở đâu. Phía trước thì đầy tuyết, ngựa không qua được. Như vậy, “Mây Tần” là một tâm trạng tới lui đều khó, là những lúc trong lòng đang bối rối trước những nghịch cảnh của cuộc đời.
Từng ngậm ngùi đọc những bài thơ bác Trí viết hay dịch từ Thơ Đường và suy nghĩ về những giây phút bế tắt trong cuộc hành trình của bác từ Bắc vào Nam, từ Viêt Nam qua Mỹ, từ Mỹ trở về Việt Nam. Nhưng cũng từng cảm thấy được an ủi trong những lời thơ nhẹ nhàng đầy lòng bao dung nhân từ, bình thản chấp nhận mọi cản trở của cuộc đời và lòng người của bác.
Bác Trí ơi,
Giờ thì bác đã đi xa thật xa, đã cùng mây bay ngang Tần Lĩnh, đã cùng tuyết vượt qua Lam Quan. Giờ bác đã ở trong một chốn bao la và bao dung. Con xin tạm biệt bác.
Bản tiếng Anh
I first came to know Mr. Phạm Khắc Trí through his poetry collection Mây Tần—a title that echoes Thúy Kiều’s yearning for home in Nguyễn Du’s epic:
“Gazing across a thousand miles toward the grave,
The homeland’s spirit drifts with distant Tần clouds.”
Yet in Mr. Trí’s work, Mây Tần carries an even deeper resonance. Tracing the phrase’s roots leads us to two famous lines by the Tang-dynasty poet Han Yu:
雲橫秦嶺家何在，
雪擁藍關馬不前。
Clouds stretch across the Qin Peaks—where now is home?
Snow walls the Lam Pass; my horse can go no farther.
Here Han Yu, exiled to a remote post, finds himself hemmed in—clouds veil the Qin Mountains behind him, snow blocks the road ahead. Mây Tần thus becomes a symbol of being stranded between past and future, of inner turmoil amid life’s harsh turns.
As I read Mr. Trí’s original poems and his translations of Tang verse, I sensed those very struggles: his journey from North to South, from Vietnam to America, then back again. And yet within the gentle cadence of his lines I also felt solace—an accepting kindness that meets adversity and human complexity with quiet grace.
Dear bác Trí,
Now you have journeyed on, far beyond our reach. You have risen with the clouds over the Qin Mountains and crossed the snowbound Lam Pass. You rest in a boundless, compassionate realm. I bid you farewell.
Xin chúc quý anh chị, cùng Diễm và chị Hương, luôn an lạc,
Bùi Hữu Anh Huy