MÂY TẦN                    PHẠM KHẮC TRÍ

Ba Điều Muốn Nói

 

Chân thành chia sẻ ba điều muốn nói từ Luận Ngữ, một cuốn sách chép lại lời Khổng Tử và các môn đệ, hơn 2000 năm về trước bên Trung Hoa. Đọc với nhau cho lòng được nhẹ  thôi, lúc này. 

PKT 08/05/2020

 

(1) Há Ta Lại Không

​

Tử viết:

Học nhi thời tập chi bất diệc duyệt hồ

Hữu bằng tự viễn phương lai bất diệc lạc hồ

Nhân bất tri nhi bất uấn bất diệc quân tử hồ

 

Lời Khổng Tử:

Điều hay học được áp dụng vào đời có kết quả tốt, há ta lại không vui sao?

Có bạn phương xa cùng một chí hướng đến thăm, há ta lại không mừng sao?

Bằng như không được biết đến để chia sẻ mà lòng vẫn không than oán, há ta lại không còn là quân tử biết tôn trọng mình và tôn trọng người sao? 

 

(2) Mỗi Ngày Ba Điều Tự Xét

​

Tăng Tử viết:

Ngô nhật tam tỉnh ngô thân:

Vị nhân mưu nhi bất trung hồ

Dữ bằng hữu giao nhi bất tín hồ

Truyền nhi bất tập hồ

(Luận Ngữ)

 

Lời Tăng Tử (học trò Khổng Tử):

Mỗi ngày ba điều tự xét:

Vì người ta đã tận sức chưa?

Với bạn ta đã hết lòng chưa?

Cho đời, theo lời thầy truyền dậy, ta đã làm được gì có ích lợi chưa?

 

(2) Ba Điều Mong Ước

 

Tử Viết:

Lão giả an chi

Bằng hữu tín chi

Thiếu giả hoài chi

(Luận Ngữ)

 

Lời Khổng Tử:

Tuổi già ngày tháng an lành,

Bạn bè qúy mến tin cậy, 

Con cháu kính trọng thương yêu.

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

_______________________________

Kỷ Độ Tịch Dương Hồng

​

Các bạn một thời lần lượt còn lại mấy người. Xin được gửi đến một bài thơ cũ để đọc với nhau cho vui thôi. Trân trọng. PKT 07/26/2020

 

Lâm Giang Tiên

Dương Thận (1488-1559)

​

Cổn cổn Trường Giang đông thệ thủy

Lãng hoa đào tận anh hùng

Thị phi thành bại chuyển đầu không

Thanh sơn y cựu tại

Kỷ độ tịch dương hồng

 

Bạch phát ngư tiều giang chử thượng

Quán khan thu nguyệt xuân phong 

Nhất hồ trọc tửu hỷ tương phùng

Cổ kim đa thiểu sự

Ðô phó tiếu đàm trung

 

Lâm Giang Tiên - Ca Từ Dẫn Nhập Bộ Tam Quốc Chí

PKT - Mây Tần

 

Cuồn cuộn Trường giang về biển cả

Sóng hoa dìm hết anh hùng

Chính, tà, thành, bại thoắt như không

Non xanh xưa vẫn đó

Mấy độ nắng chiều hồng 

 

Ðôi bạn ngư tiều đầu bến nước 

Trăng thanh gió mát rong chơi

Tương phùng hồ rượu nhạt đầy vơi

Cổ kim thiên hạ sự

Khề khà chuyện vui thôi

 

Nhân Gian Như Mộng

PKT - Mây Tần

 

Cuồn cuộn sông dài về biển cả

Sóng hoa vùi cuốn hết anh hùng

Thị phi thành bại trôi theo nước 

Núi cũ bao chiều bóng tịch dương

 

Ðôi bạn ngư tiều đầu đã bạc  

Gió trăng sông nước thả mây trôi

Gặp nhau tôi bác một hồ rượu

 

Phó mặc chê khen những chuyện đời

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

CƯ TRẦN LẠC ĐẠO - Trần Nhân Tông

 

Giữa nạn dịch Corona Virus hoành hành không biết lúc nào mới dứt, chân thành chia sẻ với mọi người mấy câu kệ trong bài Cư Trần Lạc Đạo Phú của vua Trần Nhân Tông, vị sư tổ sáng lập dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử, trong hy vọng may chăng sẽ ổn định được phần nào tâm trạng dao động nếu có của chúng ta trong lúc này. PKT 07/25/2020

 

Cư Trần Lạc Đạo

Trần Nhân Tông (1258-1308)

 

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên

Cơ tắc xan hề khốn tắc miên

Gia trung hữu bảo hưu tầm mịch

Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền

 

Sống Đời Vui Đạo 

PKT – Mây Tần

 

Sống trong cõi trần này, hãy tùy duyên mà vui với đạo

Tuân theo khuôn phép ăn lúc đói, ngủ lúc mệt

Báu vật có sẵn trong nhà rồi không cần phải đi tìm ở đâu nữa

Trước nghịch cảnh mà vẫn giữ được cái tâm lành không đổi thì đâu cần phải hỏi chi đến Thiền

 

Cư Trần Lạc Đạo

PKT - Mây Tần

 

Sống đời vui đạo hãy tùy duyên

Ăn ngủ thuận theo lẽ tự nhiên

Gắng giữ tâm lành trước nghịch cảnh

An nhiên lòng nhẹ hỏi chi Thiền

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

GỬI BẠN

 

Mấy ngày này, không được đi lại, phải ngồi trong nhà, diện bích nhìn lại mình, tránh nạn dịch Corona Virus, nhận được nhiều thư thăm hỏi từ các thân tình, trong lòng tôi cảm động lắm, nhưng đầu óc đã bắt đầu suy nhược tuổi già nên còn lúng túng chưa biết trả lời ra sao. Hôm nay, may lại chợt nhớ mấy câu thơ xưa của Giả Đảo (779-843): "Nhàn cư thiểu lân tịnh / Thảo kính nhập hoang viên / Điểu túc trì biên thụ / Tăng xao nguyệt hạ môn " nên mới có gợi ý khởi đầu, viết được mấy vần thơ hồi đáp Gửi Bạn này, tuy vụng nhưng chân tình, để thay lời cảm tạ.  Mong được thông cảm.  Cầu chúc an lành cho tất cả mọi người.  PKT 06/25/2020

  

Gửi Bạn

PKT - Mây Tần

 

Chốn nhàn nơi xóm vắng

Lối cỏ lạc vườn hoang

Chim ngủ bờ ao tối

Ngẩn ngơ ánh nguyệt vàng

*

Vướng chi chuyện thế sự

Đã một đời tha hương

Đành lẽ Trời luân chuyển

Cùng Thông trong cõi Thường

*

Ngày lại ngày an phận

Quẩn quanh bốn bức tường

Buồn vui chỉ biết vậy

Cho trọn kiếp phong sương?

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

_________________________

BẠC MỘ - ĐỖ PHỦ

 

Những ngày ngồi diện bích này, nhìn lại mình, cố gắng dọn lòng để được phần nào cho thanh thản ở những ngày tháng cuối đời còn lại, nhưng sao tôi vẫn không thể quên, vẫn còn ít nhiều vưong vấn. "Tấc lòng cố quốc tha hương / Đường kia nỗi nọ ngổn ngang bời bời "(Truyện Kiều - Nguyễn Du). Mong được thân quen chia sẻ và cảm thông. Trân trọng, PKT 06/09/2020

 

Bạc Mộ

Đỗ Phủ (712 - 770)

 

Giang thủy trường lưu địa

Sơn vân bạc mộ thì

Hàn hoa ẩn loạn thảo

Túc điểu trạch lâm chi

Cựu quốc kiến hà nhật

Cao thu tâm khổ bi

Nhân sinh bất tái hảo

Mấn phát tự thành ti

 

Lúc Trời Sập Tối: Nơi đây sông nước vẫn xuôi chảy / Vào lúc sập tối mây núi đổi màu / Hoa lạnh (hoa mùa đông nở sớm) dấu mình trong đám cỏ rối / Chim chóc đã chọn cành rậm để ngủ qua đêm / Nước cũ ngày nào thấy / Trời thu gió lộng lòng buồn / Ngày vui xưa đâu còn trở lại nữa / Râu tóc nay đã bạc trắng hết rồi.

 

Chốn Cũ

PKT - Mây Tần

         

Sông nước xuôi dòng chảy,

Vào chiều núi ngập mây.

Hoa nằm trong cỏ rối,

Chim ngủ yên trên cây.

*

Chốn cũ ngày nào thấy,

Trời thu gió lộng buồn.

Tuổi xanh đâu trở lại,

Tóc trắng nỗi tha hương. 

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

 

Đính Kèm: Chốn Cũ (Nguồn Internet, do một người bạn qúy gửi cho)

 

https://photos.google.com/share/AF1QipN883IEFEc5PNV42WlMTqDhc2CVNTiRLbpUnDZ43IrHLiI7tpLkiy9P7bvh_gk4lg/photo/AF1QipNxxbvrm9q0iUy_04vKqCMlj2sjJ_HY0Z4z7Kxr?key=MHpfMDZCYlZoU1pGeFJycURpTHR1VzBvbUdlUDNR

Trăng Sáng Lạc Nhà Ai 

 

Một ngày diện bích, nhìn lại mình, tuy đầu óc già nua tôi đã bắt đầu suy nhược không thấy được gì hay nhưng mừng là vẫn còn nhớ được một vài câu thơ cổ. "Cử đầu vọng minh nguyệt / Ký tình thiên lý quang".  Ngẩng nhìn vầng minh nguyệt / Mong gửi theo được chút tình tôi theo ánh trăng vàng đi khắp nơi.

Chia sẻ với thân quen qúy mến để đọc cho lòng được nhẹ thôi.

PKT 05/22/2020  

 

Ức Đông Sơn

Lý Bạch (701 - 762)

 

Bất hướng Đông Sơn cửu

Tường Vi kỷ độ hoa

Bạch vân hoàn tự tán

Minh nguyệt lạc thùy gia

 

Nhớ Đông Sơn: Đông Sơn lâu không trở lại / Cũng đã bao mùa hoa Tường Vi rồi / Lãng đãng một trời mây trắng / Vầng trăng sáng năm xưa nay đã lạc vào nhà ai không còn thấy nữa để dẫn lối tôi về ?

 

Nhớ Chốn Cũ

PKT - Mây Tần

 

Chốn cũ lâu trở lại

Tường Vi đã bao mùa

Mây trắng trời phiêu lãng

Trăng buồn giãi thềm xưa

 

Trăng Sáng Lạc Nhà Ai

Ghi lại khoảnh khắc lần đầu trở về chốn cũ - Mây Tần PKT 

 

Chốn cũ lâu quá tần ngần

Ngõ Tường Vi đã bao lần trổ hoa

Lưng trời mây trắng bay qua

Trăng xưa ngơ ngác hỏi nhà ai đây

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

_____________________________

Nghêu Ngao Trong Ngày Xuân

​

Bản dịch: Phạm Khắc Trí

Phỏng dịch: songquang, Phương Hà

​

Đang mùa diện bích, quay mặt vào tường để nhìn lại mình, xin được chia sẻ với thân quen chút cảm thông với người xưa hơn một ngàn năm về trước. Đành rằng đổi thay, mỗi thời, mỗi nơi, mỗi khác, chỉ những dám mong mọi chuyện dữ rồi sẽ chóng qua, sẽ không còn tồn tại ở trên trái đất này ngoài hiểu biết, thông cảm, và thương yêu.

Trân trọng, 

PKT 05/20/2020

 

Xuân Nhật Túy Khởi Ngôn Chí

Lý Bạch 701 - 762


Xử thế nhược đại mộng
Hồ vi lao kỳ sinh
Sở dĩ chung nhật túy
Đồi nhiên ngọa tiền doanh
Giác lai miên đình tiền
Nhất điểu hoa gian minh
Tá vấn thử hà nhật
Xuân phong ngữ lưu oanh
Cảm chi dục thán tức
Đối tửu hoàn tự khuynh
Hạo ca đãi minh nguyệt

Khúc tận dĩ vong tình

 

Đôi Lời SayTỉnh Trong Ngày Xuân: Đời như giấc mộng lớn / Tội gì phải vất vả cho khổ thân / Bởi vậy cả ngày vui với rượu / Rồi say ngủ nằm lăn trước hiên nhà / Tỉnh dậy ngó mông ra sân / Thấy một con chim trong vườn hoa / Ừ nhỉ hôm nay là ngày gì / Mà sao lại có tiếng oanh líu lo trong gió xuân kia / Đối cảnh sinh tình muốn than thở / Lại chén đầy chén vơi /  Tếu ca chờ trăng sáng / Hát xong đầu óc ngu ngơ, không còn nhớ muốn nói gì đây nữa.

 

Nghêu Ngao Ngày Xuân

PKT - Mây Tần

 

Đời như giấc mộng lớn

Tội chi khổ thân mà  

Ngày qua bạn với rượu

Say ngủ bên thềm hoa

*

Tỉnh dậy ngó lang bang 

Đâu đây chim hót vang

Nghe như Xuân trở lại

Sao có tiếng oanh vàng

*

Đối cảnh lòng bồi hồi

Lại chén đầy chén vơi

Nghêu ngao khúc đãi nguyệt

Hát tếu cho vui thôi

 

Tri Khac Pham

Phamid1934@gmail.com

​

PHỎNG DỊCH:

​

NGÀY XUÂN SAY TỈNH

 

Đường đời giấc mộng bao la

Bám theo chỉ khổ thân già,ích đâu !

Chi bằng vui với rượu bầu

Rồi say lăn ngủ bỏ sầu ngoài sân

Tỉnh ra hồn đã lâng lâng

Nghe con chim đã hót vang trong vườn

Ô kìa ! Có phải ngày Xuân ?

Đương không lại có oanh vàng líu lo !

Sinh tình đối cảnh nhỏ to:

Lòng thèm uống rượu trong vò cho vơi

Nghêu ngao chờ đợi trăng vời

Miển sao đầu óc quên lời ngu ngơ

 

songquang 

20200521 

​

Say Tỉnh Ngày Xuân

 

Cuộc đời như giấc mộng mà thôi

Bận trí làm chi chỉ khổ người

Thôi cứ tìm vui trong chén rượu

Say sưa nằm ngủ dưới hiên trời

 

Tỉnh dậy, ngắm nhìn cảnh trước sân

Thấy con chim nhỏ ở trong vườn

Hôm nay ngày mấy, ồ, quên mất

Sao có oanh vàng hỏt đón xuân ?

 

Đối cảnh, lòng riêng muốn thở than

Rượu nồng rót nữa, một ly tràn

Ngâm câu tếu táo chờ trăng sáng

Ngơ ngẩn, không còn thiết nói năng.

 

Phương Hà

( 22/05/2020 )

​

​

TỬ DẠ XUÂN CA - LÝ BẠCH

 

Một bài thơ xưa, lồng trong một câu chuyện cổ, nói về tâm tình thuần hậu của một người con gái đẹp có chồng, sáng xuân hái dâu bên sông, đã dùng lời lẽ tế nhị từ chối tình cảm níu kéo của một vị quan chức quyền thế ngồi trên xe 5 ngựa đi ngang qua bắt gặp. Xin mời thân quen cùng đọc cho lòng được nhẹ phần nào chăng lúc này.

PKT 04/24/2020   

 

Tử Dạ Xuân Ca

Lý Bạch (701 - 762)

 

Tần địa La Phu nữ

Thái tang lục thủy biên

Tố thủ thanh điều thượng

Hồng trang bạch nhật tiên

Tàm cơ thiếp dục khứ

Ngũ mã mạc lưu liên 

 

Bài Ca Xuân Của Nàng Tử Dạ (?):  Người con gái tên gọi là La Phu ở đất Tần / Một sáng Xuân đứng hái dâu bên dòng sông xanh / Bàn tay trắng nõn với nhánh dâu xanh non ở trên cao / Tà áo lụ̣a hồng lung linh khoe sắc trong nắng sớm / Vì sợ tằm đói nên phải vội về  / Xin người quân tử lưu luyến rộng lòng, chớ níu kéo mà chi kẻo tội nghiệp thiếp phải chịu điều tiếng

 

Phụ Chú : Đây là Khúc Xuân Ca trong bài Tử Dạ Tứ Thời Ca gồm Xuân Ca, Hạ Ca, Thu Ca, và Đông Ca của Lý Bạch  Không rõ nguồn gốc hai chữ Tử Dạ  (PKT 04/24/2020)

 

Một Khúc Xuân Ca

PKT - Mây Tần

 

La Phu gái đất Tần,

Đứng hái dâu bên sông.

Lá non níu tay nõn,

Lung linh tà áo hồng.

Tằm đói phải về vội,

Xin quân tử rộng lòng.   

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

​

Cư Trần Lạc Đạo

 

Giữa lúc cơn dịch Coronavirus hoành hành, Trời bắt phải "diện bích", ngồi nhà đối diện với 4 bức tường, để nhìn lại mình, lan man tìm vui trong cảnh "an bần lạc đạo" yên phận ngặt nghèo mà vui sống, xin được chia xẻ với thân quen mấy câu kệ ở cuối bài Cư Trần Lạc Đạo Phú của vua Trần Nhân Tông, sư tổ Dòng Thiền Trúc Lâm Yên Tử. Chút mong tâm Phật trong lòng tất cả chúng ta giữa lúc xao động này.

PKT 04/18/2020

 

Cư Trần Lạc Đạo

Trần Nhân Tông (1258 - 1308)

 

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên

Cơ tắc xan hề khốn tắc miên

Gia trung hữu bảo hưu tầm mịch

Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền

 

Ở đời vui đạo hãy tùy duyên / Đói hãy ăn còn mệt hãy ngủ / Báu vật có sẵn ở trong nhà rồi còn phải mất công đi tìm ở đâu nữa / Giữ được tâm Phật, lòng không động trước cảnh đổi thay, thì đâu cần nhờ cậy đến Thiền làm gì

 

Cư Trần Lạc Đạo

PKT - Mây Tần

 

Ở đời vui đạo hãy tùy duyên,

Gắng sống thuận theo lẽ tự nhiên.

Có Phật trong lòng đâu ngại nữa,

An nhiên tự tại, cậy chi thiền.

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

THƯƠNG THẦY

 

Nhân Ngày Phục Sinh, giữa mùa Thương Khó, không ngại chia xẻ với thân quen chút tâm tình của thầy trò chúng tôi. Cầu chúc an lành cho tất cả chúng ta.  

 

"Đọc liền một mạch và đang vừa gõ trả lời mà vừa khóc, vui lắm Thầy ơi! Ai nói vui không khóc.... thương Thầy!" Đây là thư của em Đức, đại diện nhóm CHS PTG 1968-75 Cần Thơ, mới vừa gửi cho tôi, sau khi em đọc "Thêm Một Câu Chuyệ̣n Về Thầy Trò Chúng Tôi" nói về khoảng thời gian 1955-62 tôi về dạy Toán ở Trung Học Sa Đéc. Nhân đây, xin được chép lại mấy vần thơ vụng đến ngô nghê (!) ngày tôi về họp mặt chung vui với các em 5 năm trước đây 04/19/2015 ở Cần Thơ. Lúc này đọc lại, thực tình, vẫn không khỏi ngậm ngùi, vẫn còn cảm thấy nhiều xót xa về thân phận nhà giáo thời loạn. Chỉ còn mong mọi chuyện rồi cũng sẽ qua đi, và chỉ riêng Yêu Thương còn lại mãi mãi trong lòng mọi người. Đức ơi, đọc thư em, thầy rất xúc động, cũng rất vui đến muốn khóc. Và ,cũng rất muốn được nói thành lời "thương em, thương tất cả các em!" 

́PKT 04/12/2020      

 

NHẤT PHIẾN BĂNG TÂM CẢM TÁC

PKT - Mây Tần

 

Nhất phiến băng tâm tại ngọc hồ,

Chút thân nhà giáo vốn ngu ngơ.

Ba chìm bảy nổi một đời lỡ,

Vẫn khóc vẫn cười với nắng mưa.

*

Xa xứ bao năm trời lận đận,

Gió sương đất khách kể sao vừa.

Quê nhà ai thấu tình con đỏ,

Đầu bạc ngồi buồn nhớ tuyết xưa.

*

Bốn chục năm trời đâu cách biệt,

Nửa vòng trái đất nhớ thương nhau.

Trò yêu bạn quý ai còn mất,

Ngơ ngáo tháng ngày với bể dâu.

* 

Em ạ, thầy em giờ vẫn vậy,

Vẫn khờ vẫn dại vẫn ngu ngơ.

Vẫn tấm lòng thầy như ngày trước,

Nhất phiến băng tâm tại ngọc hồ!

 

Lời Thêm: Làm người thầy, có gì đâu đến nỗi phải thanh minh là "nhất phiến băng tâm tại ngọc hồ". Vâng, xót xa lắm!

 

PKT 04/12/2020

​

_____________________________

                     NGHĨ CỔ

                                           Lý Bạch

 

Thi Tiên Lý Bạch đời Đường, thế kỷ 8, đã phỏng theo ý người xưa, qua  bài Ý Cổ , nói về chuyện "Sinh Ký Tử Quy". Nhưng sao lại sinh ký tử quy, sống là gửi mà thác là về ? Lại nghĩ có phải, lúc này, đang cơn nạn dịch coronavirus hoành hành, giữa hai bờ sinh tử chênh vênh, trời bắt mỗi người, ngồi nhà một mình, để chúng ta có thì giờ suy ngẫm và có dịp nhìn lại chính mình chăng? Vâng, tuy mỗi người mỗi cảnh, nhưng dù đã ba chìm bảy nổi, dù đã hơn một lần sống sót, dù cho đến cuối đời vẫn không còn nhà để về, đối với tôi, kiếp sống này vẫn không là tạm mà chính là kiếp sống thực, là rất thực và thực tình tôi không nghĩ đến chuyện chết là về, và về đâu, với tất cả những Thương Yêu của một đời  thương khó đã dành cho và đã nhận được . Cầu chúc an lành cho tất cả chúng ta.

​

PKT 04/03/2020    

 

Nghĩ Cổ

Lý Bạch (701-762)

 

Sinh giả vi quá khách

Tử giả vi quy nhân 

Thiên địa nhất nghịch lữ

Đồng bi vạn cổ trần

Nguyệt thố không đảo dược

Phù tang dĩ thành tân

Bạch cốt tịch vô ngôn 

Thanh tùng khởi tri xuân

Tiền hậu cánh thán tức

Phù sinh hà túc trân

 

Nghĩ Xưa

PKT - Mây Tần

 

Sống là khách cõi tạm,

Chết là người về nhà.

Trời đất là quán trọ,

Giữa cát bụi ta bà.

Trăng tròn rồi lại khuyết,

Bãi dâu thành rừng già.

Xương trắng ngàn năm ngủ,

Thông xanh bốn mùa ca.

Trước hay sau cũng vậy,

Than chi đời phù hoa. 

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

______________________________

Tống Xuân Từ - Vương Nhai

 

Tống Xuân Từ

Vương Nhai (768 - 835)

 

Nhật nhật nhân không lão 

Niên niên xuân cánh quy

Tương hoan tại tôn tửu

Bất dụng tích hoa phi

 

Bài Ca Tống Xuân

PKT - Mây Tần

 

Mỗi năm thêm tuổi lão

Xuân lại về đâu hay

Sớm tối vui cùng rượu

Xá gì hoa rụng bay 

 

Ghi Chú : Trước đây ghi nhầm tác giả bài Tống Xuân Từ này là Vương Duy, một trong tứ bất tử thời Thịnh Đường, gồm Thi Phật Vương Duy, Thi Tiên Lý Bạch, Thi Qủy Lý Hạ, và Thi Thánh Đỗ Phủ.  Xin mời đọc lại một bài thơ ý tứ "tương tự" để có thêm nhận xét về sự nhầm lẫn này cho khuây khỏa được phần nào âu lo chăng trong thời gian chúng ta đang bị giới hạn đi lại, tránh tiếp xúc vì nạn dịch Coronavirus. Cầu chúc an lành, tai qua nạn khỏi. PKT 03/23/2020

 

Điểu Minh Giản

Vương Duy (699 -759)

 

Nhân nhàn quế hoa lạc

Dạ tĩnh xuân sơn không

Nguyệt xuất kinh sơn điểu

Thời minh tại giản trung

 

Khe Chim Hót

PKT - Mây Tần

 

Đứng lặng nhìn hoa rụng

Núi khuya xuân ngủ đâu

Trăng lên chim hót sảng 

Âm động lòng khe sâu

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

_______________________

 Một Khúc Ca Xuân Trong Mùa Đại Dịch

​

Giữa lúc khắp thế giới đang cơn đại dịch Coronavirus,  chúng tôi đã nhận được nhiều lời khuyên, chủ ý: "đừng hoảng loạn, giữ đôi tay sạch, tránh tiếp xúc"  (don't panic, keep both hands clean, avoid physical contact) ̣  Đành rằng ông Trời kêu ai thì người nấy cũng phải dạ thôi, nhưng lòng rất cảm động và rất vui trước các lời khuyên từ các thân tình lo lắng cho nhau ̣ Ngày mai 03/19/2020, một mùa xuân mới sẽ lại trở về với chút niềm hy vọng nhân loại sẽ sớm thoát khỏi cảnh thiên tai trời ơi đất hỡi này, xin được gửi lại mấy vần thơ vụng trích trong Mây Tần, thay cho lời cảm tạ chân thành của chúng tôi ̣ Cầu chúc an lành cho mọi người  ̣ Trân trọng, 

PKT 03/18/2020

 

Một Khúc Ca Xuân Trong Mùa Đại Dịch

PKT - Mây Tần

 

Thêm tuổi thêm già tự nhiên thôi,

Xuân đến rồi đi chẳng đợi mời.

Vui cạn với nhau vài chén rượu,

Bận tâm mà chi chuyện trời ơi.

 

Số phận dường như định trước rồi,

Sinh tử trăm năm một trò chơi.

Đành thôi yên phận làm con rối,

Ngày tháng buông trôi cho hết đời.

 

Hết xuân đến hạ đến thu đông,

Rồi lại xuân hạ lại thu đông.

Cái vòng xoay chuyển luân hồi ấy,

Bạc đầu đâu thấu lẽ sắc không.

 

Là sắc, là không, là sắc không,

Là hư, là thực, là tấm lòng.

Sắc không, hư thực, đâu là thực,

Đùa nhau tội lắm hỡi Hóa Công.  

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

______________________________

LONGING TO TAKE YOU HOME, MY CHILD

PKT- 02/28/2020

 

Sáng nay 02/28/2020, ở Plano Texas, một vùng trời trong, không mây, 40 độ F, gió nhẹ 5 MPH, nắng ấm đẹp. Nhớ lại hôm qua, tôi đã đi bộ buổi sáng thường lệ quanh công viên gần nhà dưới trời băng giá 30 độ F, gió 15 MPH. Nếu biết được, chắc các con tôi đã ngăn không cho bố đi. Chỉ còn 2 ngày nữa 03/02/2020 là sinh nhật thứ 62 của người con đầu lòng của vợ chồng chúng tôi, lòng vui và biết ơn. Vốn tánh hướng nội, ẩn nhẫn, thực ra là thiếu hiểu biết và không biết ăn nói ra sao cho phải lẽ và vừa lòng được mọi người, BỐ MUỐN DẪN CON VỀ / LONGING TO TAKE YOU HOME, MY CHILD một bài viết từ mấy chục năm trước, đã được coi đi coi lại và sửa chữa nhiều lần, gửi đi hôm nay, vào lúc này, có thể là ngày cuối đã đang chờ ở ngoài đầu ngõ, thực tình tôi vẫn chỉ muốn được con cháu anh chị em trong nhà, bạn bè xa gần, và đám học trò cũ hiểu cho phần nào tấm lòng thương yêu của tôi đối với đời và với mọi người là vẫn vậy, vẫn như thuở nào, cho dù đã những đổi đời, thế thôi. Trân trọng,

PKT 02/28/2020

​

Bố Muốn Dẫn Con Về
(Riêng gửi người con út )


Bố muốn dẫn con về, về lại căn nhà xưa, ở Cần Thơ, trong con hẻm nhỏ, để con nhớ lại quãng ngày thơ dại, từ khóc chào đời, đến khi tập đứng tập đi, học ăn học nói, chơi đùa cùng với các anh các chị trong nhà và các bạn ở trong chòm xóm thân thương, có ông Phán, bà Tư, chú Năm, cô Tám... cho đến ngày bố con mình bỏ xứ ra đi.


Bố muốn dẫn con về, thăm lại ngôi trường vỡ lòng học chữ của con, mà ông bà Giám Đốc còn là 2 người bạn già kính mến của bố, và cô giáo lớp mẫu giáo dạy con cũng còn là người học trò lớp luyện thi Tú Tài Toán của bố, để nhớ lại một khoảnh khắc kỳ diệu của một đời người, gửi con vào lớp rồi, trên đường về nhà, sao nước mắt bố bỗng dưng.


Bố muốn dẫn con về, theo bố lại thăm một ngôi trường cổ đã khoảng 100 năm tuổi, nơi bố đã tự nguyện trải đời mình làm viên gạch lót đường cho lớp trẻ bước lên, cho một ngày mai tốt đẹp hơn thế hệ cha anh, để con hiểu được phần nào thời gian sau này ở nơi xứ người, bất chợt thấy bố đôi lúc thẫn thờ... tưởng nhớ ngày xưa, ôi những ngày xưa yêu dấu đến tội tình của bố .


Bố muốn dẫn con về, thăm lại bến xe đò đầu tỉnh, nơi 2 bố con mình, một chiều cuối năm lóng ngóng đón Nội cho đến chuyến xe cuối cùng, mãi đến mấy ngày sau mới hay Nội đã ngã bệnh bất ngờ không đi được và đã mất vào mấy năm sau, để bố con mình từ năm đó, đã không còn dịp nào nữa, chúc tuổi mừng Nội, mỗi dịp Tết đầu năm.


Bố muốn dẫn con về, qua thăm bên Ngoại, một tỉnh nhỏ hiền hòa bên dòng sông thơ mộng, quanh năm vang tiếng ầu ơ, nơi bố tưởng là đã tìm được chốn ẩn thân cho qua thời loạn, để cho con nhớ lại quãng ngày vui sống với Ngoại, với Cậu, với Dì, và để mong cho con nhớ được mãi đừng quên, một phần đời mình đã được nuôi sống bằng sông nước Cửu Long, cơm gạo Tháp Mười, và vú sữa Sa Giang. 


Phụ Chú: Giữa thập niên 1980, 1 lần dọn nhà, trong lúc thu xếp sách vở, tình cờ đọc được một bài viết của người con út thời trung học, viết về ngày dời xứ, lúc cháu mới vừa được 6 tuổi, trích đoạn cuối: 

 

"I did not look back. I never wept. I never mourned. I knew we were going to America, but it never occurred to me that we were also leaving Vietnam. At the time of my departure, I did not know what I had to lose in order to gain. I did not realize that the people,language and culture that I had known so well and had taken for granted would in time become foreign to me. I was too young to understand. Not only did my parents make their own personal sacrifices, but they were also forced to deny me a large part of my heritage for the sake of a better future. I may be able to visit my native country someday, but I can never truly return to the place where I tasted my first experience of life and joy. The Vietnam that I once knew now exists only in fragile childhood recollections!

 

Trong xúc động thương con, thương mình, bài "Bố Muốn Dẫn Con Về " đã được viết liền một mạch sau đó. Hôm nay, nhàn lão, nhớ con, nhớ cháu, nhớ thân quen, ngồi chép và sửa lại cho chỉnh gửi đi để đọc cho vui thôi. Nhưng khi xong, lại cười mình, tuổi già đi lại đã cảm thấy bắt đầu khó khăn rồi, đâu còn được như xưa nữa. "Bố Muốn Dẫn Con Về " thật ra nên đổi là "Bố Muốn Được Con Dẫn Về " mới phải. Cũng đã bao nhiêu nước chảy qua cầu. "Sông xưa rày đã nên đồng / Chỗ làm nhà cửa chỗ trồng ngô khoai / Vẳng nghe tiếng ếch bên tai / Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò " ̣(Thơ Tú Xương). Người xưa cảnh cũ chắc đâu còn nữa mà vẫn muốn đòi con dẫn về. PKT - Mây Tần

 

Longing to Take You Home, My Child

For my youngest child,

 

I long to take you back to our old home in a narrow alley, in Can Tho, so you can recall your childhood. From the time you had your first newborn’s cry to your first steps, from the time of your first bite and to first words, through the time when you first played with your siblings and other children in our loving neighborhood, ông Phán, bà Tư, chú Năm, cô Tám, to the time we left our homeland with a heavy heart.

 

I long to take you back to your old preschool, where the headmaster and headmistress were my dear and respectable old friends, and your kindergarten teacher who was a student I tutored for high school examination, so we can recall one of life’s miraculous moments: on the way home after leaving you in class for the first time, a sudden tear in my eyes.

 

I long to take you back to a hundred-year-old school where I committed to be a stepping stone for the next generation, for a brighter tomorrow than the past generations, so you can sympathize with moments here when I was lost in nostalgia of my dear sadden past. (Où sont les neiges d'antan?)

 

I long to take you back to the provincial bus station where both of us, one last day of the year end, eagerly waited for your paternal grandfather until the very last bus coming back, only to learn - days later - that he fell sick and could not make the trip, and then eventually passed away a few years later, and from that moment we never had the chance to greet him and wish him well on Tết, the first day of the new year celebration.

 

I long to take you back to your maternal grandfather’s town, a small cozy town nesting by a gentle river, year-round sound of lullabies. It was where I thought I found a refuge from the time of turmoil, so you can find yourself back in those happy time among your loving grandfather, your uncles, your aunts, and you will never forget the part of your life embraced in Mekong River’s water, nurtured with Tháp Mười rice, and filled with star apples (vú sữa) from Sa Giang.

 

Addendum: During one of the moves in the mid-1980s, as I went through old papers, I happened to stumble upon an essay which my son had written in high school about the day we left Vietnam when he was a 6-year-old. He ended his essay with this thought:

 

"I did not look back. I never wept. I never mourned. I knew we were going to America, but it never occurred to me that we were also leaving Vietnam. At the time of my departure, I did not know what I had to lose in order to gain. I did not realize that the people, language and culture that I had known so well and had taken for granted would in time become foreign to me. I was too young to understand. Not only did my parents make their own personal sacrifices, but they were also forced to deny me a large part of my heritage for the sake of a better future. I may be able to visit my native country someday, but I can never truly return to the place where I tasted my first experience of life and joy. The Vietnam that I once knew now exists only in fragile childhood recollections!"

 

In an emotional moment, loving my son, and thinking of myself, I wrote this letter quickly. Today as I had more time, missing my children, missing my grandchildren, my loved ones, I re-read it and made a few changes. When I finished, I found myself a bit ironic, instead of “Longing to Take You Home” it should have been “Desire for You to Take Me Home”.Time changes and too much water has been flowing under the bridge. Sông xưa rày đã nên đồng / Chỗ làm nhà cửa chỗ trồng ngô khoai /Vẳng nghe tiếng ếch bên tai/ Giật mình còn tưởng tiếng ai gọi đò (Thơ Tú Xương)  ̣The old river, sedimented into land / Here a few houses, there a corn field / In the distance, the frogs sound like / Someone has just called for a boat ride

 

Time has passed - Places and people have changed - The desire for you to take me home - There is no longer a home for us to return.

PKT – Mây Tần

 

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

VUI TUỔI 90:

MỪNG THỌ hai anh LÊ KHÁNH DUỆ & LƯU KHÔN

 

Vào Trang Nhà PTGĐTĐ, được biết hôm nay, 02/20/2020, là sinh nhật thứ 90 của giáo sư Lưu Khôn qua bài "Chúc Thọ Anh Mười" của Mai Lộc. Tôi xin được mạn phép gom lại mấy câu thơ xưa trong Mây Tần 2012 thành bài "Vui Tuổi 90" để chúc mừng hai anh Lê Khánh Duệ và Lưu Khôn, hai vị niên trưởng tuổi 90 kính mến của chúng ta. Dù "sinh niên bất quá bách", anh chị em mình vẫn muốn được hẹn còn tiếp tục gặp nhau ở quá tuổi 100 cho vui, nên chăng?  PKT 02/20/2020

 

Vui Tuổi 90

PKT 02/20/2020

 

Tâm sự vui cùng tóc bạc,

Núi xanh ngày tháng tung hê.

Rừng vắng tuyết trắng chào đón,

Lối xưa sáng tối đi về.

 

Đào hồng mưa đêm đọng giọt,

Liễu biếc sương sớm vương hương. 

Hoa rụng trẻ nhà chưa quét,

Oanh ru ta giấc xuân nồng.

 

Phụ Chú : Bốn câu đầu lấy ý từ bài Quy Sơn Tác của Cố Huống (725 - 814) và bốn câu sau từ bài Điền Viên Lạc của Vương Duy (699 - 759)

 

Quy Sơn Tác : Tâm sự sổ kinh bạch phát / sinh nhai nhất phiến thanh sơn/ Không lâm hữu tuyết tương đãi / Cổ đạo vô nhân độc hành

 

Điền viên Lạc : Đào hồng phục hàm túc vũ / Liễu lục cánh đãi triêu yên /  Hoa lạc gia đồng vị tảo / Oanh đề sơn khách do miên

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

                                               HOÀNG HẠC LÂU

 

Hoàng Hạc Lâu, có từ lâu, từ thuở Tiên và Hạc, còn vui sống và ở được với người, dù chỉ một khoảng thời gian ngắn. Hiện nay, ngôi lầu này nằm trên bờ sông Dương Tử, thuộc thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc. Trải qua bao lớp sóng phế hưng, lầu xưa vẫn còn đó, có lẽ nhờ vào một bài thơ của Thôi Hiệu, đời Đường, đã được hậu thế truyền tụng là "đệ nhất danh tác" trong số các bài thơ  cổ của Tàu. Tôi mạn phép chuyển dịch lại bài thơ này và gửi đến thân quen để cùng nhau cầu nguyện cho Vũ Hán sớm thoát khỏi nạn dịch Coronavirus đang hoành hành từ hơn một tháng qua. Trân trọng,

​

PKT 02/15/2020

 

Hoàng Hạc Lâu

Thôi Hiệu (? - 756)

 

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,

Thử đia không dư hoàng hạc lâu.

Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,

Bạch vân thiên tải không du du.

Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ,

Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.

Nhật mộ hương quan hà xứ thị,

Yên ba giang thượng sử nhân sầu. 

 

Cảm Dịch

PKT - Mây Tần

 

Người xưa cỡi hạc về Trời,

Lầu Thơ bỏ lại bên đời bơ vơ.

Hạc đâu về nữa mà chờ,

Ngàn năm mây trắng lững lờ trôi ngang.

Bến xưa ngập ánh nắng vàng,

Cồn hoang cỏ dại ngút ngàn xanh lơ.

Chiều buông, lữ khách thẫn thờ,

Sầu theo khói sóng vật vờ về đâu?

 

Hoàng Hạc Lâu

PKT - Mây Tần

 

Người xưa cỡi hạc về tiên cảnh,

Bỏ lại lầu thơ những đổi đời.

Hạc một bay đi rồi mất biệt,

Mây ngàn trôi nổi vẫn rong chơi.

Hán Dương bến tạnh cây soi nước,

Anh Vũ cồn hoang cỏ ngút trời.

Chiều xuống, quê nhà ngàn dặm cách,

Trên sông khói sóng ới sầu ơi!

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

XUÂN HÀNH

Giả Đảo

 

Sáng nay, vùng Plano Texas USA, một trời xuân lạnh 40 độ F, gió nhẹ 10 MPH, đất khách quê người, chút tình cố quốc tha hương, gửi lại bài Xuân Hành của Giả Đảo và một bản dịch cũ.  Kể từ ngày thu năm ấy, thôi cũng đã gần 66 năm qua.  PKT 02/04/2020

 

​

 

Xuân Hành

Giả Đảo (793 - 865)

 

Khứ khứ hành nhân viễn

Trần tùy mã bất cùng

Lữ tình tà nhật hậu

Xuân sắc tảo yên trung

Lưu thủy xuyên không quán

Nhàn hoa phát cố cung

Cựu hương thiên lý tứ

Trì thượng lục dương phong

 

Cảm Dịch Bài Xuân Hành Của GIả Đảo

PKT - Mây Tần

 

Ra đi vào gió cát / Vó ngựa bụi tung đường / Tình lữ vương chiều nắng / Sương mai thoáng sắc Xuân / Suối nguồn xuyên quán trống / Hoa dại ngập cung xưa/ Quê cũ ngàn trùng cách / Liễu hồ xanh bốn mùa

 

Một Khúc Xuân Hành

PKT - Mây Tần

 

Người đi thôi mải miết,

Ngựa nản bụi đường xa.

Chiều nắng tàn vương vấn,

Sương xuân sớm nhạt nhòa. 

Suối buồn quanh quán vắng,

Hoa dại khắp cung xưa.

Chốn cũ đâu còn nữa,

Liễu hồ gió đẩy đưa. 

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

VỀ THÔI

​

 

Giờ phút này ở bên nhà đang là giao thừa, nhớ đến các con các cháu ở xa không về được, nhớ đến thân bằng quyến thuộc, và đám học trò tứ tán khắp nơi, mấy vần thơ vụng được viết lại gửi đến mọi người đọc cho vui thôi  ̣ Trân trọng,

PKT 01/24/2020
 

​

Túc Châu Thứ Vận Lưu Kinh

Tô Đông Pha (1037-1101)
 

Ngã dục quy hưu sắt tiệm hi
Vũ Vu hà nhật trước xuân y
Đa tình bạch phát tam thiên trượng

Vô dụng thương bì tứ thập vi
Vãn giác văn chương chân tiểu kỹ
Tảo tri phú qúy hữu nguy ky
Vị quân thùy thế quân tri phủ
Thiên cổ hoa đình hạc tự phi

 

Dịch Nghĩa : Ở Túc Châu Viết Bài Họa Vận Gửi Lưu Kinh

 

Nghe tiếng đàn ngân sắp dứt là ta lại muốn từ quan về nghỉ hưu thôi
Biết có ngày nào mặc chiếc áo xuân rồi múa hát ở trên đài Vũ Vu nhỉ

Tóc trắng đa tình đã dài đến ba ngàn trượng
Da mồi già lão đã nhăn nheo xếp lớp đến bốn mươi lớp rồi
Nay cũng đã muộn để biết văn chương tài mọn chẳng ích lợi gì
Dù cũng đã sớm biết phú qúy chỉ là cạm bẫy cho tội lỗi thôi
Ai có biết chăng ai đã vì ai mà nước mắt tuôn rơi
Trong khi cánh hạc từ thuở nào vẫn bay chấp chới ở nơi đình hoa

 

Chú Thích


Hai câu đầu trong nguyên tác: "Ngã dục quy hưu sắt tiệm hi / Vũ Vu hà nhật trước xuân y" , lấy ý từ một câu chuyện giữa Khổng Tử và các môn đệ, chép trong Luận Ngữ. Khi đức Khổng Tử hỏi đến chí hướng của đám học trò, đến lượt, Tăng Điểm, ngưng đàn, chờ tiếng đàn ngân tắt hẳn, mới chắp tay cung kính thưa, là chỉ muốn ngày ngày, cùng trẻ con dăm bẩy đứa, khoác chiếc áo xuân, tắm mát sông Nghi xong lên đền Vũ Vu múa hát, rồi thảnh thơi ra về thôi. Nghe xong, Khổng Tử than: "Ngô dữ Điểm dã", ta cũng muốn được như Điểm vậy  ̣

 

Hai Bài Thơ Dịch Trong Mây Tần Được Viết Lại

 

Về Thôi

PKT - Mây Tần

 

Đàn ngân vừa dứt muốn về thôi,

Hong áo nắng xuân chỉ một thời  ̣

Tóc bạc gió sương ngày tháng lụn,

Da mồi già lão tuổi đời trôi  ̣

Văn chương nay biết vô dụng nhỉ,

Danh lợi sớm hay cạm bẫy rồi  ̣

Thiên cổ đa tình thiên cổ lụy,

Hoa đình cánh hạc phút chơi vơi  ̣

 

Về Thôi

PKT - Mây Tần

 

Tiếng đàn Tăng Điểm gọi ai,

Áo xuân hong nắng trên đài Vũ Vu  ̣

Tóc dài xõa trắng thiên thu,

Da mồi mắt lão mịt mù trăng sao  ̣

Văn chương thôi đã tào lao,

Sớm vòng danh lợi lao đao tội tình  ̣

Thương đời hạt lệ lung linh,

Cánh hạc hoa đình đâu đó còn chăng?       

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

NGÀY VỀ

 

Năm cũ gần hết. Năm mới sắp qua.  Đất khách lần khân, Ngày Về, như một vở kịch một hồi 3 cảnh, tấm màn nhung đã được kéo lên rồi chung cuộc cũng phải buông xuống, khép lại. Mời đọc cho vui thôi.

PKT 01/11/2020  

​

Mở Màn : Phố cũ nhìn lạ lẫm / Người về lạc bước vỉa hè quen / Tiếng ve sầu râm ran

                

Đang đếm bước trên một lề đường cũ sau hơn 50 năm trời xa cách, tôi bỗng giật mình có tiếng người chặn hỏi giờ. "Đã 1 giờ trưa rồi đấy cháu ạ". "Giời ơi, trông cụ như người nưóc ngoài, con đâu ngờ  cụ nói được tiếng Việt với giọng Hà Nội xưa hay vậy". Nghe sao xót xa!  Nước mắt còn không cho giọng quê không đổi, cho tháng năm qua được mất, và cho dâu bể đổi thay đã mấy mùa? 

 

Cảnh 1 : Cho Giọng Quê Không Đổi

 

Thiếu tiểu ly gia lão đại hồi

Hương âm vô cải mấn mao thôi

Nhi đồng tương kiến bất tương thức

Tiếu vấn khách tòng hà xứ lai

(Hạ Tri Chương 659-744 - Hồi Hương Ngẫu Thư Kỳ 1)

 

Từ nhỏ xa nhà nay trở lại,

Giọng quê không đổi tóc bạc thôi.

Trẻ con chào đón tưởng người lạ,

Cười hỏi Cụ là ai đến chơi?  

(PKT - Mây Tần 2012)

 

Cảnh 2: Cho Tháng Năm Qua Được Mất?

 

Trĩ tử khiên y vấn

Quy gia hà thái trì

Cộng thùy tranh tuế nguyệt

Doanh đắc mấn như ti

( Đỗ Mục 803-852 - Quy Gia)

 

Cháu con níu áo hỏi,

Ông về trễ vậy Ông?

Cười tháng năm được mất,

Tóc đã trắng như bông!

(PKT - Mây Tần 2012)

 

Cảnh 3: Cho Dâu Bể Đổi Thay Đã Mấy Mùa

 

Ly biệt gia hương tuế nguyệt đa

Cận lai nhân sự bán tiêu ma

Duy hữu môn tiền Kính Hồ thủy

Xuân phong bất cải cựu thời ba

(Hạ Tri Chương  659-744 - Hồi Hương Ngẫu Thư Kỳ 2)

 

Xa nhà cách biệt bao năm tháng,

Dâu bể đổi thay đã mấy mùa.

Duy có mặt hồ ngoài phố cũ,

Gió xuân vẫn gợn sóng năm xưa!

(PKT - Mây Tần 2012)

 

Đóng Màn: (Khung trời xanh tuổi dại / Đường xưa em nón nghiêng tóc thả / Hoa nắng động lao xao)

 

Tiền bất kiến cố nhân

Hậu bất kiến lai giả

Niệm thiên địa chi du du

Độc sảng nhiên nhi thế há

(Trần Tử Ngang 651-702 - Đăng U Châu Đài Ca 

 

Nhìn trước, người xưa biền biệt,

Ngó sau, cũng chẳng thấy ai.

Bơ vơ giữa trời vô tận,

Lặng lẽ giọt lệ ngắn dài!

 

Tiếng Vọng Từ Hậu Trường :

 

Sóng êm sau lũ dữ,

Phận bèo trôi giạt lạc bờ xa.

Ta mất nhau rồi sao?

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

Chân Diện Mục:

 

                  VỀ

 

                       tặng Phạm khắc Trí

 

Ta có quê hương sao

Quê hương hững hờ trôi trước trôi lui

Trước mặt ta

Hoa cười như cợt nhả

Gió thổi say lòng người đi xa

Về đi , về đi

Năm hết rồi lại năm nữa ư

Về đâu , về đâu

Hoa xuân ấm áp lạ

Đón người về bên nhau

Thế giới như nhỏ hẹp

Người về biết về dâu

Hoa xưa có tươi mầu

Quê hương gió giục mau

 

                               C.D.M.

MỘT THOÁNG DƯ ÂM-PKT 2017.pptx

​

Thơ Phạm Khắc Trí - Powerpoint Lương Liên Hoa

Dư Dục Vô Ngôn - Một Câu Chuyện Về Thầy Trò Xưa Và Nay 

 

XƯA, thời loạn, lòng người đảo điên, Đức Khổng Phu Tử, người đất Lỗ, sinh thời đi khắp nơi thuyết giảng "tam cương (vua tôi, cha con, chồng vợ) và ngũ thường (nhân, nghìa, lễ, trí, tín)", cho mãi đến cuối đời, cũng chẳng ai nghe, đành phải trở về quê nhà, than với học trò:  "ta không muốn nói gì nữa được" ! Tử viết :"dư dục vô ngôn" , Tử Cống viết: "Tử như bất ngôn ,tắc tiểu tử hà thuật yên" , Tử viết: " thiên hà ngôn tai, tứ thời hành yên, bách vật sinh yên, thiên hà ngôn tai" ̣ Thầy nói: " Ta không muốn nói gì nữa được", Trò  thưa: "Thầy còn muốn không nói nữa thì con theo thầy biết nói gì đây", Thầy than : "Trời có nói gì đâu, bốn mùa vẫn luân chuyển, trăm vật vẫn sinh hóa, Trời có nói gì đâu!" ̣  Mấy ngàn năm sau, có một gã hậu sinh, không biết nghĩ ngợi xa gần ra sao, thành tâm xin được chia xẻ nỗi đau xót của một người thầy, cuối đời thất bại, nói chẳng ai nghe, đành thốt nên lời "ta không còn muốn nói gì thêm nữa"  ̣   

 

NAY, đất khách quê người, đã qua nửa thế kỷ, thầy trò chúng tôi, cỏ bồng phiêu bạt tứ xứ, gặp lại được nhau qua emails trên internet, mừng tủi, thầy ơi, chúng em rất vui ̣ đọc thơ thầy như nghe thầy giảng bài ngày nào ̣ Lòng thật xúc động, lại nhớ đến mấy vần thơ, câu được câu mất, của một người bạn gửi cho mấy năm về trước, "Con chim già hót còn nghe được/ ông giáo già rồi hát chẳng ai nghe/ hát chẳng ai nghe mà vẫn hát/ hát hoài hát mãi một mình nghe"  ̣Vâng, bạn tôi ơi, sao lại nghĩ rằng hát chẳng ai nghe nhỉ  ̣ Còn có tôi, còn có các bạn, còn có đám học trò cũ, và nhất là dù Trời có nói gì đâu mà vẫn, hết đêm rồi lại ngày, hoa tàn rồi lại nở , và còn biết bao điều tình nghĩa thuở nào vẫn dành để nói cho nhau nghe  ̣Nhưng, nghĩ đi rồi nghĩ lại, đời đã đổi rồi, chữ còn nghĩa mất, biết làm sao để còn nói cho nhau hiểu đây ?  Thương lắm ̣ Ngày vui qua đâu còn trở lại  ̣ Cầu chúc an lành cho tất cả chúng ta  ̣     

PKT 10/17/2019                                    

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

Phiếm Bút Ngắn nhân ngày Sinh 86.

 

          Năm nay, ngày Sinh Nhật thứ 86, mấy đoạn Phiếm Bút rời, gửi người tri kỷ. Trân trọng. Phạm Khắc Trí. 0/10/2019

 

Sinh niên bất quá bách

Thường hoài thiên tế ưu

Trú đoản dạ khổ trường

Hà bất bỉnh chúc du

(Bỉnh Chúc Dạ Du - Không rõ tác giả)

 

Đời người mấy ai trăm tuổi,

Lo chi những chuyện ngàn sau. 

Ngày ngắn đêm dài tội lắm,

Sao không cầm đuốc đổi sầu?

 

Dạ ẩm Đông Pha tỉnh phục túy

Quy lai phảng phất tam canh

Gia đồng tỵ tức dĩ lôi minh

Xao môn đô bất ứng

Ỷ trượng thính giang thanh

(Lâm Giang Tiên - Tô Đông Pha)

 

Quán khuya, đất khách, tỉnh rượu về,

Trời đà như đã canh ba,

Trẻ nhà ngủ ngáy như sấm, 

Đập mãi cửa đóng không mở,

Một mình, đầu ngõ, chống gậy lắng nghe con nước trôi xa.

 

Tiểu chu tòng thử thệ

Giang hải ký dư sinh

(Lâm Giang Tiên - Tô Đông Pha)

 

Thôi nhỉ từ đây thuyền con một chiếc,

Bốn bể lang thang cho hết đời thừa!

 

Tri Khac Pham

Phamid1934@gmail.com

Một dị bản Bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu

("dị bản" theo nghĩa là một bản khác và không có ý hạ thấp một công trình nghiên cứu mà là ngược lại)

 

Mới đây một người bạn gửi cho đọc một dị bản bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu. Các điểm khác biệt so với nguyên tác kèm theo giải thích: (1) thay chữ "khứ" (đi đến một nơi nào đó) bằng chữ "khư" (đi rong) , (2) thay chữ "tải" (thiên tải = ngàn năm) bằng chữ "tái" ("thiên tái" = ngàn lần trở lại, để cho đối với "nhất khư" = một lần đi rong), và (3) câu đầu "Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ" được sửa lại là : "Tích nhân hoàng hạc dĩ thừa khư".  Một dị bản đúng luật thơ Đường và chỉnh đối! Nhưng, chữ nghiã ăn đong, quả tình không biết đây có phải chính là bản gốc, hay chỉ là người đời sau, yêu thích thơ Đường và bài thơ của Thôi Hiệu, đã quá lệ thuộc vào luật thơ mà tự ý sửa lại.  Thực lòng, dị bản theo nghĩa là một bản khác và không có ý hạ thấp một công trình nghiên cứu mà là ngược lại

 

Năm nay, tháng 10/2019 họp mặt PTG-ĐTĐ ở Maryland, bị trách : "Chúng  tôi không vui khi biết anh chị sẽ vắng mặt. Xin anh chị xét lại, và quyết định thực tế hơn. Đến tuổi này không còn  để dành cái gì cho ngày mai nữa. Kính thăm anh chị". Rất xúc động và thật cảm động, không biết đầu óc nghĩ gì, lại chỉ biết "hoàng hạc lâu" để thay lời tạ lỗi và biết ơn về các thân tình vào lúc cuối đời này mà thôi. PKT 08/26/2019 

 

Hoàng Hạc Lâu

Thôi Hiệu - Đời Đường

 

Tích nhân hoàng hạc dĩ thừa khư

Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu

Hoàng hạc nhất khư bất phục phản

Bạch vân thiên tái không du du

Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ

Phương thảo thê thê Anh Vũ châu

Nhật mộ hương quan hà xứ thị

Yên ba giang thượng sử nhân sầu

 

Lầu Hoàng Hạc

PKT - Mây Tần

 

Nguời xưa rủ hạc về tiên cảnh,

Bỏ lại lầu thơ với đổi đời.

Hạc một bay đi, rồi mất biệt, 

Mây ngàn trôi nổi, vẫn rong chơi.

Hán Dương, mồn một, cây soi nước,

Anh Vũ, lê thê, cỏ ngút trời.

Đất khách, về đâu, chiều xuống thấp,

Trên sông, khói sóng, ới sầu ơi!

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

Đôi lời tạ từ gửi thân quen và đám học trò cũ ở Sa Đéc và Cần Thơ khoảng thời gian 1955-1975.

PKT 06/17/2019


Trăm Năm Một Cuộc

PKT - Mây Tần

Đất khách cuối đời mất gốc,

Chút tình chữ nghĩa còn vương.

Bể dâu, tấc lòng con đỏ,

Những ngày, những tháng tha hương.

Tuổi già quay đầu nhìn lại,

Trăm năm, một cuộc vô thường!

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

 

 

NHƯ MỘT LỜI TẠ LỖI

PKT 05/12/2019

 

Sau Cảm Tác Bể Dâu gửi đi, rất xúc động nhận được nhiều hồi âm chia sẻ. Như Một Lời Tạ Lỗi, cho một lần rồi thôi, là mong được thay lời biết ơn về các khuyên bảo chân tình nhận được.  "Rằng quen mất nết đi rồi / Tẻ vui thôi cũng tính trời biết sao" (Truyện Kiều - Nguyễn Du). Cầu chúc an lành cho tất cả thân quen qúy mến của tôi. PKT 05/12/2019 

 

Tạ Từ

PKT - Mây Tần

 

          Cầu thệ thủy ngồi trơ cổ độ

          Quán thu phong đứng rũ tà huy

          (Cung Oán Ngâm Khúc - Nguyễn Gia Thiều 1741 - 1798)

 

Cầu thệ thủy ngồi im nghe cổ độ

Quán thu phong đứng lặng ngắm tà huy

Lòng thầm hỏi hoa nắng vàng đầu sóng

Dập dềnh trôi rồi lạc mất đi đâu?  

 

Kiếp sống này là hư hay là thực

Cát bụi này sao cũng lắm bể dâu

Bảy nổi ba chìm môi hồng má đỏ

Thuở nào tóc xanh nay đã bạc đầu

 

Thôi nhỉ đủ chưa buồn vui thế sự

Lần lữa qua ngày không trước không sau

Thơ thẩn đèn khuya ngậm ngùi bóng chiếc

Một đời thương khó vẫn mãi thương nhau!

 

KHÔNG ĐỀ

PKT - Mây Tần

 

Ngày Trời tháng Phật đà dần lụn

Sớm tối ngẩn ngơ chẳng đợi chờ

Hát tếu làm vui đời khổ nạn

Nói xàm cho bõ kiếp ngu ngơ

Dại khôn cam phận niềm lơ láo

Say tỉnh xót thân nỗi vật vờ

Ai có lòng thương đâu nỡ trách

Ngàn năm mây trắng vẫn bơ vơ

  

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

​

_________________________________________

 

 

 

Bể dâu cảm tác

 

Gối cỏ giường thiền, bể dâu cảm tác, mấy vần thơ vụng trong lúc chữ nghĩa ít nhiều chưa bỏ mà đi như bây giờ, thân quen còn lại bao người, 86 tuổi đời nhìn lại, thương lắm. PKT 05/06/2019 

 

TẠ TÌNH

PKT - Mây Tần

 

"Tóc mây một món chiếc dao vàng",

Duyên nợ trăm năm đã dở dang.

Phận số không cho tròn nguyện ước.

Bể dâu đã để lỡ cung đàn.

Ba sinh hương lửa bao đời hận,

Tình nghĩa đá vàng suốt kiếp mang.

Ngày ngắn, đêm dài, nơi đất khách.

Thẫn thờ nhìn ngắm ánh trăng tan.

 

Chú Thích: Câu "Tóc mây một món chiếc dao vàng" lấy từ bài Màu Thời Gian của Đoàn Phú Tứ, thày dạy tiếng Việt cho tôi 1951-52 ở Hà Nội. (PKT)

 

TỰ TÌNH

PKT - Mây Tần

 

Cõi đời gió bụi bao gian khổ,

Số kiếp phong sương lắm đoạn trường.

Lòng đỏ khôn nguôi niềm biệt xứ,

Trời xanh khéo cợt nỗi tha phương.

Ba chìm, bảy nổi còn ngơ ngác,

Chín ghét, mười thương những vấn vương.

Đất khách, tuổi già quay ngó lại,

Tội thân khôn dại cõi vô thường.

 

TỰ VỊNH

PKT - Mây Tần

 

Nước chảy xuôi dòng sao chẳng vui,

Tha hương ngày tháng thả mây trôi.

Đắng cay mặn nhạt lấy làm ngọt,

Phải trái đúng sai chỉ biết cười.

Lơ láo cho yên thân giáo dở,

Ngu ngơ phó mặc số hên xui.

U mê đến độ cả đời lỡ,

Ôi tuổi thơ tôi những ngậm ngùi.   

 

TỰ THÁN

PKT - Mây Tần

 

"Giang hà nhật hạ nhân giai trọc,

Thiên địa lô trung thục hữu tình".

Đốt đuốc tìm người, người chẳng thấy,

Chong đèn hỏi sách, sách làm thinh.

Tri âm hồ dễ đời dâu bể,

Tri kỷ nào đâu chốn nhục vinh.

Tháng phật ngày trời nơi xứ lạ,  

Đành sao cho hết kiếp phù sinh?

 

Chú Thích: "Giang hà nhật hạ nhân giai trọc / Thiên địa lô trung thục hữu tình " là 2 câu thơ trong bài ca trù “Đời Đáng Chán” của Cụ Tản Đà Nguyễn khắc Hiếu, thật tình tôi chỉ hiểu đại ý là trong cõi trần gian ô trọc này, biết có còn ai là người hữu tình. (PKT)

 

TỰ TRÀO

PKT - Mây Tần

 

Giáo dở, về già, thật khó ưa,

Hơi đâu mà nói mấy cho vừa.

Suốt đời lận đận sao chưa ngán,

Nửa kiếp lang thang chẳng chịu chừa.

Vẫn nhớ đầu đời nơi tỉnh lẻ,

Mà thương đám trẻ thuở ngày xưa.

Còn ham trò gọi "thầy ơi" lắm,  

Tóc bạc trắng rồi đã thấy chưa?

 

TỰ BẠCH

PKT - Mây Tần

 

Sông dài, mưa nắng, dòng trong đục,

Trời đất mênh mang, ai mắt xanh.

Đời chán sao đây mà bỏ mặc,

Tuổi già chi tội để qua nhanh.

Đã không màng đến vòng sinh lão,

Thì có nghĩa gì chuyện lợi danh.  

Khôn dại, làm vui, phận giáo dở,

"Thầy ơi", hai tiếng chẳng ai giành.

 

Ý THU

PKT - Mây Tần

 

Mỗi độ chuyển mùa dạ xốn xang,

Hồn thơ lãng đãng đỉnh non vàng.  

Trời trong mây bạc trôi ngơ ngác,

Rừng biếc lá xanh rụng ngỡ ngàng.  

Tội ráng nắng hồng chiều lạc lõng,      

Thương thân cò trắng tối lang thang.  

Cố nhân biền biệt từ thu ấy,

Biết gửi về đâu nghĩa cũ càng!   

 

SINH NHẬT 84

PKT 10/10/2017

 

Song thập năm nay tuổi tám tư ,

Ngày Trời tháng Phật biết đâu chừ  ̣

Nắng mưa đất mẹ còn xa xót ,

Gió tuyết quê người đã ngất ngư  ̣

Chao đảo thân tàn, đời khách lữ  ,

Chắt chiu phận mỏng, nếp thi thư  ̣

Sách xưa, cõi Đạo, lời châu ngọc ,

 

Vui với nhân gian, một chữ Từ  ̣

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

 

_____________________________________

 

Mấy vần thơ xưa gởi Tuệ Sỹ Phạm Văn Đàm

​

Mấy vần thơ xưa gửi Đàm đọc cho vui trên đường về Tiên Cảnh  ̣ PKT 05/03/2019
 

LẠNG CHÂU VÃN CẢNH

Trần Nhân Tông  (1258 - 1308)

 

Cổ tự thê lương thu ái ngoại

Ngư thuyền tiêu sắt mộ chung sơ

Thủy tinh sơn tĩnh bạch âu quá

Phong định vân nhàn hồng thụ sơ  

 

Cảnh Chiều Ở Lạng Châu

PKT - Mây Tần

 

Chùa xưa ẩn khuất im lìm trong sương khói một chiều thu

Thuyền câu đong đưa theo nhịp chuông muộn thong thả đổ hồi

Dòng nước trong vắt, núi non quạnh vẳng , bóng một con âu trắng bay ngang

Gió ngừng thổi, mây biếng trôi , và một rừng cây không còn lá đỏ

 

Lạng Châu Vãn Cảnh

PKT - Mây Tần

 

Chùa cổ, chiều thu, sương khói phủ,

Thuyền câu, chuông muộn, đổ bên đời.

Nước trong, non quạnh, bóng âu trắng,

Gió lặng, mây ngừng, tiễn lá rơi !

​

Tri Khac Pham

Phamid1934@gmail.com

​

___________________________

 

Đọc Thơ Đỗ Phủ Nhớ Bạn 

 

 

Đêm giường thiền gối cỏ, đọc thơ Đỗ Phủ, lại nhớ đến bạn hiền, một đời nhà giáo, đang nằm bệnh.

PKT 04/17/2019

 

Họa Bùi Địch "Đăng Tân Tân Tự" Ký Vương Thị Lang

Đỗ Phủ (712 - 770)

 

Hà hận ỷ sơn mộc

Ngâm thi thu diệp hoàng

Thiền thanh tập cổ tự

Điểu ảnh độ hàn đường

Phong vật bi du thử

Đăng lâm ức Thị Lang

Lão phu tham Phật nhật

Tùy ý túc tăng phòng

 

Cảm Dịch : Họa Bài "Lên Chùa Tân Tân" Của Bùi Địch Để Gửi Vương Thị Lang

 

Buồn chi mà ngồi dựa gốc cây trên núi / Ngâm thơ giữa rừng lá thu vàng / Tiếng ve ran trong ngôi chùa cổ  / Bóng chim thoáng bay ngang trên đầm nước lạnh / Cảnh vật u tịch não lòng khách viếng / Lên núi thăm chùa lại nhớ đến bạn / Tuổi già lòng tham ngày Phật / Nên đã tự ý ngủ lại qua đêm trong phòng tăng 

 

Lên Chùa Nhớ Bạn

PKT - Mây Tần

 

Tha thẩn tựa cây núi,

Ngâm thơ tụng lá vàng.

Tiếng ve rộn chốn vắng,

Bóng nhạn thoáng thu sang.

Thương bạn mây vời vợi,

Nhớ ai chiều ngỡ ngàng.

Thân già tham cửa Phật,

Tối ngủ lại phòng tăng.

 

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com

 

__________________________________________________

 

 

TƯƠNG TIẾN TỬU

 

Bạn cũ, lần lượt bỏ đi, thương nhau, rượu không uống được cho quên, tôi ngồi dịch lại mấy vần thơ xưa gửi người còn lại. 

PKT 04/11/2019

 

Tương Tiến Tửu

Lý Hạ (780 - 816)

 

Lưu ly chung

        Hổ phách nùng

              Tiểu tao tửu tích trân châu hồng

                      Phanh long bào phượng ngọc chỉ khấp

La vi tú mạc vi xuân phong

     Xuy long địch

            Kích đà cổ

               Hạo xỉ ca

                      Tế yêu vũ

                           Huống thị thanh xuân nhật tương mộ

Đào hoa loạn lạc như hồng vũ

        Khuyến quân chung nhật mính đinh túy

                     Tửu bất đáo Lưu Linh phần thượng thổ

 

Chú Thích

(1) Tương Tiến Tửu = Khúc Ca Mời Uống Rượu

(2) Xuy long địch      = Thổi sáo rồng, ống sáo làm bằng xương rồng

(3) Kích đà cổ          = Đánh trống đà, con đà giống như con cá sấu, có 4 chân , da được dùng làm mặt trống       

(4) Lưu Linh, người đất Bái, cuối đời Tam Quốc (223-263), tính tình phóng khoáng, từ quan, tối ngày thơ rượu, vợ cản không được , có làm mấy câu thơ còn được lưu truyền đến ngày nay ; "Thiên sanh Lưu Linh /  Dĩ tửu vi danh / Nhất ẩm nhất hộc / Ngũ đẩu giải tỉnh / Phụ nhân chi ngôn / Thận bất khả thính" (Trời sinh Lưu Linh / Uống rượu nổi danh / Mỗi hộc một lần / Năm đẩu mới đã / Lời nói đàn bà / Cẩn thận chớ nghe!)

 

Say Đi Thôi

PKT - Mây Tần

 

Chén rượu lưu ly

          Màu hổ phách đậm nồng

                  Giọt đọng trân châu hồng mời gọi

                               Xẻ thịt rồng, nướng chả phượng, mỡ sủi bọt ngọc sụt sùi

 

Màn lụa, rèm thêu lộng gió

        Sáo rồng thổi, trống đà nổi

                Miệng hoa ca, lưng ong múa

                           Nhã nhạc đã trổi, hãy vui lên đi

                                   Một thuở thanh xuân, ngày đã chiều rồi    

   

Ngoài trời đang cơn mưa hồng  

           Ngàn cánh hoa đào rụng rơi lả tả

                     Rượu nào đâu đến được cho lễ tạ trên phần mộ Lưu Linh

                                Thôi thì, càn khôn mờ mịt, trần gian tri kỷ mấy người 

                                        Còn với nhau đây, một cuộc say vùi tôi bác, nên chăng?    

              

Tri Khac Pham
Phamid1934@gmail.com